
I
I Ì
1 Í
iy6 I X . g apt t d
ru^í einen S r i e f ^cfcfevícbcn / barinnen er
fcuré mviM gjcntunfft'^c^lufli / unbburc^
fö mi geifHi(í)c aíé wcíííí^c SifUJCifíljíiniec
fcíirrfiut/ fcaf búfc rranfpUntation dnC m V '
^ f f t i í c unb n ^ í i vmt fcj)- , , ^
®ic U i f A Í en / tflrrtuf cr |t<6 »orneCmíi^
ÄVfmbet / finbmcíficné ber tranfpirationciiifeníibiU
unb bíVmttcria fubtili, fo aU¿
fcímmcfiWí^cn ^(ibt burdíbíe poros brín«
gct/fccr^cnoramm. Data per Grubium
o c c a í l o n c , tiranfplantationcm morboruHj
«lefentiif o f l c cxiftimavi & racione & expericñtia
f Rationcm ex poris corporum
cffluviis advocávi, Expcricntiis tam fa^
cris q u am profanis, qusc in dubium vocari
non poí lunt , rationes roboravi.
®eíí man nun bur(^ bie poros cinc
Síran^tí)dt an bcn bcícmmm fammt^^
uinfotlc martiíjrcr n í í t burcfe eben bci^SBc«
itJícbfr (o§ werben fénnen l í)abc noíl)
m m a W eine lícrnúnfftíge m i t m U iMt
¿Cl)2Jcrn?ei'ffungbei'transrphntationis morborum
flnfiií)ven béren. & íálít ja btc $)Cíff^
tcfö ibct
flcwífieunb nicíji'flle Biit^auil^ciSifabruníí/
baf eé Sírancf^eíten 0t/(úf mrn&iW^ b t e W /
bíaí eítanfaiícn. Unb ífí uort?o nur aué^u^
bie ^crfbí jn/ fo bíc SíramffcCíí
áns^ern míítííciíct / foíc^cr aiic6 íog wbc -
wili alfo jebeé abfcn^eríid) i^ornctmcn/
íinbina^íennad) berDri^nuntí öctcn-
I. ®í l í í ^ bcn e o ß nia^en / bafi cine
Sraniffeeit/ bie cinma^í in baéCí'^ebíute/ in
bie iícbené'/^afftc/ unb in Daé SDíarif ber
^cbeíne einíjcwuiteít / níc()t fcnne foríge^^
üplanöet werben/ baf ber Ärancf e feíc^er m *
i c W t mrbc. ^in Sipríaner ^xm e t em^^
t)Cí / fo feine ^ran^tlíeit \)m bem ererbet/ ber
h t n baé iieben geíiebcn/ bet) bem íi^t foícbe
unbíitaweíffeíe/ bdf .cv fole^er
lui'á) bíc iranfphntation lo^ WerbCntÜÍrb*
e b e n baé í an man aud) ^on bem ^tein/
m ben m u m fi$et/ ober t^cn einer ,^errlfTC'>
nenSIber/ ober uon einem ítevloíjrnenauae
jagen.
2 ÍRi(t)t eben bie SefíÉaffcíifieií Ht té mit
einer «rancffeeit/ fo nícbt fo é t ifí/ no*^ fo
ííeffeíngewur^eítbat/ ba ícbbennííaríeicbf-/
í í é alauben m / ba§ bie Tranfplantation
fionlnaíWií^erSeífe^efdjefien.^
nurbicrubjeaa sugegen/ unb M m t^er acmofpfaíEra
ber atomorum, fO aUÖ bem
ticmenbámpffen/ befSnben-
E x p c r i m e a t e .
bag eítt
einemöimbe/ ben er in ftin SSetteíweníaf^
fen/ bci^sebríwtt / ba bcnn ber Sdjiíter bastión
íommen/ ber S«nb aberbat)on geffor*
ben.
1. BarthoUniis crjetlct/ wíe fcíner Set tern
einer bie Cohcam überauéfieffiíg getabt/ bail
ó n aber alfo íuriret worben / ínbcm man
ihm einen $)unb auf ben í cib flcleget/ ba benn
beiulmfoldic aufseliiret/ bem »unbe aber
anrommen.
©o ei'jcbiet er au(b / baf feine SRaíjb m
eben biefen S)unb auf ben SSaiten geleitet / ba
fíe benn bon fiberaué fcefftisen '^aM^Sm^'co
gen b e f r e i t werben/ un& alé fie bcn !punb
wieberíauffenlfljTcn/ Mi t e foííer mitfeínen
©ebcrben/®ef(6rcD unbSBinfeín íunbt ge^
geben/baf biefe^rancííjeitínifcnsefafcren.
^ 3. HofFmannuser'eI){et/bai5eínJ?erí/ber
iíom 3ipperlein fefevgei.iíaget werben/
á)eé burd) einen S>unb werben/ ber eí
Ijingegen b e t o n t e n / weil er in feinem SBettc
gelegen. Unb baf i^on Sei t juSf í tbiefeé arme
:í:tííer t>on ^ m Si^ípcrkín eben fo / wie eö fein
Jpcrr äuoor öei)abtj ficplaget worben»
4. Boreiius fftgct ßicrbon/ baf biefeé baá
eígentUt^eaHíttelwáre/ bíe:^rancf6eiten/fo
in beé gPíenfíben íeibe öerboraen waren / 5«
ernennen; ® enn / faget berfefbe / wenn man
cíiien tlfinen.^unb .4'3:agebet)eíncm^a^
tienten liegen/ unb baá/ waé üon beé ^paí^
tienten fernem(^flen iibrig bleibe/ aud) baé/
fo er auswirfft / wirb frefTen lafien / eí
gnt)if9efc^cí}enwfirbe/baferberfeíben^er-/
fo^ncniSrancf^eít an $>a(ébefommen wer->
be- S)a man berni / wenn man fceritcw^*
mabí^ ben S)unb offnen würbe / an bem
©íieí^mafTe/ fo bie Ärancf í)cit an ftcb gebogen/
bíe3!8efd)werungbeí SDIenfc^cn/ baran e r p
curirenfet)nm¿$íe/ wirb eríenncnfonncn.
®al5ero er benn orbnct / biif man fleinc
S)unbe 5U einem SíPriouer íné ®ítt legen
foííc/ weil fie sumwenigf lcn emcn :?í:cií ber
Strancffieit in fid? ^ t W würben / mafien
man bann gewafcr werben würbe/ wie fein
wenig ácíí i» Suf íanb geriet
tfen / baf fte mit genauer 9íotí) auf m
Steinen fíefcenfónntenglaube
ní(^t/ baf eine ^erfofin wír6
3u ftnben fepn / bie anfoíc^enTranfpiantatio.
nibus, wcld)e ií}ren©runb ín bencn cffluvü«
ber fcbáblí^en Atomorum Jjaben/ werbe et«'
waé ftbel aué^uíceen finben- & mufle einer
wof)( einen eigcnnnnifcbenSíopffíabcn/ be?
fiíerbíeDrbnung beríHatur/ ober fieímefcr
bre imenblu^e ^eí f l><í t bee gcbopfferé nícbj
i §(Iföt)erfi(^ertSrömmimn/ baí? ein mífen woite/ber benen W i t n emW
© t í e t v ber ínb¿feWfraí6abl/fol<^ tóí&íf^ äJiittel wltel jen/ ii<b i'on emer foj
Q 3 e r c Ç r d 6 i t n g t e r S B u n f c ß d r * - 177
eben ç\roiïm ^injabl ^ranrt[)eiten| bec fte
Qeitêebcn6unterwotfteni sucutlcbtgcu/ fo
înuaufl) dbriftian Srommann / ber alité/
Wiîé unb Wibcr Me transplantationcm
niorborum \50rgebracbt werben iiun / ebne
ipactbcDlicteeit genau überleget jlcb enbltrt)
mit fclc^cr/ alö einem Phiiofcpho woblan»
pänbtßcn ^crcOeibeubctt {jerauégciaffcn/ m
man bfe ®unbecwetcfe/ welche in ber cranspiatation
gcfcbefeen / uicbt ber 9 i a iur abipte*
eben unb bem ^euffei beilegen foUe. Uber
btcfè ÇERatecie bat cc eine differtation \?emr»
tiaet/unD nacbbem er bie jenigen/fotbteaJieM
nungen mit grcfler Scffrigecit bcbauptcn
wolien/angeböret/rcbließt er mblict) baë b^
Urtbeii in toier beronbcte Slbtbeiluuften ein/
DurcE) weiche er feine ^Dteinuug sufammen fal»
fet/ von bcncn leb t»orieo nur Den a u ß a l t aib
ffihren/ bie aber ein snebrerö au wiffen ocr^
langen/anbaöganße m t d t)ecwcifen wul
t>a iîe bcnn foidje raüoncs antreffen wetben/
welcbefo gar uncecbt nicbtfcçnb.
1. 2)a|j bie vlurirung ber ^rancfbeiten
bUrcb Die transplantation ntcbt aUÔ bCC
Drbnungbcr natürllciien ©ingénu ftoffen:
tranfplantationis morborum curam non
ciTe fimplicicer a c e n f u rerumnaturalmm
profcribcndam dico. p. loi i .
2. O b man fcbon m i m t f wtber bie trans.
plantation teiel anjuföbren batte / fo muttc
man bocb bcfcnnen / bag bei) einer fo buncf.
len ©acbe auffeiner ©eite wie a u f ber an»
l)ccn\5icl@i)wierigEeit3U befinben.
Qu^cLinquc transplantationis caufa in
rehacobfcuraadducitur , eafateorfua
non carct difficultatc. p. 1018.
3. ©icjcnigen/ fobep genauer iJrwagung
m fi)mpatbctif([)cn€ur bievoincbmfteUc^
facbe bem Spiritui univerfi, wclcber bie Harmonie
uiicc ©inge in ber 5Bcft unterbau/
^ufcbrciben/ bie bringen/ wie und) bflncct / bie
aller waörfcbeiniicbfte Urfacbe \)or.
Qui fpiritui univerfi in fympathetico
transplanrationis negotio primas défér
a n t 5 probabilioreni videntur alïignare
caufam. p. 1055.
4.Db fceon bie SorfVf lan^ungber ^ranc!^
fcciten natiuücb/ fo wolte idj folcbe bocb mcbt
«crne offt brauchen. Uab muß ein Mcdicus
hicrinacniiart)oc|îcbtig banbeln/ ermocbtc
fonft bic Unwiffenben ûrgcrn / unb feinem
Sinfcften einen ^nf ioß geben.
Quamvis transplantatio morborum fit
naturalis, ejus tarnen ufus fit rarus, circurnfpedus
in hoc fit Medicus propter
tarn mctucndum fcandalum p. 1040-
V.M.. ^nmuZWU
®enn man ober noci) ein untoerwertfli»
cberó Seugniii alé beé Frommanni baben
tvill/ fo wiU icb beé Patris Lana, cincé 3efuif
uni welcher fo wobi wegen feiner Srömmig»
feit / flló bee greifen ^ieiffcö/ fe er auff m
Studium phyficumgeieget/ febr betöbmtifi/
vorbringen. Söaiin biefer btmifm will/
t i lg eie Atomi weit t)on bem ö^örper/ baber
fte entfieben / fortgetragen werben / fo
fllbret er bie transplantationcm morborum
an. . erfcbrcibtaifo/icbwillmicbanifttbe^
Der tranfplantatione morborum Utcßt auff'
halten / inbeffen babe icb aué benen groben/
fo icb fctbfi-gcmacbei / erfahren i ba§ biefe
tran spiantatìoncs M Strige auff eine groffc
SBctte tbun.
Omitto morborum tranfplantationes,
quarum aliquas etiamadmagnam diftantiam
fieri didici. De motu tranipirat, Li.
c.2,pr3epof.4. p.
©tefer Pater 3cfuife iebret uñé nfcbt aU
lein/ wi e er bakíor baite/ baß bie transplantation
natörlicb je^/ fonbern nocb mebr/ bag er
aucb q>robcn getban/ fo ibm angangen / ob
fcben Dcr^atienteunb-baéSubjedum, Dar«
ein er bie ^ranctfteit gepUan^et/ weit cntfer»
net gewefcn. -
"Son í)er c u r a Magnetica b i t SBUttÌim/
vermittelft bee ftjmpatbetifc&en
q^uítjcré.
^ 3 e f e ^ur ber 2Bunben mi t bem fijmpa*
^tbtíífcbenq)un?er/iríaí!en begannt/ be*
ren ^ ù r c f u n g ift tion ber I fo burcb btc
Tranfplantanon gcfcbtcftt / gang UUterftbÌe^
ben^ 'Dennanftattlbag be^ber Tranfplantation
t i c fcbáDlicben Atomi tjon bem^ranrteii
in ein Xbier ober ^j ían^e üerfe^et werüen/fo
begeben (tc¿ bie balfamifcbé atomi. Me in bem
©ictriol fìnb/toen bem Daé q:>uWcr gemacht
Wirb/ in bte "Sunbe. Sebocb gefitiebei eine
(lur wie bie anbere burcb bic effluvia atomorum
, in welchen ber Verborgene Mechanífmus
ber CRatur in ibren wunbetbaren operationibus
befìebetv 3)ìanwirb bierDonEaurit
waé curieuferé unb gciebrteró fiuben / afó
waé ber treiflicbe ^nglifcbe *ia\)allier Digby
in feinem S)ifcuré / fo er öffentlich bei) bet
Academic ^ll Mompelicr geÑÍCU / S^OtQ^O
bracht I babin er fich au6 Sibfcheu m beö
^irom wclö fchanblichen j um praejudiz ber^o»
nigltchen Jantiiien in S anben babcnben dit*
gicrung begeben hatte. 9Mn Cnn ton ihm
rübnun/ baö er einer ton benen/ bie am mei»
fíen barbep getban / baß bte Ceßre bon benen
Atomis wieber an t a g gebracht worben/W
ber man fafi nichtíí mehr wiffen wolte,.
[ 3 ] Sa ö
l^i;;:
à ií..
1 , •
•i' ; . ;
'i'- ; i
hl í
l ì
1 ;