
1 4 ©a^ n Çiapitcl /
ailÉfe Afterìas GefncrL »2(nttCl'C (?tdllC / fo
tJOn einigen aucf)}u Dm SttTni©ttMncngci
m c n trci'bm/ aie l a p i d e m crucs,
OCULUM BELr,OCULUM MUNDI, fe.
tverfeen anìsci-tvcrr^ Dorfotimim.
3cßo bab juin S5erd)Iu§ D i c ^ S a ^ c ö nocft
dncn gcDrucftcn3ctiui mx m fo ircifiicb bc^
tùbmtcn XuiimDcn Der ©fccnf ©feinen bc^^
fügen irollen/ tvddbcn t)or langen 3 a b r c n ein
pralenbec ßanDfabmyinne eßfc^eincr) Daüon
j n ^ t a l i f n tiaieinilci) btucfen lalìèn/ n^elcber
alfo lanut i
ßrcyis declaratio nobtli[ßmt ^prenofiffimi
LAPIDIS STELLATI,
ab Antiqui« Philofophis inventi, pro benefìcio
corporis humain, dat. in liicem ab Excel-
Icntisfmió D, Geòrgie Tranfter»
LApis Stelktus eft variiscoloribus diftindus,
nigro fc, & albo, allisque colonbus, fed eandem
omnesvirtutemhabent ; ornatusque eft&
coopenus niirificis pundis feu ftellw in eo à
natura infercis, reperitiirque in parribus Onentalibus.
Conftatid ex antiquis Philofophjs,
Ìfidoro nempe, Avicenna,Hermetc& Manardo,
Ludovicus Dulcís, etiì modernus fit, de illius
Virtute, ob expenentiam àfefadam fcribit^multique
aiTerunt, quodfi collo annedatur lapis
ille, fortitudinem concilier , hominemque k
^ a l o quocunque , auxiliante Deo Domino
•noftro, à quo virtutem habent lapides, immunem
prüftet, Ultenus lì collo alligetur, membrorumtremorem
tollit,vifum corroborat,generatquein
capite capillos fubtilesiSc mediocres,
& homines a Pefte feu à qualibet peftifera lue
défendit* Juvat pra^terea mulleres gravidas,
qua: partum retiñere nequeunt, multumque
prodeft ad fecundum expellendum, feu ad eas
poft partum purgandas, fed k colio feu dorfo
annedendus, ut ait Plinius. Dicit Johan. Bapt.
Porta, quod timorem expellit,malasque nodurnas
umbras. Ingenium glarificat^humoremque
melancholicum confortât. Prodeft adhuc multum&
valet lis , qui malum caducumpatiuntur,
Îi geftetur in dorfo. AiTerunt multi Audores,
quod,cum a tergo portatur, homines vigilantes
reddat, nec poiïït à quahbet venenosa fera offendi.
Dicit Marfilius Ficinus, quod fpiritus confervat,
animumque Ixtum & hilarem reddit, fi
geftetur in dorfo. Mathiolus etiam fcribit,
quod manantem à naribus fanguinem arceat &
valeat contra vertigines ac dolores renum. C^-
terumjftquis ex hujus lapidis pulvere bibat,
confortât pulmonem & jecur , fanguinemque
corroborât, Poftremù hic lapis ex fe movetur
ac progreditur ab uno loco in alium cum
acero acri in difco, vel fupra menfa ex nucc
confeda cum medio iimoncello. Omnium fupradidorum
fada eft experientia in multis hominibus,
ab Excellentiflìmo D. Giorgio Tranfter,
Dodore pra:itantiilìm0 in arte Medicinali
&abaliis Dodoribus ex ftudio Viennenfì»
KomdCjPerußx y Tudeßi,
TypísJacoùi Montiti Superiorum permìjfu.
D e i t c u t f c b t a l f o :
íEur^el^eft^rribuníi M eDicn untfofl^-
babitn
?Soti im ahm ^cíwdfeti ^tfmttn/
unb jum beflen M nicnftfelicben 2eibeö an$
óffentlíct)e 2icá)t gegeben/ Durü!)í)en
fiírtrelfíic^en
( g c o r g CcAnffcr*
©tcrn:= S t e i n íjt mit t?íelm ^atkn
'•í^unteifcbíeDen / ale fcí)tt)ai'$/ tveigun»
anDern ^atbm / írelcí)e aüc i>od) úmtUp
5vc¿tfrcu èaben ; tvunDerbabren
igníplein unb ©tetníeín gelieret unD bcti^
cfet/ tveícíK t)on t»ec d i a tm DarauíS gebildet
finí) / unDtviiD ín Orient gefuncen. ©oícfteí
i i ì a m ì f t v alten ^2öeltivei|en ©cí)rítfren be*=
fannt / afóE»eé Ifidon, Avicenna:,HermetisunÍ)
Manardií unD obfcbon Ludovicus Dulcís cínec
tJon i)en neuen í f í / f o f<í)tcibtt er bocfe / au^
eigener Er fahrung / von bellen Äc a r f t /be j eu'
gene aud) anDere / bag irann man Diefen
(Stein an Dení>algl)ííngf / bcrfelbige iapfer^^
feiíjtirtJegen bringe/ unD benü)?cnfct)en/mit
itcr^ijiilffe ©otteö unlere J^€r rn/ ttomx Die
©reine ibre Äraf f t baben/ t)on aflerbanl)
Übe! befreien tbätem ferner bebt er Dae
Sittern Derlöiieber/ fiárefet öae ^eficbt/jeui^
get f (eine unb jarte ^ a a c e am i )aupt / bei cepet
Den ü)ienfd)en mx Der í)efl unD aücn ^epis
Ienjíaíird)en Ärancfbcitcn/ traim man ibnan
Den.^al6binòet. Uber Die ili er Denjenigen
fd)n?angern ^Zßeibern gut / tvelcbe Die t^rucbt
nící)f ber)fiel) erhalten/ unD Dienet aucbfebc
Die3iaci)geburt ju fórDern/ oDer Diefelben
nad) Der G e b u r t ju reinigen / ívann er t)om
Den Delicien binunter gebaiigenrirD/tw
Plmius tjerorönef. Johannes ßaptifta Porta
Ipricbt/ Daß er afie 5urc{)t tfegrreibe/ wie
aud) Die©d}recien öee^ladjre/emgutee ingeniummad)
e/UnD Die melancholy frárcfe (vel
potius vertreibe ) . 5(ud) ifl er Denjenigen Rbr
voríráglid) / nu'Id)e Die jcfetrere 5iotb oDer
fa[(enDe ©udj r baben / auf Dem Oiiicíen ge^
tragen. Cíele Perfíd)ern/ Daß/itann er alfo
aufDenO^iicfen getragen trerDe/Dießeutetvad)^
fam macbe / uno Daß foirfje von feinem vec^
giffteten Sfeirr verleibet tviu'Den / verbute.
M;¡rfiiws Ficmus fd)reibt/ Daß er Die ßebene®
qgfijier er^i ^ / Dae ^emut b frólicft
ma«'
^ o n alleéanb ^gur t r tci t B u i n m . i f
niad)e / auf Dem 9 iúám getragen, ^«hior
T i i e i b c / Dag er Dae pialen^ Saluten
m a S Den ©djivinDel / unD giie^
S i a c n vouDem^ i^icfee ©reme trm^
r t / ilárrf t ßungunDßeber/ unDremiget
t a M m i n A beiveget ficbDíeílTSK n
v S l e l b l i c u / unD gebet von emem Ort
S Ä r n / t r a n n e c m ^t í ígauf eineni^^^
icv/omantcinrn»/
üdmt iwrD. >23on Diefem adem i(l an vielen
m m c x x Die?)rob genommen tvorDcn / unD
äSar von Dem vortrcfflid)m i)crrn Georg^
Tranfter, berühmten ^icßiiep^Dodor, aud)
ttnDeren Dodoren von Der Umverfitat ju
Qöien- ^ • /
©eDrucit ju ^om/?5eruunD Bonomen/
tion Jacob Montir, mit Ccrgunítigung Det
pbrigfeit»
f • ro.
®eö Diefer jeijtgemelDten ©torgcr^en
S5crd)reibung babe nid^t fo tvobl einen reé^
ten unD ventabien @tern^@rein/ fonDern
finen
aefunDen / m\d)C unten aud) Dergieicfcm
e t r a b k n / t v i e ©terne baben/unD tveilcn fie
íngroi|i^'®?mgeunDbetTec/ aíe Die vorige
Qtcm'^etmv: ju ßuDen fmD / f)at jie obne
SiveifeíDerjínigc ÜanDlirrid^er/ fo Den^vori^
gcnScttul auegeareuet/vor Die red)tc ^tern^
fieine auegegeben. £)amt man aber Den
Unterrd}icD Davon febe / ^^otten m t fo balDen
aud) Diifenötein/ aie ttclcfeer aud) in Denen
meijten 3vunt^ unD Naturaiien^^ Kammern
fínDeníft/vorDieí)a^iD nehmen / unD foivool
Delfen 97amen / ©eiHalt unD Unterfd)ieD / aj e
vorgegebenen g^u^en unD ©ebraud) betrad)^
ten. '¿)en Flamen betreffenD/ fo trirD er
von Den ©elabcten
BELEMNITES
mm er gerieben oöer ierffolfen tVirD/ tvic
verbrannte Äiibborner cied}et / njie foicbcn
^ r . vvagmr in fèinec Hift. Hei-v. befcbne»
ben: tvorju D.Bayer, nod) Diefl'e iì'^et; Dag
a((e Dergleichen ©teine glcid)fam einen ^iig
ODer J a l f e v o n í í i a t u r an ficb baben/iveßtvegen
fie auch ftd) gern in Die £ange ipaltm Ia|fen/h?ie
foid)ee an Denen Drep erlien f iguren Der jivet)^
ten Seite Der Dritten ^upfer^íafeí ju leben
ifl. gmveiien/ (aber febi'feiten) finD fie auf
jroei) €ifen jugefpißt/ m aue Der 17. i^igmr
gemelkter Tupfer ^Xafcl ju feben / n?eícbe
leíjtbeíobter í>erc Bayerus aue Dee & k n
3 m l } 0 i f ö Cabinet JU ^úvwbcví befouimeti
h a r / n?ieer in leincr Noncap. 30.
beridjtet.
ivegen feiner ©efialt genennet / m'(d)C einem
fpííjcni^feíI/CfoDíe ©ned)cu beifTcn/)
gleid) fiebrt/ unD weilen einige juí^^iíen
flumpf fmD/ unD tvie ein Jinger auéfcben/
i t i r ö e r a u d ) DACTYLUS/ unD jwar mit
Dem^uuamen IDÄUS gebcitlen/ tvcüener
vor DieRm von Dem Söerg fommcn,
gemein ift ee ein láugííd) runDer ©tein/ ivel^
d)er aue einem Dirfen ©a t j (tveíd)cr mitten
Viele ©tralcn aue Dem (ientro oDet WxUU
a)unct von ficb fd)ief]et/) atlgemad) ivie ein
t^feii äugefpiljt / obngefebr einee
lang/ grau oDer gífenfárbigt / bietveilen mit
ci)feni'OOer gofö^ farbigen Slccfen befei}t/un&
Dift (ìnD fie aud)fíumpfimD níd)t gefpi^t/
iì)elcòeen!d)r foívDÍ){ voní^atnr aie Durd)
anDere ^ufáíle/ DaDurrf) fu oben abqebvo^'
d)entverbcn/ gefcóícb't* ©í^ i^eínften fir>
aud) unten in ibrer rnnv^il
^abenenitveDereinegeibe(£eDe/ oDer einen
^euerflein/iöie^glantj/ Oöcrein anD;r nach
threri^óbíe jugefpùjtee/ unD aue vicien aup
einanDer fitjenDen ©lieDern bcftchenDee
©teinlein/ Dergleid)en in Deren bei)fiehenDen
16. unD Í8. Jiguren unfere Äupfer^^SSIate
juflbcn jinD» 2)tefe eteinleiu tverDen v o r
Denen gcíabrifninarurfunDíger n
A L V E O L I
g-'nennet/ tveíche amar in C?ngeííanD and) ol^
lein auHer Deiim 6ci)oß ^©teinen fotien ge^
funDennjerDcn/ in biefigen ¿anD^naber fa(l
tiiemahlen/ ale in Denen íJílp^oDer ©d)oßjiei?
n c n j u ©erid)te fommen/ wie einer nod) in
Demjenigen Beiemiiite,sveíd)er in Der 15.
gur abg?mahiet ifl/ flecfen t h u t / wiettobleti
Die©lieDer Daran niú)t fo Deut(íd) jüfehm
finD / tveli^e an Denen anDcrn Durch Die circular
limcn jívar fd)òn uníerfd)íeDen/aber Doté
nid>t obnegrofje ®ìùbe voreínanDer gc|chíe^
Den merDenÍónnen. ©ie übrige Unterfcheí^
De Diefer ©teinen tverDen entn^eber von ihrer
©rótte/ ©eflalt oDer Jarbe genommen/ alU
tt)0 in 'Knfeben Der leisten Diejenige/lo fd^n^arg
a u e f e h e n / c O R A C i N i , oDer
fo aber gelb unD Mirchfichtfg/
f a d nneilgflein finD / LYNCURU, oDer
genennet merDen/ von
n>e(d)en (elfteren n?tr fd)on im erficn Dee
Muíei Mtfßorum gebanDett haben* ®ae enD^
lid) Den ©ebraud) Diefer ©teinen anbc^nget/
fo lauifet ein großer 2(berglaub unD ginfal t
Damit unter/inDem manDenfelben Deen^egen
gegen Dae @eiten)ied>en unD gaf)nRhmrreen
fobet/n^riien erfpií}i|l/tt)orúber fid) vor an^
Dem Der gelehrte Theoiogusju Dordrecht,jpi%
BMMfir Lydius in leiner Epifl. Jo^-
Bevsrovicìip;ig.lél>éfiqq^ XtÚ}t tnocqui^.
m