
•V
1 r
' ! .
i
172 V m IX. (írtptícl.
Ucy^^WK"/ UnbaljODufClmprcíIion ^iegc.
mcíbctm 3iifálíc I cd ííjm c w m t
n- llhigmértefictíínjcfeer/ feícfa
McchaHifmiu bfr Jlatur/ tt)dd)c ísetj btti^kb
<í)fn Umfíáubcn ai c.ícir / eben fo m bt\) bcm
Saacr / roí(í)e.f fi'ífné^^angfí unb
fifíí wurfflí^í / uñé offenbaíjríití) aufbic
Sunff buríí bíeTranfpirarioHcminfcnfibilcm
in cincé p a f ícnten í eíb guíe unb qefunbe átomos
gu ßinngcn fiilnt/ iteíitc bic btird) bíe
Tranípirationem in bfm fubíííefícn ©CbíÚtí}C
cíngcníífftcmaceriam fubtilcm ( HjícbCV Boyicirebfí/)
Derjagenfénmcm
Sonic man bcnn nun níí^í auf anbcrc
Síríf) bcn IVíb rcin^cn/ aíé bur^ bk ^ui v
gícr^íruncfc/ tucic^cfo übcí ctnauncfimen/
imbnianburcí^fícbo^ nic^í bcn cnt)íinf(í)ícn
Swecf ctfíansit?
íTergícícícn curieaff ícufc / man
bcrtaíbcnnicbranuq loben fan/ iiibcm ficbaí
@CÍ)CÍmntl§CrfunbCn/ burcí) bíC Refpirariori:.
miníenr]bilcmguCm1mi/{)0tCér^0n
íangíl (íCQfbcn. m. bovIc ffibrct ctMc itjm
tt)oí)í¿^ffannrc ^cdicos an / fo bíc ^ínbcr
burcb bic gciPíiTc Compoiitioncs, fofieíÉncn
auffcrííéaufgcíe^cí/purgircí í^aUn-i^t fcftct
nod)bor5u/ bafcr ñntníBimfdm^ifcmcti
wcl(í>erauf bícicnu'Qanbíinf fo wofcí ab^c«
tiá)m gemcicn/ bag/ itienn cr ftcb p^rgircn
itJOíícn/cfnur cín íkí»! "»pfirtfiei' íTcfe aüf bcn
€fií) «cIcgct/nac^tt)oí(^íin aííc^ naá) ®unf4)
íJonfrartcnganGcn.
3)arauf cr^cWct crnocfe cinc$íitonc/fo
fonlí niájt ktd)r ^imbcn stíúr^c / mm nc
ií)rcn Urfrnma Pon M. Boyie {)rtfte. (íi^.
ncí maWé wuvbc i^on einem meiner í?uíen
5i-eunben/ fofonlí m tJon gutem 25er|íam
be/ ítbcr aílebcmicnígen/ fo itjmöon bíefcr
neuen i^itl) / bíe Scuditígfcít ab^uffiferen/
ktDi'sefcrad)í würbe / aíéúbcr unnuí:.e@naen
fet)r íjcfpotteí / eé begab ftd) aber / ba§ cr aud)
SBcnnbCi:Boyle t?on bcncn remcdiis fopicis
rcbet/fo man auf ein tieritiunbct cbcr
f(femer§{)affite« ©lieb (eget / fagci civ ba^/
wcnnmanftc^cmbiibcn wottte/ bag bic auf^
fcriid)en Mcdicamenta alicinc ifire SSitrif ung
m vvibem «» Otte Ijáítcn/worauf IIIHII man |fie IV
leget/
foJtíáre foI<^eé cin3rrtt)um/bcn man fonli
niíít/ al^ su bcncn Seiten fcabe m aut fi alien
' u u
ionncn/ baman \%n bemUmiautf bcé©e«
St . , .
liefii t»ou i m bie $anb geben / bicfer
reidjete fte ftm / unb jener riebe i&m
fü(d)e mit ein wenig bar^u prxparirten
Deie- 58eniqe Seit barauftriebe bicfen gu'/
ten Sreunb bie 3iatur / aig wenn cr beé SHor-/
aené einen ^Jurgict'^Xrancf eingenommen
Bitte/ unb netöigte i^n in iur§embierinal)l
Ijinauöiu geben / jeboc^gefc^afie foid;eèo6ne
tinig @cfcneiben/@(i>meit / ober anbere Un^.
gefegenöeit i Quatertjuc brevi tempore
©mni abfquc torminc , dolore, intemperie,
dejecit. Dccorpor.anim. poroiitac.
C. 3 Pblfitbe
woá) ní^t^ ^ewuff / weif man im ©e^/
gcntfceii gewig weig/ baf tl)rc ^ùrcfungcn
fic^burd) bie Vafacapiiiarfa, bauonbicgange
ipaut t»OÍÍ ili / in bie Maflam fanguinis cim
bringen.
®nbli<^ eracfilef er/ wie er liefe etííe^emaíil
an bem Tei tian , imb bopVdten Xcrrian, jti
nom alítágíic^cn Sieber Hmit airirct/ bag er
Í leine 9\üffncn/ popffen/ unb gemein ö a i
tmtcreinanbcr f icin jufammcn gcfioffcn / un
mfbaè ©clenite an ber panb gcbunben W
be. Unb iicrlid)ert / bag cr bieten gar giucf-'.
li^ an t)ielcnQ3erfoI}ncn fo baéSiebcr gehabt/
ticnucbetfiabe. Ex uvis Connthiaas,Iupulis
ÒC nigro Sale Timul bene contufis
ipfemet cum aliis non paucis, à fimplici
tertiana aut duplici, criam tertiana aut
quotidiana líber evafi. BoylcdeCorpor.
anim.poroiìtatCjC. 4. p. xi.
<Jrftil)retaud)ön unterfd íebíitten Dtten
feiner í5íirífftcn an/ bag/afe cr einen gam^en
i5onìmer mit sicmíidícn Slurilùrsun^en
angegriffen werben/ unb fi(t uicier mt id/
u?íewoI)(oí)negiu8engebvauc6et/ um foid)cn
Scríufí m ©ebiut^ ¿u fiiííen/ bo4) enblicb
feinen 3wecf erlanget / afe er ben^Jíog/ ber
in einem 3:obtemSoì3fF flewad)fen / barauf
ge;cget..
^d)wilí6íer noí6 eine féfir mercfwñrbíge
nut anWngen/ weiche Dom gwóíffcrn/
fo ^anb'/Phyficus in SR4t)rcn gewefcn / er^ct)^
ícíwirb; ©íeferMcdicus. weí($er aííeXage
bíemit berceli angcífccftcn ^erfo{}nen bes
fuc^ct/ m-ftc^ert/ bag weber er/ noeb feine
S?«tí^senofftn/ iion ber ^eff einen Síniíoé ge^/
fjabt/ weil fíe bie crochiicos, t»on Srotem
'ÍJuíber na(^ be^ Hclmontü mcthodc prapanret/
bei) getragen.
Unb bíefeé/ faget M.Boyic. ifi baßer gefcfte^
fien/ weil folc^e oi)n Unterlag fo(^e atemos
t»on fié gegeben/ wcie^e bieje anficd-enben ^cr^
trieben / ober ibnen bie S'rafft benahmen.
Unb begwegen íáffct er aud) t>on Hd) mcrtf en/
bag er faf! auf bie aKeinung falle / alé ob berer
SiltenifjreArauicta, fo man an bem
tragen / nu^t fo gar ofine ^u^cn nevrcftn
wäret)/
w.iren/ uüb wolle er beren @cbrau# eben
nid;t yerwertfen. Dcmocrirus hat faff be^
feint m legten Sbbruifen tíon M fvuijren laf/
fcn/ bager ben£Rußcn/ fo bie gPienfcfeen gti
^rbaírungifircéícbeníí/ auöbcriief)re
bencn Atomis fe^6).\ffen fonnten / wofii begriff
fcn bafee. f'enn ali^ bicjlT grofle Phiiofophus
m n Hilter gang mitgenommen war/
«nb/wie DiogcaesLaerriuser;íeMet/ wenig
:iage Di r feinem C?nbe/ feiner ©cf)wef{cr am
gefel)cn/ wie fie / bagcr aííemáínfeí)ennad)/
in ben Sefitagen bcr Ccres fícrben wiirtC/
«nwillifl ware/fiat er ifjr/ bag ftc fic^ beg-/
wegen íeín í^innmcmíig ^u mac(?eni^átíe/
augercbet- ©ie foütc nur immer ben offent-/
íid)cnCcrenionicrj luirbcDwofincn/ er woitf
lein ^eben fc^on big nud) bem Jefi tJeríánqcrn/
wenn man ibm nur alie läge warm Srob
bra<fete/welc^eöaud)aifo in berííjatcrfoí'.
•get; benn er ft(& in bie g.^age i)m\t cvUU
ren/inbemerbie Atomos, fo aué bemwar<>
men S3rob auffliegen/ an unb \nf\á) sog:
Panes igitur naribus cum admoviíTct, vivuni
ie , dum ea celebritas tranfiret, iervav^
t. Diogen. Laert. de vit. Philos.
Üb. 9.
mfiffen au$ bie anfferfíefí gebraui^ten
SRittel mit grómn'cr ífitrafft wiirdcn / alé bic/
focríi in ben ©i^íunb muffen/ &enn bie j w .
benburti bie Diiuirung/ weld)e bie fd)arlfen
©äffte in bem SKagen Dcrarfae^Cíí / a&ufe^jr
altcnrCt/ unb fommen ni l)i efier m miw^
te/ big fíe fl<í^mitbCínChyiom'mifd)eíunb
tiercínlget- 'Die Mcdicamenta wúrcfen an
fid)feíbfí/ ofjnebag iTc einige ®drme nótí)ig
fiaben/ foldrewefentUi^ecmuvia, aléworím
nen eigenriit^ ii^r l \ )m beílegct. 3)?aTen
raan unterfcbiebítée ^)robcn gefeßen / bei)
weí(í»enbíe Atomiregeworben/uríbaut^faíf
bie .^aut unb au-t fiibr IvnteCT^rpcr burd)^
bringeil. ©er ^nibra/MuCcuhunD bieSSiu^/
itien cxhaiiren ibre wobíríecbcnbe Atomos,
i>t)ne/ bag fíe ^om Seuer gerriebenwerben.
(íé íf{ ftuc6 eine SImne/ fo mun Geranium
noftii olcns nennct/wcídic feinen ®eruc6 ßat/
bif nad) bem Untergang bcr Sonnen / bcn fte
ben Síugenbíitt / wenn bie ©onne wieber fjer^
wrfommet/ berlierct.
(iöiffauc^ gnugiambefanbt/ bag bie auf/
fertigenMedicamenta ifjvc Dlatur erhalten/
unb ni^tö batjon wlieren/ wenn fíe fí^on
bur<í* bie Schweif locker/ ncnnitteífí ber Rcfpirwione
infenilbili, glcic^fam filirirct WOro
ben. ^elíí)et5 man Um burcb ^icl ^proben
b4rtf)unfdnte. »^»ß ßber nur eincbon
' " ">'eH/betTenbctanm
bai
V
mertfungenfjunbcrtanbern/ wel^etíon be^/
gen/ wräic^i. ßvmnm/ i rnmnMt
m m n / J a y ein wmig opiu«,
mrnfnmntmnjmmm/ bit fciár^
fien ®(í(mcitcn auá) an bm rntem®«
mebmafn bes íei&eg »t^gneí,.«^ ffi
^cé cm ftare|58f«)c¡g / taf bie Fiimímá
bur« Deffniingm ber $aut ber g ìZ?
unb ^ i W m g bíefn- Srenen níá« ^
ncíjuHV unb wie biefiií tjefft^ bí í i i f f l f„/ f !
baJtgen / baß bic Mcd,ca™?n,a
|5ùrrfung Mtten/ afó an bem S / Z
fíe aufydeM ivúvben, X>cnn(g iff gcirS/
bat;emf:li| Spccificumcxtcrnum f i ' jZ Atei
mos Mn fidi gibt/ welche wenn fie bi refi bic
^aut bringen / unb auf bie vJa capir,
fommcn/ afóbenn mit i>em Siute »er!
mengen / unb bur« ben ganöen ieib bdnS/
weil m é M M. Rohaut tíuérVinimg / fb
Uber bie Seit ber c,rcuiarion bes ©ebr t ó
gemnc^et/ a!íe@runben baé « lat br« c ^
culationcs t)oit. Phyfique parte 4 r tl
P-34+. •
©tefes finbnii^t alíeiiifc^éneunb niteiiáe
Síranercfungen in ber Med,cm
auc^gar w: W ^u i ñ r n t t s S
ben/.nbemíbí<t,e«„:?„0f«relí «beí e S
bes Jacob Aymarsuon biefem in bie Vafacapillar.
a bmm/ beren bíeftaut aani? dmí íff /
M v fu-wenig a)?ínutenin b a g g J / ù S i
^ . ^ « " w í í f í f nitr<5íuíb geben fcnnen^
Jwe bten-é/ tt,flé,u n-.einem 23or" aben^ní
meiííenbu-net/au^icfíe/wenníí4 c " aS
thcHfcíie >pu[t,cr / uftb bure& bie ©alte/ fa
man msgeniein ®affen.@Sbe h S ? / Vj S
auére|en folte/ weií bn-íScfSHS
r ^ L ' ® « " ^ " ' " Wn ber Mateda r b í S
niét auf bíe Phyficaín íeg(
nic^tben SSorfa^^at/ b
^olffommeneráumadicn.
§{ífo woffen auc6 wfrbetraéten/ m^hié
gelefirtcn Phyfici foí^.^ S S ^
fmn^vrnm/Jo iá) in bíefím ^ap cí
au^firi)renwilí/ bieít^rláuterima
geben wirb. '
i' ^ ;
I- 5
•í"' 1 i'
[?) 53 Xm
i a