
.i,
f ' l f tv ^ a é V IH. m i t i l
k n / wíc eébfnn(icitií§£! u m w r f t . mHf l i f o f CDn - U n b a i f o i f i i a b i c i l n i u
TOhannci Matrhsus, Cm Do£lor Medicina, Wb t e tmi e r f c ( ) i c b i i ( i c@a f f i e bCC
J foabfonbcrud? XmUX bic puram magneti- / „ „ ^ jj^j. flüf^Jei) m m bcc Atomocamtncl
gcfd)vUtm/wenncrtcmcS[}?cmung
i i b e r f e i / f ö i m f l n u w m f f c n f a i k anXag 2'25cnnmanfagft/baf manerfliic^n^
gibt / mt er.auci) aReibung tjon btr^^un' ' ^^^^ cifernen ®ratl ) an einem ffnbe / tinb
l 4 e t v u t f t i / u n b m i i b i e X u ^ b / föpni l ) u „aci)niaWé «uc^ am anbern (Snbc auf eine
a ^ m w i b r i g e m v mit einemgyiaqnetßbe^.
ne äit^eobcutivie ^^ebe ubc r n tli'cic^e/ unb ibn ben Poium dnbeni matfeen
¿ a i i f e u w f f c i i . anfcingéjiibta'w/ba^ ^^^y ^yg urfad)e / «jeit bag ©fen jäfie ift/
teìnm jej beeéo Me iee tìajl i j fieicneinu bue glnub enrun i©fäif fit ymi Wu ^ u^»„ uv f^^^m h v : z m u aur umnreerrficcfpeiieeobeennee m^mr
fo i m befonberer (f i g e nwa f f t / unb m m luftmmen na^jeinanber lesen lafTen fènneny
macbet er ben m i m / entweber bieJSJum ^^ f^gen m ^UxMt
f i e i r u f t e f®aat auf alle W m U t / ober nur ^ ¡j^g i^jg ^¿f^ciein ber ftafllnen mw^
a u f è i n c i - ©d&Iogetfieaufalie/fofinbbenn (j^eno^iiieiaaeerltnb/atòbaéiiifen. Unb
in ißr oite .bie wiberemanber Wenbe nad>bemjieaiföaearm/bagfiebieAtomos,ti>
S B i i r t f u n g e n aufnmmen aefcblolien. p e p i w ©olbe entftei)en / anneinnen mod^n /, fo
fie aber nur auf ©olb / m ^ m a tt>erbenficpn§anbn-iöeMtrt/ttiennftebie
m a n m i r b e n n nun / ba^ inan fic su ^ntbe^/ burd)laffen mm/ bie t>om S i ibe r aufffei^.
<fung aßer unb ieber SKetatte btm^c
,Si omnium dixeris, habet Corylus natu- ebm biefer Sweiffel fo
W i Tibi invi cem contrariam: Si unius, wenn ein aJienf^ nit^igu b e r e i f e n Wm6c^/
, u o n . o d o ergo o . n i a n.e:ail.
unms coryh furculo mveltigcntur i ¿^enöuvc^iauffeniaifertfpnie. Unb tjerlül)'^
nctficfc alfonicbtbieüJSiilje/ Rei) b a k i ) (anger
aufgut)aiten, 2Beii biefeö «lapitei oßne bem
T h e a t r u m S ympa thi e P, 181.
y n t n J O t í . fcí)v íang gerattíeh ífí / fo beí)aííe iíb mir 3m
^ ^ ^ c r e r M c d i c u s í c t t c t u n é b i e f e n S w e í f f e l é ' . m / ínbem foígenben bie Pr^ornon^fobei)
ffi'ánotentreffUcb fu b n e tior / unb btlbcí benen poris ín berf)afelnen SBunfctjeírutfjc
^ í i n / eé feo f e in SJíenfcb / ber iftn auf f i e l en unb benen Atomis, fö aué bem G a f f e r
fónne/ baeé bucS^ níd)t bici ?ìJiùt}c beburffen ben Mineralien unb von ber Tranípiranone
tüirb/bíefl'neíngebabeten$)clbubern$auf^ inrcofibiu entffefcen / m m f n p m / bam^
ftn^uwerffen- ma n f i 4 ) b e f f ö belTeremhibenmoge/ iviebiefe
I ©arff man nur bíe ?oros tjon unter^^ 3.?íríDenber<?5unífefíi^garíeicbíe ín biepof
ó í c b í i é e r l B e f t a í í í n ber.^afeívut^c ju^effe^. rosberí)áfeínen^utí)e einbringenfonnen. ,
V i l i , gapiid.
í ) c n e n 2ükxn htt Májüm S t a u b e t uní)
^ b t t í í t / í)Urifíín bt e T r a n f p i r a t i o n e m m f e n í i b i l é m \>UÍ
t m l t í ^ m A t o m i flu^/ au f D e n e n © p u r e n 6Ieißen/ uní »
t ) í e ® unfcfeelrut^e a í f o ¡ m © e r l a g e n ßrfngen^
m ìé biß fiero tn?n ber ^^Imm Seui en / welc^'e mef)r gen?DÌ)net finb / ^ tííel
ber ®ùnf<^eiruti)e aufSSrunnen^/ SBorte gu machen / a í í eine ©ae^e t)ermmff>
, Q u e ß e n u n b (?r§^.®rubenk>orge^ tigauöjtifuliren/fotJielwerbe anbétrenmuf^
brachi/ barroiber wirb Mdá^t fen/ alé ífinen nur aué íbrer wunberíicíen
m<&t^íeIeín,^uwenbeRfej)n.®fticé ©nbiíbunguonbícfer©aíí)e/ babet)@íe io^^
nun niá)ti ftnberí 0etf)an / afe ba^ í<fc bíe re Síugbeit fonberlícf) a« ertueifen üermeí'.
50ñrcfungberí£)ítnfíeunb®ámpfeínfo(<^et nen/ t)ór bígige unb unbebaííífameSSoríe
ftáfdnen SÄutfic fiátUá^ bargefíetteí / fo folie (n^nn fommen werben. mu f auc&
í<b me inen/ba g í ( f t aUc í / t tJa ¿man^^^^ felbfí gefíefien / bag fíe t)ier *BeIegení)eít
m i t S H e i ^ t i ' o n m í r f e r b e r n m ó « ^ gn u g f í n b e n / bennbíefe SUíateríe/wic ein
rfcgecítounbgewiefen/baf f^^^^ fo í d j c r^r i l í e n f á n g e r nur felbfí wi r b woßen/
^ e f c ß r d f m n c ? M ^tlnfc^Irut^f.
9iebncrfei)n/ bcrftkrfluínic^í eineéi^on biedren
er^tringen fönte- ®ir wollen aber foi^.
(fjeíBroffprec^er faí ireníaf íen/ unb imö ^u
benen Phüoibphis {jaiten / mit weichen bifí^^
falíé wag flitgeré wirb anaiifangen feyn,
SS^'Xß aber tiki ¿^eute tion ber ® m \ m
tion bem itcrmitteífí ber Söimfci)ei^/
rutfte entbedten SDiorb pi ?t)ön am
nigfien in ben Ä o p f f bringen f 6nncn/ i(t biefeé/
t a g ftení(^í,5u begreiffenticrmógcn/ wiebie^
Jaeob A y r n z t W ö m eíncá folálín m m
eigen @(^eímené fínben / unb m «etíe/
worinnen er gelegen / berXifd)/ worüber er
gefpeifet/ Äri ige unb ©lafer/ miá^t er be^.
rubret bat/ fcmn mégeng^
anmu^eínmablbefennen/ bafíbie pKilofophia
A t o m o s ^tì begreíffen/ man bie Sermmffi /
fòtd)e 5u ©inne gu fatTen / bflra« S^tìiff^
nefimen mítfíe. ©Ieic6wie au^ biefe bem
Hippocrati.unbanbern^ortreffìicftenieuten
toíd)cá fiat ofenba{)ren mùffen / welcf^e atte
baiiorgei) alten/bagbieffèrjLier l iberal i tJOüPo^
ros unb tranfpirabcl, unb Ar omi oljnCTJuffiòrenboneinemtìòrper
btí) i!)ren qualitatibas OGcuitis UnO ^^^
formis fabftantialibiis, fo JU fagen / feilte fOb
éc bimne m^ ^^^
ftnben fonnen / wcidje ein SDíérber an bem
b r t e / wo er gewefen / na<^ (¡i» geiafíen.
Unbeéwarefe£)r5uwfmfá)en/bavbíe¡enige/
i« ber Pi^yßca nid)t mebr gelernet/ alé \ m
fieburd)it}r91ad?fd)reibcn aué beií coiicgUs
am-Wi en ©djuten bai)on getragen / nur
alauben in6c^ten / w i e in n a t m m Smgcn
u n b b a f i t ) r beaiftmteé dtftmgue fo
1 mcS t / mir ein ed) í í b ífí p n !
t X aber garniert in einem m ^ / ba eö
f c & a r f f ö e w D e t / bienet.
SibcrbieP^Hofophiä Atümötum wit^b urté
!ebrcn/bafWDnbenenM.neraiibiistmbanima^
ibus ohne Slufi)6ren but'^ bie
nem inlcnfibilcm . UUb burcb biefe fffluvia
mehr wca aete / alé man ftc^ naturin^er
S c c i » e n m ó d ) t e . ®cnnid) nunbie^
Ä a - b c tjorgeffeliet^abm f w ie tci) m r ba
i o v ™
tjcrßd^ert t)aíícn / bafe m a n Hefe g a r nid)t mví n
ü b c r b e n ^ a u e r au^ t m m p m a v wie er
m t d^i^t eineé nöt igen » í ) A t c r é
f ber tt;ad)fö get/ wug^ern
S $afen ober ^^^^
folget.
I ^enni<^faae/baf aßeCoWboliet^
P o r o s , u n b u n a u f W r t i d ) u n f e m i t a ^ e j ö r p e r ^
gen burd) folc^ U M cffluvmm f 4 abfonbeim
f o b r i V i c ^ niditö t^or/fo m^f
w ä r e : i- burd) baéSnigmi^^cr pmo ^
fe/ fo barinnen burcb tmiefclige ^Jroben be^
tUrcfetwerben*
I. GaiTcndus, bevcínguttficítflinet íe^^
tené^.^eít mit Cefung ba- alten ^h.iofcpho^
in benanbern/
unb i^war uiwermerifcer SBeile / f)m unb
wieber giengen ; Aut fi ipfa ratio audiend
a v i d e t u r j C ] u x p r i c l e m p e r f u a i i c & H i p p o -
crari èc tot aliis magnì s viris, corpora,
nifi omnia , . faltcm plurima , eilc tota
pcrfpirabilia , & parere continuò ex iftis
in illa, ex illis in hx c fènfibiles effluxio-
GaíTendus Phyl ica Sc&. 1. lib* c. i^.'
p. 450.
2. SÖeil man eben nicfetUrfad) í )at/ bíeje^
nígeSíbtlieiíung/welcbe biec-hymiiimbeDbe^/
nencorponbus.neftlVílíC^ berbrCl)rcgnöt-iim,
bcr Mineralium , Vegerabiüum unb Anitn^-"
iiuni^;titicrwerffen/ fowrí ícn wir e-:^6arbei)
auc^ bewenben laTcn/ unb bartfiim/ wie in
alien d o r p c r n bicfcr brei) Birten foicte
bAiv-ií.^ffi!ngbfrniarei-¡^rnbti!'is ftií) ^utruge/
fo ftc& u iwni f t í j t i í^ in ber ^ a f f t mt l :C\i m
t, bie Mineral iacintriffit/
aléJU gCWif/ ba§ fíe eine tranfpii-anon I fi^,
b m / benn ob gíeíc^ uniere Slugen bcren I'o^
r o s n i c ^ j u e i l e n n e n b e r m ó g en - foííf c^u^^
ínbeiTcn w a í^v b a j ín tí}nen foít^e 311 bev t n c en/
wie benn warfeaf ftíg a'.:e corpom, aud? bie aU
Icrí^árteflen unb bitfeffen be'en ^olltlnb/
nm f: f lan aué fold)e pch fei^nmó .en / f>
ftnb bod) folá)C ^ ó r^e r in bcr ^Jíatur / fo ber-^
gíeid)cn í^ímnígfeí t l )aben/ b a f ñe burc&
ncn-
M.Boyie U t fltt^emctvf et/ baf bí r fc&wai^
^c Sííarmor / bcr Díubin / ber Sígaté/ ber
©imnnnt/ weicher bo^Dcr Cárteüeíá'órper
íf{/ eínefolc^eatmorphxratñ ber materia mb^
tills auébünffen / ber mn caufam vurtmis
eiearica: tenmefíen fan / wel<i)e»eruifad&ct/
b a l / \ m n bíc © r í x r cín tt^eníg gerieben/
fieinc S$i§gen @preir / unb fleine leichte
©tuitgenSoi® ßoyie de átmoíphser
» corporum conüftent. p, ufqiie
ad i^.
;^èWi'(fften5ugcbracbt/fagetfrei2^eratié/
rum
í a ^ / b a unfere ©innen m
@ o bt(ite nun abet bie ® r p e f aucf) fei)tt
mögen / b a r f f m a n boi) feinet wegeö ^weif^
fein / b a § fic ni(i)t tion unsct)Ii$ vielen ^ H m
gen angefiiliet w a r e n / b a b u r ^ ofjne ^ufhö^
ren ein ganger i5e6matm ^onfoid)en Aiomis
bringet, ©enn enblid) niitfiät bie ^'¿r^.
ungcfctiidt bie per lion feinen anbern i>iereciigten Ami
i I
! ,
niis ,, y