
.Ài'
'S'
: ..iìli
. IT''» I
; ! Ì
. t .
i -
i
- J /
«6 Ö t t ein uní) m n m f t c ^ní^am/
14. ^ i n ^ o t n i n (gejîalt eines
w?«nb«nctt minbotns / ol?fiflcrebi:
« i m r i ê l l c i t l ans / b # B ï b i c c bcö
m e i f ì e c
^ Ky n t o l U
iDicfc î&ittc unb hmn J^&rner tradirci
A1nbr.Parcusp.795. Simon Majolus in dich.
cànÌG. p. 105* Ph. Camerarius m hör. fubc.
Ceait. ï | . p. 375. Äliaiius in hift. anim, Joh.
Schroederus in Pharm. Medico-Chym. p. 305.
«nïïGciherus de quadruped. 1.1.p.842.
1 5 . Unter fd) ieb<t tc^5r t tcr roftiBlmb/
b a r u n t c i : em ( S t w d h î t(i m û t>cm
g a n ç m o-^m^, jngki^cn etliche
g o i i e e
© o n b em bcftefje UlyiT. Aidrovandum
1.1. de quadnip. bifulc. p. 362. Olai
Magn. hiiL Scptemr. Wol fg. Frantz. hift. animal.
J.Schefferidefcr.Lappon. Vine. Belluaccenfis
hilL, nat. Joh. Wigand, lihell. de alce BoruiT.
UnDAndr. Bacciitrad. de alce ital.confcr. & a
Wolfg. Gafcelchcvero m ht. veri
20* Priapm amis mmnu
2, g a t t s c e t á r f / í c .
b c s t t b e r s ^ i Ê U c n l r t i i f l ^
22. íSí» C r o c o ö i l «ttsflcftopfîit.
©effcn Söfftörribuna tWíBartholinus in obf.^
Ipift.Med.p.39. Joh-Hclffnch ínbCCDvdfife
fcèceibunfl Dtp 5,Decembr. unOSaut. Ardoy^
nus de venen, p. 3 7 1 .
23. m nmt c f ^ jQd
D&fC Echinus marinus, fô beo Petr. Andr.
Matrhiolo p. 15 5. Mnï)EuchanoR.ôfsIino p. 3
j u ci'fcijcn. i(i cm runDec
mit mm etatbcln tuelAcö ftim 5ü(]e fmD/
njuiçer libeu mi> úbn/m ififeinöang.
24» ^ ' t t e ( i c b iMr ^ t t POI» »nflcmcis*
3 n t)cm mari Indico findet man überaus
grofTc @cl)ilE»froten / BatJon Me ginwömt
ï)a«tjleifd)frc(îcn/î)ie@(t)alcn ober í^eiÍÉSju
16. í£ínrt)oIíFó^5al?rtt>onttns«mei^ ju©a c k e r n a^^
^ ' ^ ^ C.54. Odencus 1. i . unD Ludov. di Barrhema
17. íBín ^aì)n von Hì^^pofotamo ober it} &et Oriental. 9leírebercí)rJ.3- c.23-3e&t'ncfet,
I P A l i c c ' Ä o p / mcget 4- ioti?
¡Dtefeíí ©ee^^Pferö ttírD aucí» bos marinus
unD equusNiloticus gcnflnf/ttjeíl fíe ficb^áuff
íg ín Dem J t u f NUo auffbaítcn/ Darinnen fie
öud) ibrc Sungen gebáren/De^ 5]acJ)f6 aber teben fie auf f ö 2anD in Me 2ßeiDe/fce|Tfn Die
5aat unD ©eíretbe ab / fie baben mí Die
©rótle/abcc nícbt DíeSefiaIt eineé^ferDe^/
finD an g a r b í n 6:aftanícnbraun/ in Dcr^òbe
al6 ein 6!amebI/feabencinen^ferDeí^opff/
fleine Obren/trcffíícf)e groffe unD n?eíte dia^
fen'gòcber / einen furí}en@cí)rt?an5/íreníg
oDer gar fein íjaarau(fDer ^aiit/ein febc
á r o f l e ^ S i a u í n?íeeiaDd)fe/ín Den unterfien
xínnbacfen fteben 2, frumme ^ábne eínec
baíben (filen (ang/uriD cincö JirmöDicfe/
jttJífcben Díefen (leben nocb geraöe unD
tiícbí t)ieí fíeínere fiirnjai i ö / unD fcbíicflen fo
f c b a r f f a t i f f cínanDer a(0 ein 5ciier^@cí)íog/
25, miti ïJollig awegcííopíFet
Zlyiit mitSábiKtt
^.tP€lct)e6 rtttfí gnábífílteó lòz^
iOiuncf) rater reter raez , Uaip.
Phyf.Cur.p. I039' Everh. Guern. Happelius in
Thear, Exot. p. 84. unD Conr. Gefnerus Uw
Sbicr^SSud) befcbreibet. 3u gepDen in Dec
Anatomies j a m m e r ifl Defjen Sceieton,unD
au2onDen ein gan^ ©ee^^pferD au^gcfiopffi
Onginaliter j u fc^en,
18* iSltt Priapm ObCf Memhum viriU e^m
marini,
19* )itmPrkpus POWl unic^rmi^
5U ÌDVifbin
0 a n ç g c t ? o r f A m | i «berlafl ï n w c
b e » / b^rort b a s (gemáblbe a«-"
©íeléíí S í fam^ÍbtVr Oebef gfeicb einem DleW
ftJírD aud) Caprea mofchifera genaní unD Ga.
zellalndica^DeffenSíbfaílDung bet? Laur.Catelano
unD anDern mebr au febcn, ©on Dei 23i'
fàm0 generariojî aber j u gcttiiffen Seiten in
Dem foiiicuio an Dem ?Rabel / f a n geiefèn m *
Den Conftantinus Afh-icanusMonachus in T rad
de grad. Med. cap. deMofcho Salomon Alberi,
in orat. de mofcho Mart. Martinius in Adant.
Sinic. Joh. Steph. Strobelhergerus tr. de Cocc.
baph.c. XL unD Nath. Highmorus de palT.hyft.
p. 37- Tavernier in Der 3nDían. Díeifebefér*
me(bet: ^¿í3ennman Da6 Mufcus-Xbíerunv
gebi-acftí / fítneiDct man ibm alfobalD Die
» l u f e a u l f / r o untenam^íöaucí)cm Örotfe
eineö banget / fo Dann nimmt man Den
SSifam berauôî ©n jeDeöXbier bat nur eine
iôlafe / unD (jt Die ©róffetìe orDentlicb nicht
grólfer alöein ^iiner^Çp/fan and) nicht
liber I. 2oíb SSifamtn ficbbaben/ bmvdUn
mug man ml ober 4» foícbe ^piafen i)abín
eine Uní} foId)eeî iSifaniö áufamínen ¡n bríiv
flen» UnD tt?eíl Der íSifani gemeiniij(ícf) wcf^
Mufcuni Cui-iofum .^n. <^ûttfv. Nicolai >U ^ittmdCÏS 87
Ï M f t ê rW / fo Ludov. di Barthema in
'^oraenö fcúb / ba Die 2eute nod) niicí)tern
Í ; , w c i n » í f a m . S 5 á ^ ^ íbut cö autf/
S ; álTet ibcer Drep o m M r n m Dar.
Sn tiec^^en/unD bálí cö íbnen fur DteDìafcn/
i etunban fangen fie an ju bluten/
f e » fott DerSSifambaben/menn er nocí)
S ¿ ©onft H w au(J) n o ^ t)íel Dm^
S e nací) SSifam riecben / íbeíí0 Dur * Die
l u m i / ató etliche ^rauter/Dav>on Joh Bapt.
Ferrarius in Flora Irai. I.4.C.7. banDeIt/ tbcilö
tJonOìatur ate! Abeimofch, ívf (cí )c0 tin
hírdi5írant/fo einen trolríed)cnDen@aamen
bat Daber er nícf)t atteín j u íÍleíDe^ fieíeget/
L ö c r n aud) bon örn^Mrabern èu^ôtarciung
unter Den Coffee - Xcancf getuifd)et trirD.
Item steine/Derer Xalanbcc in Der^ifton='
féen i^îeife Durd) I tal i e n p. 369- gcbencTet/
naÍLnd)en@cbtangen unbBi fam^^ami t /
bit:alad)ctt etlicl>e » á l g « m btefig^
rm dcicl?fale jebcrman ^um roi:fd)cm
iKnm / Die üon Denen JcanjoRn Pilons ge^
nont íverDen / baben ibfen Síuffentbaít mei|l
in Denßocbern Dec^rDen/wiebieeaninicben/
öcrer®r0tTe unD ®e|lalt fteaud) fall baben/
obtîc Dag fie am SSaucí)eweí|feí)aare fuhren/
Dicfe îbicre haben einen iöifam ^ « c c u ^ /
man jle glcich riechen fan / n?o fie ftd?
aijffbaitcn/befiebc D. Ott. Dappwum m Dec
î5cfchrcibuug m 9íeid)0 m groffen » iogol i
unD SnDicn p.s tmDinDec $öefd)reibung
a)crficu p. gebencfet er/Da§ um 3rpaban
wachfe eine ïSifami^BeiDe/ Derer íPlútbe an
@crud) DemSi fam nicht ungleich ifî* ErancifciinGuin.
unD 3ímerican* S lumen ^Sufch
p.47. unb 96. ecmcbnet eineö^tulTeö Dafelb|i/
giamenß Tambaiuha, welchen jieDenMufcus
ober 55ifam^5lug nennen / weil bafelbfî viel
ÇrocoDîÎen unb (Schlangen fid) auffbalten/
b i c einen fold)en ©crud) bon fid) geben / unb
an fid) haben w i e S i f am / unb jmar fo fiarct/
Dag einem Der i^opff Daüon webe tbut.
26. 5íb6tl}círt€ snU€Lnmitât
ein lentor juxta inguina emanans ifl / in C\*
ncnî eigenen folhculo eingefchloffen/be^ einer
^nöiauifd)en Bibet^^aljen / fo
von SSreuning berd)rcibt in Der Onentaiifd)en
Oîeile p. 12 3. Pancirollus 1.2- rer. memorab. p.
3Ó. Sinibaldusm gciicanthr.p.312. ©er^eCC
deMonconys in D e r^l j è nacbS^alíCU p- 905'
unb Mich. Hemmcrfam iW DecGuin. UnD^efl"
^nDifch. 2\eifeberchr» p- 28. unD 88, fie f m
Reliait Wie ein ^uchö obec Sach6/ haben ei^
non @d)waní5 wie eine ^açe / unb OnDam
£cibe gefprengt wie ein Leopard, ^enn man
Die Jpetffte/Da man bann mit einem hoi^er^
nen Sielfer Den SJifam abfcf)abet/weld)eir
gani} wci^ auiifiebet/ wie ein €i)ter/ uno rie»
ctjet jiarcf / unD Diifeé tbun fle Die 533ochc
jwebmal/inDeö werDen fìe gar wol gewartet
mit lauter guter ©peife/afö^üner/Saubeny
IC. fo man ibnen aberwaö ge^
fal^enees giebet / muffen fìe Dabon fierben :
UnD nad)Perri della Val le S5erid)t in Der
(iberd)r. P. i. p- 124 halten ite eine jeDe Äaije
in einem abronDeritcl>en^efìd)t/DecfebrfìarcE
von i)oti5e gciiiad)i/unD fo enge/Dag fte flcb
ntd)t umwcnbcn i;od) beiffen fan. 5öenn
fie nun Den ^ibetb i?aben wollen / offnen fie
DenÄefich t^on hinten ^u ein wenig/ Dag man
Die hmiertien ÖW^ betauet Riehen f a n / unD
hieDurd) ba-ietiigc/bec fie bal t/nidi t grbiffen
werbe» ^Vntifte ibn nun Den gibithge^^
nommen / fo jiotfen fie felbige wieDcr hinein/
unb halten fie Darinnen becjìhiotlèn,
27* ©trauiiitt^iSyccetìiclKetnd'.
©iefe werDen / wie in Denen 5(pothetfeny alfo
auöh in Sürcfifchen Xempeln jwifchen Denen
ßampen jur gierrath auffgebangen / inglei»
¿ e n i n .^oUanD in Denen barbier^Stubem
@onfl effen Tolcbe Die Hottendotten gern»
Joh. jac. Saar in Dem Oricntaiifd)en 3ieifebucb
gebentfet/ Dag er einémafó probiret/wie biel
^liner-Sbec in einStrauflen^ffp geben/unD
bcfunDen/ Dag jó.folchein ficf) begreiffen,
DieSRefier aber Der ©tcauf len finD foigenbec
9ict gemachet: Sie graben eine grot]e@ru#ä
be nach ber @ró|fe ihi'eö Ceibeé/ Darin lege»
fie nach unD nach ihre €per/ fie legen Deirec
wol 100. nid>t auff* einen i)auffen / fonDec«
tngewilTe %1i)cn/Die@onneni©iralen er^
warmen biefeiben/DieStraugfSOiutter fiebei
Darnad) / unb wenn fie finDet/Dag Die erftgei«
legte (£i)ec auégcfd)io|fcn/nimmt fie Die nahe*
flen unD ojfnct fie j u r ©peife Der lungeniDó»
gelbiii fte erwad)ren/unD felbfi laufen fön^
nen ; ©iefecöogel forget nid)t bor Dieff^^r/
bi& Die jungen ©ogel herbor fommen / Danti
nabretftebiefelbe/ wie Dabon^iö^richtgie^
bei Der Autor Anonymus Dec Anatifch» unD
Africanifcf). ©eticfwittDigfeiien biefer geir/p.
389* ©cblieglich Wirb aufiSben@tra«g'€9^
ern ein foflü^er Spintus wiber ben S t e i n ge*
ma^t«
28, 3nbiÄ!tifd)c in bcu
t l i c t t g « .
2>iefe finbnur fn 4-3nfuln/an Der Sei t e
mú) Cochinchina auäiitreffen/bie ®oget finb
obngefebc ínberSrótfe DerSd)Walben/Díe
í í ) n c n " D c n ÍSÍfam nebmeò wit/fo langet em
machen (le an Die ©ce^Äl ippen / unD bmten
i^ann'
çe fcflc ju halten/ein anDec aber jíebet fie be»
Dem S cbwançburd) Da^©ítíer bccauísauíf
11
r I' " n