
i'.
1
ì
Í
\
' V ;»
I Í
•I
Í
1 4 6 V I . ffapM
gelcfcu Wr í e / auc ö feiner et i jenen 5Búc^e m *
SeSoaeu l)abc. ^íbcraucDDícferSOletnungífi
Der Ki rcherus íimUKT/UHíJfTibrct an/fcai íeé
n í c b í im tbnu 1 Dag aUc ^ S r u u n e n mx\
g e n bcträmcn / mi[ cé «acö Der tjetli^cn
© c ß r i f t i auf f Dtc@ebitröc ©Uboa nic&t rc^
Qmtj n)te auc6 a n tJielcn anDccn Ort&eu fttö:«
uuD jenfeUe Der Z o n s tór r ida, ö a m a n iu^wi»
ff{)cn Dennocl ;al lDa^^runnen fänDc.
© a r j « fööretcr nocB a n / baß bcr mcifte
1 t)cil Dcé Dle^cng i n Den S i a jTe n "HD ^Ac t c n
forty^icnj^e/ unb ítié?Dícct fteic/ unD obivo&l
Nc (5rDc/ iveun eé ß lctcbnocbf o f iarci repc*
i e / c t n p t X b c i l t a r w i a n l i c b ^ ü ä c / man
b e n n o ^ nicbtinercEcic/ baljcétietíct/ aléjc»
i m eiuc j cDiungcn.
P l u v i a n o n ul tra d e c e m p e d u m p rofund
i t a t e m h ume £ t n t terrarri , fagCt btt Var
e n i u s i n fcincc G e o g r a p h i a 1.1. c. i6.pro-
P0ÍI5. p . r35. Seneca ftatte bcé M. Mariotee
SDidnuuä auct) md) t angenommenj benner
toorgibí / Daß bcc ßO) t « bic g r b e ticr*
imb ö a n ß öcr^cS^rct tüürbc/ ú)í er öf lcj "
ttcff bíWfín Dringe. Omnis humor intra prij
n am crullam confumitur , ncc in inferiora
deicendit.QaKÍi: natur.l.5.
3. ®íe Dritte SSdcinung / ttjelc^e tcO a i l e De»
m n anrer n \?or3tcbe/ i f i / b a ß Der «örunncn
t t r Ur fprunä auö Dcm?Dieer í omme / ober
mic^ a u é b e n « d e b e n / tuclcfee Durcí) Die unter «
í r r D í f c t e n íKh l t m biß in m ^crse@rimDc/
O b e r a n b i e Dt tbc / moíHuellen entfíímben/
ö c f u i ) r e t tvitrDen- ?ílío ift biefeé eine Der«
ftJUnDei'fiime Circulación, trelcDC bie '^rmi '
nen biircb Die §ÍDctu Der (£tDen a u e DcmSDlecr
becbcr bringet / mib folcbe uncDer Durcö Die
9?ítíne Per S i ü f f e t n é SDíecr f ö b r e i / nacb b<n
S B o r t e n ber ©cbriffi: Sílíe 'SöulTer lautfeu
í n é SíJleer / nocb tvirb m m a niefit Dölier/
a n Dem D c t b / too fie binflicfTen/ flieffen fie
tpieber l^eraué- 3 m qjrebiger ^Salomeniö
2 ) t e f e r i^ebr faö if! ü b e r biefe«/ b a ß er burcO
bie Sseíüflc ©cí í r i f t t beftärrtet tvi r b / Der
«JBarííeír Docß a u (icö feibft a m naberten.
D e n n Díefeé iDirb m a n ^ar íeícbt f5nnen an.
n e b m e n / D a ß Daö £Oíeec Denen I g r u n n e n baé
^ B a f f e r gebe / ^nmaW / t^enn m a n in ^ e .
t r a c i i t u n i ^ n immt / Daß gcfalíjeneíBrunnen
fepcn; rafícé^^runncngíbt/ Die eben To ab.
i m b bmcn/nocl^Dem Die J l u t h Deé 9Jlcerö
a b ' unb zunimmt (Daß Der mciftc Xbeil Der
¿Quellen niemabi ^ auérrocfnc / uub Daß Die
SlüiTe/ fontcbíéanberé/ aiiicuicQ}criamm^
l u u ö Dcrfeiben ( i n ' / íltté in m 93Un-abfliep
fen/unfe f0lcí)c(5^eé aiditböberraiitulri^eiieu
macOciM Reichen fotift unf ehlba r ^cti-oeben
n)iu-i>e I Denn m a u mebr a l é iauicnDövDije
stfileu ean/ tvelcbe al i c i n b a t ^3Ucr(i(6
- a u é g i e f f c u . <50 m u ß beim folien/ Daß eben
b i e ® a ( T c ï î ' U ï c b bieinirerírrDiícbeii 9î5bren
njieber b t t a u ó flieflen.
P l u r e s q u a m mille Fluvii inMareíecxo
n c r a n C j & m a j o r e s cxi l l i s t ant a copia» ut
a q u a i l la, q u a m per t o t u m a n n u m cmitt
u n t in m a r e , fuperet t o t a m tcllurem.
V a r e n i u s loco citato p. 238-
P a t e r Paul Cafati. ein 3 e fmt e / b a t ufcftí a(»
letne DiefeiOleinune^ a n g e n omme n / foiiDCrn
auci) auf f eine gar Itnnreicbe ?lrt íreiarft / tví e
eé 5ugebc I b a ß Die ^ r i m n e n aue bem93ìeet:
f c l m e u ; < 5 r f e e e t b e n @ c b i n ß / baßinDtm
C e n t r ó ber ( ï rDen ein Jener / unbbaß Die^r»
De g leicbfam \?oI[er SiDern unb ^bbrcu fe^
® e i t e r fe^ct er I bal? foífbee^ i m Cen rro
bcftnblicbe Jener Da éSBa f f e r m Den í íbgtún.
DcubeéSílÍeere^ftebCuD m a d u / miD foidíí^ín
i a n t e r S û n f l e ^ e r t b e i I e / babte oberfren ífcré
D n r c b & i n m t e r l î e n for t getrieben/ un? in eie
b i ß r a ß Die Sai t e
a n Der oberfien (^rben ^Slàcbe lie îvicber Dic£e
m a c b e r / baf Daraué tvieber ® a f i c r n^er^e/
tueícbeé / inDem eé nacbfoIgenDé Dem
ber -:$5ergc nacbf lölR/ bie ûuel len/ tDelcbe míe
flieffen febcn/ becm'bráfbtc. Unb alé er Die
R e c h n u n g beé S ) e r r n Mar iot it)tDeriegei/n>e(*
ctier auégerecbnet b a t / auff tva^ «Wafle Der
? î e a e n / fo i n e inem Sabr e fallen mòcfite/
Dem/ foi n alien '©numen uuD JHißen auff
ber ^ r b e fleuß / gnu g SBaf ìer fcfiatfen tòme /
fo raget er / Daß / tvenn einer fb neubegierig
fei)u unb nocb genauer iiberfcblaqen n^oltef
\x>U ôieïSBaffer Diejlúffe ¡àbiiicb t u Daé^Oîeer
b r a c h t e n / unb Darnach betraebten / ttie M
mehr alé 60, Seeuia ber eé rnftfe ^en>eícu
f e i î n / fütviuDe m u n öbne al len giueiffei fin.
Den / Daß folcbeé Den g anz e n OEtDi?oDen reiben
(tíícbe m a b l tPiirbe úberf(í)n3emmeí babea
® a nun folcbeé n i emabí é gefcbeben/ fo ift
u m b f o t j i e i m e b r t r a b e I b a ß b a é SCfïeer ßcbf o
viel SBa f f e r é tDieber butcb Die unter i r rDi fc^en
9 ^ ó b c e n / b a b « t b í e 5 g r u n n e n f o m m c n / entí
e b í g e / aléibm Durch Die S i ù f i e j u g e ^ t e t
2)iêfeé ftnD nberDeé P.Cafati eigene 5Bor .
t e : Qui d igitur fupercf t , q u a m ut infuía
p e r telluris v ena s A q u a , ex f u b j e ä i i n cent
r o ignis calore a t t e n u a t a i n vaporem/ibi
p e r nma s , qua? inveni t j e x i t u m qusrar in
f u p e r i o r a i d o n e c d emu m vi f r igor i s & vig
e n t i b u s poftcrioribus halitibus iterum
v a p o r c o n f t i p e t u r & concreicat i n aquam,
qu£E m o n t i s p rocl ivi tat icbfccundans tand
e m influât in Mare.
D j í T e r r - a - d c Igne. p.
a g j i a t î
^
n ísnanwirbautfbcm/ n?aé jeeunbt íon Daé2Baffcr i m Sampíftcrraucbenmachen
5 S í e üt f c í n e r u a t&r l i c h e n ípiftorie/ Dag ScenunD
n a t i ^ ? S)cn S mt fo fchíech* panien gleicb í áme n / »f
« S e ^ Uu D í e u c h t e t 2>finfte auf f f t t egñi / b a g auc» bie S f tgc í / fo
í i í c S 3 B é / m m nttt eingerüctet / taríiber |56geu / íobt b a rmc b e t | e l e n / uno
D ^ S b e m SS c í i é toorbe. Daf]bie?í)leu|(ben/ f o f i f l j cm? 5 i g p 5 ü ^ n g
S i / f S e i nachSuDcnctíení Dab<t)auffbielten/fmrben/a!éobfieDie<peft
voeiehc uach ber m u m g ctltvber Phyrico- gccübcet. Ucus & putei , ut a v cmu s , voiu-
S e c a a ^ ^ un b i c h i c i b d eres rupcrVolantes pcft.fcris cxhaíatiOnifauS
U g n e í n m i g b i n / bafj foichc úber bcnen enccarc dicumur>aut hommesdrnfmSaftari-
K n S ^ ^ ac h l ^ a b e lugc tes^Hift-naturXcma.n.yiS,
T a £ S S t m S t í emí S f ¿ ! n stber biefe S ) f lnf l e ffefgen n í cht mnjm
fllá ivioer ^ lí^í) o h m auff ber í í rDe u fehert íar t / f^nberrt
K m * i» ^^^
S /b M Jr olc&etjorD^égewiffcftrgeicheííeair/ m
K o f S n ^ Sí b g a n g / t a / m m a n foi^e a r t^cht i g x m m m m i
D r a S tt i ) c 2 8 a i T c ^ muel l e f íDnmf i f f í .
ffórUr begegnet/ aicht befrcí)et/ w oDu r ^ .
^ m n alienWentlicb^ ©tn^í» ^^^ Vi t r u v i u s W bíefeDunfle/toeícfieman aú
S e b e ^ccDerbenaugesogenwirb. m benOcthco/ti>o!»affcru!UcrDet®mnrírtí
i S c b e l l u é f l ó f f ^ tJOii Du-hten ^ o r p c r n /Di c „«/ fcftweben llehct/ auc& mf)i gc^'iínd/ beii
X ¿ f e a e w b u n b e n / u ^ Oc t b n n n j u c r f a W f a s c f e r í 2Jg2Baflct
í^cTi v i r gíbjíúlTe werben íTctj m j P«llläe« auff ben s g a u c ö JWn / u n b btídiíemn^
u n b iváffet tchten auf f e iumahi eretgacu/Dena/ grDe f t imme n/ u n b f ic^al föt n bie C a n g e ttn&
f a hit ^ bcilaen batJOtt t u ítcté wdl)rcuDcr' tn Dl e j e rne ber fianbfcOrtfft mnbleben / Dfnrt
M fíí'^f tpennmanDaé^iunallòfefìeacfeeef/ m
^h S Dieinarurtâibtger übet ben Uhc- taé m m nicht m^t autf;aié eé ttnf
f ü r í u t a oer ?5runncn=ÛueUen mcbt einig ttJfnbígtfí/miDtüirDgerabewrfirhtiPeg/fltí
r n iM M i m m e n fic m oamítcín/ bafit^cr• auff einer ^ichffehnur febea fômieuî
T >i a e n c OBaffer^ober SÌrimnen^SlDern iiv unbttJoumnaífobírgícichengctuahr ttíírD/
^ í r i f r o e u f e i n D . ©otchcá Can m a n notb^ fan m a n fühnlicftgi^abeniafiTen/ttfcii e é f o n f î
t v e n b í a auíí i W unterfcbtcßiichen ^ r u n b ^ an einem o m i Da íeí n SBaf fcr i f i / nicht ge*
f â ô e n a b n c î ) m c n / wenn m a n (îeein w e n i g fc^cijen w i r b ; Sin aut em nonprofîuunt.qu£-
a e n a u e r betrachtet. Stile Die/ f o m a n ' ^ r u n * rendafubtcrraTunccapitä, 5E:coIIíg:fídíi,
n e n m e i ß c t ober ?5runnengràber nennet /unb ^^ ^ ^ ^ ^ cxper iunda, utiprocumba-
S Ä S Ä S ' Ä ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ r in .. . e , ™ So, « o „ »
OE I i i m f t e / Í0 m a n a n gewiffen D t t h e n fuerit m locis, q u i b u s ent q u a f r e n d um, 6c
f r i i b t o o i ' b e r @onneu91uf f ^ \ a i iggemahr Wi rb/ in ter r a m e n t o col locat o 8>c f u k o profpitìié
ein unbetrûgliOjeé ;3ci4)fn / ^'aß Da etiie ^iantur h ^ regiones. Siccnim n o n er-
S r p T r û c u l = e B C Ê 2 B a ( r c i é f ï n D / roclcte cmimmotummentum: Sedad .bratam
I t c 6 « t m i t t c l | { DccimtttncrDtictjen SeueroDer alntudinemin r egionibus cert a dehnitio-
Iicv ® á r m e bei) Dtin tn Bn- (ScDc Itcü ftctiii dcfignabit. T u n c i n quibus locis videeteignenDen
fcrmcmacjotubus toon aiiDem HU M O R E S fc concnfpant e s ¡ c
n . a . r a rurgent e s , ,b. fod, a rur f enio,
m u ß / ivo'lteauffüeujen. ha b e n d ja inficco loco h o c iignumpotcltheri,Virr.
flUébCrtá^lltchen C^rfilbrimg/OapDat^SCUfí^ 1. c. i , m. Perrault m \ DCÇ Acadcmic
Y^ M . ^ ] Ro y a l e
^ H H
r : ;
' if.
Iii ¿
1 ;
j » -