atqs obftrult Os fornacis ; qua re domini magnum damnum faciunt. Q u od
fivenacum uletur& nonliquefcat, excodor fcalis ad latus fornacis apçofi-
tisaicendenseamcuipidatovcl uncinato conto dividat : quo etiam m fiitu-
1am,in qua follium naresjacentjimmiifo deorfom verfus venam circa earn
ferruminatam dimoveat. Poft: autem quartam horæpartem,cum jam plum-
bum,quodminifterincatinumpoluit,liquefa(Rum iu e rit, magifter conto
aperiat os fornacis : bacillum eftferreum,lôgum pédestres & dimidium, priore
parte cüipidatum &parutn curvatum ,pofteriore cavum,ut m anubrium
ligneum in ipfuffl includi queat; quod longum eft jjedes très; ita craffüm ut
m anu bene teneri pofsit. T une vero c fornace prim ò in catinum defluunt recrementa:
in quæ lapis cum metallo perm iftus, vcl ad quem illudadhæret,
mutatus eft : itemq; terra & foccus concretus ; deinde materia,ex pyrite con-
flata,defluit : tum aurum vel argentum,quod plumbum liquidum,quod continet
catinus,combibit.Cùm autcm ea,quæ eiHuxerunt, aliquandiu in catino
fteterint,ut unum ab alio iêparari poisit, tunc magifter prius recrementa vel
conto uncinato detrahat, vel furcilla ferrea tollat : quæ, quod levifsima fînt,
fupernatant. Pofterius panes, ex pyrite conflatos, detrahit: qui, quod mediocriter
graves fînt,m edium locum tenent. A t m ifturam auri vel argenti
cum plunfoo, quæ,quia gravifsima eft,infimum locum obtinet,in catino re-
linquat.Quoniam verò diftèrentiaeft in recrementis,quod fuprema paucum
metallum in fe contineant : media ejus plus ; infima multum,qugq; feparatim
ab aliis in aliquo loco reponat,ut ad fingulos acervos, cum ea recodurus fit,
additamenta adjicere pofsit accom m odata,* tantum plumbi pondus, quantum
metallum,quod in recrementis ineft, poftulat, imponere. In recrementis
autem recodis fi multum oient, aliquid metalli ineft: fi non oient, nihil
quicquam ; feparatim etiam panes,ex pyrite conflatos reponat; qui,quia proximi
fuerunt mctal!o,ejus plufculum in ipfis quàm in recrementis ineft:ex his
autem om nibuspanibus conficitur meta: nam latifsimusquilqUefemper'in-
ferius locatur. Sed contüs unclnatus priore parte babet uncum , ex quo no-
.len invenit ; cætcra conto afsimilis eft. Mox magifter rurfus claudat os for-
nacis,camq; rebus fopra didis compleat ; iterumq; vena excoda os aperiat &
recrem enta, quæ defluxeruntin catinum, atq; panes ex pyrite conflatos, ex
eo extrahat conto uncinato : eundem laborem iteret ufq; dum certa & definita
venæ pars fuerit excoda, & tempus operæ præterierit. V erùm fî Vena
dives fuerit, opera perficitur o d o boris : fi pauper, longiore tempore. Attamen
fî vena fuerit ditiisima, quia ocyus quàm o d o horis excoquitur,inter-
dum altera opera cum prima con jungitur,ambæque perficiuntur decem horarum
ipacio. Sed cùm vena omnis jam fuerit cxcoda Ipumæ argenti & mo-
!ybdænætantum,qüantum capit alveus, in fornacem injiciat,üt m etallum,
quod alioqui in cadmÜsremaneret,cum ipfis liqüefadis effluat. A t cùm poftrem
ò recrem enta* panes ex pyrite conflatos ex catino extraxerit, tum ex
eo plumbum cum auro vcl argento permiftum cochleari effundat in catillos
æneos vel ferreos, latos palmes tres, altos totidem digitos, fed interius
iutoprius oblitos & calfaciendo rurfus ficcatos,ne candens colliquefados
perrumpat. Cochlcar verò ferreum fit latum palmos duos : quod ad cætcra
attinet
attinet aliis aftimile: quæ omnia iccirco tam longa bacilla habent ferrea, né
ignis ligneum manubrium comburat. Porrò cùm jam ftannum fuerit ex
catino effufom, tum præfedus rationibus, & præiès fodinæ panes appendant.
Magifter verò conto totum fornacis Os perfringat : atque ex ea altero
conto uncinato * rutro ac raftro quinquedenti cadmias* carbones extra-
hat.Contus ille non difsimilis fît altero uncinato, ièd major & latior. Rutri
verò manubrium longum lèx pedes,ex dimidia parte ferreu m exiftat, ex di-
rnidia ligneum. Fornace autem refrigerata magifter cadmias ad parietes adhuc
adhærentes decutiat Ipatha quadrangula,! onga digitos ièx,lata palmum,
priore parte acuta : quæ teres manubrium habeat longum pedes quatuor,dimidia
ex parte ferreum, ligneum ex dimidia. Atque hæcprima venarum ex
coquendarum ratio eft. Venæ autem auri & argenti divites,quia plerunque
ex inæqualibus partibus conftant, quorum aliæ ocyus,aliæ tardius liquan-
tur, tribus potiisimùm de caufis non pofiunt alia ratione citius * commodius
excoqui : quarum una eft : quoties os fornacis oppilatum cónto aperitur,
toties excoiRor poteft con fîderarc utrum vena nimis lente vel cito liquefcat
, an Iparfîm fervens non coeat in unum : primo modo vena tardius excoauitur
non fine majore impendio; altero metallum,cum recrementis permi-
:um, ex fornace effluit in catinum, inquod recoquendum rurfos impenlà
facienda eft : tertio metallum ignis ardore confomitur. His verò incommo-
dis hgc remediafunt:fi vena lente liquefcit aut non coit,oportet aliquam portionem
ad additamenti, quod venam liquefacit, pondus adjicere: fi nimis
cito liquelcit,aliquam de eo detrahere. Altera caufa eft : toties mifturam au-
ricumplumbo, velai-genti cumeodem,quod ftannum nominatur, experiri
poiTumus,quotiesea ex fornace,conto aperta, eifluxerit, & in catino refe-
derit; quod experimentum nos docet de miftura auro vel argento he fi't di-
vitiorfad.a,cùni os fornacis aut fecundo rccluditur, aut tertio: an debilis*
vinbus carens nullum amplius aurum vel argentum forbuerit. Etenim fi di-
vitior fada fuerit,aliqua plumbi portione ad eam adjeda vires ejus refici debent:
fi non, ex catino eft effundenda ut aliud plumbum rcccns imponi
pofsit. Tertia cauri de tribus eft : quandoquidem fornacum os, cum venæ
cæteris rationibus excoquuntur, femper patet, anteaquam auri vel argenti
di vitcs,quæ ejufmodi font ut diutius répugnent & refiftant ignis ardori, ca-
Icfiant & liquentur, additamenta facilè liquefcentia ex fornacibus effluunt.
Sequitur igitur, ut aliqua i-Jium venarum pars aut comburatur aut cadmia
commiiceatur ; quo modo interdum venarum maiîulæ,prorfos non lique-
fadæ,in cadmia folent inveniri: contrà cùm eædem ore fornacisadtempus
clauio excoquuntur, neceflè eft ipris * additamenta fîmul coqui * permi-
fceri. Quanquam cnim additamenta citius quàm venæ liquefcunt, tamen ea
liquerida,quiafont in fornace concluía, venam quæ non facile liquatur, li-
quefaciunt & cum plumbo permilcent. Id enim combibit aurum vel argentum,
non aliter ac plumbum candidum vel nigrum, in catino liquefadum,
forbet aliud non liquefadum, cùm inipfom conjedum fuerit. Si verò lique-
ridum non liquefado foperfunditur, id, quia undiq; defluit, fimiliter non
liquefacit. Ex his igitur omnibus lèquitur venas auri vel argenti divites
in fornace.