
zS L 'A N T IQ U IT E ' l E X P L I ^ Ù E 'E , & c .I i |y .'I .
» Janus'QMÿftiüs , "Janus'Patulcius & ©lufivius] Ntosav/®ns'Uiéjaldït3p{SuMia®i
>>• moMsf Pili v ô q üonyfôüs le notai dfe! ©Bmintis ;SitKà deux fedesûi oïîtSsl? appelions
» pere ^êotatanfe étant Indien des dieux , Ju&omus, parce1 quidlgardal éhatrée,
* Sôtatdeulemcnt; de Janvier , ïnaïs * des" aütrés aïidiS auflvvr&îqüe toucfisAles
» ka’l'BffdfeS " font foü&l&idftpuna'efon det-Junont : C e f t pourccette. raifcpî, que
» Va'tfô'&ate'yi îfef ‘thqfesaâJvines d i t , qu’on ■ avoit 'confàcré ~àr Janu'Sidwize
» aUà§Js>p'our to u t autant-de rffSiSî ifefelêappellons Cdhfivimtàican/èrm/o,
» «’ëlbàydifë j a d u genre fauraalita, dout^Jân|s3d|i'Pau?
» teur jàicatifédë fa'vfetffu guer.rlerfeî"fce nom eft prisdeda lanc sque
»lesSabms appellsfit Curts. Onz^appÉllejPaftrkius &0©LuuVmsj;parce qùpjfes
»’bergeries fentouVertes en teftîsd'e%Uerre p à fermées1 enafems d^paj.xr.’V^ki
«fa ^^feâ^èttedéffiïjs^âtlS ïf^lM^Iëgiité^rîe.', d it-o n , que lesSâbinsE'rènt,
>> a ux'Rfamàins- pour-fe venger de4 W e v em ’entrdefkuss'fi«]sfes.'i les Romaansfè
» hâtèrent de fermer la porte qur'étoit au pie.d deda>GpJlinè-ViminaLe, & qui
» fu t dfepuîs>ap'peUée*la«p0§te-]£nud,eà'caulè dretefc évehement, parce qùe;4ç&
^ ennemis faiîoient les derniers efforts pour s’en emparer. Maisaprès q u e lle
»fiitfermée,élle fe rouvrit d’elle-même: & la même ohofe étaruturrivéëj ufqu’à
» tfoiSfois,'plufieuBs fsldats ne pouvarft veniràSbbji't&k--fér.pien*t'oèt-à^faitJ fe
» tinrent enâïtnesfur l'efttreepoùt la garder-BÈt-puame dans Lè'mlttf&tomstil fe
»•donnoitun combat tresrfaïtglânt d’&Wautf-êdotéftebtuiécouirut que les.Ro-
» mains avaient été vaincus par Tatius-r'Atâeskeux quÉgardoitnKcetr.erentrée
->* S?en&irenE,&.lorique lesSabinstfe m'ettoient endevoir Regagner cette ppite>
» on dit que du-templede Janusnl fortit des.totrens'd-'èajuboùidlânte, quitfeedé-
BgoTgëànt par cettê'portè,écoufik-û®eipârtie^es<ennémis,paE foch’aleur, ôaoenèâa
»1 autrë.Depuis ce temsda3on’ordonna\jm^terdï(te'guiérrE'ôm ouvrirai- cette
»q)orte,-odnîme pnurVfonin'et'erîtr-dé dcBuie n qUiiive nôït auffecOurs desRoihains.
I I I. - T outcela eft pris de Macrobéfc-t0 ® ^ enÆtbWdns.une partie danVlejs
moHumcns'qui nous relient. Les -plus-drdinairps'rious le’repieientent à deux
faces ''i ou à deux têtes adoflées-^ & Communément toute! les deux avec.la
ba rbe .-O n ne convc-noit pas ancignticment- de^ce quefig.ni'firoieht'cesjdeux
tetes. Plutarque rapporte en doutant'deux opinionsj'c'ell^cliè^il^puparce qu’-
sétattt -tirée .52 natif deTefrkêbdyll Vint e i n l p t e ^ ^ ÿ ^ p i ^ d e s barbares,
■& changea de,langu©(& de. genre ‘de viésfou pafctaquMperfuada aux Italiens ,
•gens fbfdêés-&éfinp&ks, de changèùdl moeurs,de skp’piiqtCer àdagt-ictrkure, &
■*j J aqumConfivium Janum C^uirinum; Janum Pa-
» tiilciüm & Cluffviüm/ Ctif Gemiriunrinvocemus,
v- fojpiz fain dixiniiiS; Pattern, “quafï deorum deum;
** Ju n o riiüm quaff non fblum menfis j&nuarïi, ijèd
„.omnium menfïum ingreflus ténentem ; in dïcione
autem Junonis funt omnes kÉ en^ junde^&^ a tïö
„libro qumto rerutn ^inarumCêHbttj anoduodedm
,, aras pro tótidem menfibus dédicatas. Confiviiü'fn'.a
» cónfcrcridójid a propaginé^nèrishdinan i, qifap
» J ^ o aüftorè conferitur'; Quirinum,quafi bellorum
„ potentem, ab hafta , quam Sabini curim vocant;
I Patulcmih ^_0 ufivlum, quia bello caulae ejus pa-
** tent, pace'elauduntur. Hu/üs autem rei Jhtaec caufa
5J narratür. Cüni bello Sabino,quod virginum rapta-
n rum gratia eommiÏÏüm eft^'ó'tó^iii póitam qak itib
,,radlcibus'collis yiminaliserdtjqüx pollea exeventu
^ Januafis vbcata claudèS fé&inaren't, quia in
„ ipfam Hoftes ruêbant; poftqüifn eft claufa, ftiox
», .{ppntepatefafta eft: cumque itcrum ac tertio idem
#> configjlTet j armati plurimi pr^limine , quia clau-
„ dere neqüibantjcuftodes ftèterunt., cumque ex alia
aparte acerrimq praélió cêrtaréliir, dibito fama pertulit
à T ati.o noftros.Quam obcaufam Komani qui**
âditunà m^BImmr' , : 'cümqiîê *5
S abini pef^rtanSpatentem imipeuri effent, ferturfr
ex æde JgmiV^ ^ nTcp^rtâmfaagnam vim^fofeen-*?
Hûm uûdisxtàt^tibus1. reHipS)B';^l^l|I^W péfdùèi
liuïnT tatprvas' aut expâas ferventi, aut dévoràcasee
rapida vorâgine dep'efiifle. Ea re plàeituni ut beUi *?
tempore I velut1ad urbis-auxilium profcâo deo, ff
fores refèfaréntmi. ’ “
XI T. Hadenus Macrobius. Horumpartemin vete-
ribus quæ ïbjfè'rlqnt'monumentis reperimus. QusBfîe-
^ueiitius ocCufrünt, Janunr bifrontem often dunt, ita
ut jundis'a ter go. capidbus vultùs Bihé vültüSvmde
promineatj vulgoque ücruinque caput barbatum eft.
Non cbncors circa pinailla conjùn'étaqüe capita Ve-
terum fèncéntia erat;PIÜtàrchusQuaeftiRom.mbdübi-
tâns b in a sp ro f e ^ ^ iif î^ é ^ Ita '^ g ifô r jin ^ lt/ quia
Græcus cum elTet & Perrhoebi natus,in ItâlIaWVè’hit,
inter barbares fédes pofuit, li'nguam_mutavh:& vi-
tendi genus s vel quia ïtâlis ftUTç’fèrocibtï's agref i-
pufque peirluafit, Ut mutatis mo'ribus agrieukuræ in»
i^mDûïên^&pôlitiôreinvivèM formatai aedipéirênt.
^ ^ a mm s:$ - - ^ ,• ™
deSifeÇjicer. Les uns^raioient double conüoiffince du
pâlie & du futur Vlesautres quKprenoien^Hnus'pour le fbleil-, dîfbient que
les'deusttêtes m a t e n t | lëvant'&le couchintI d W b q u ’on le peignoit
a>Qêûk"#aeesJcô'mifie'.p'0Etiefiluperieur &dhfeEièur.,%£navoir qui-croioient
qtejânus?ebnfeipn'çahé tA im u i l'ânft.e ..une de fesfacesuegardoit l'année
qüdven'oit de palTerf, ^ # utrè cêlle^,iiifcoEnmgn:goit, &c ^eda revient aflez au
feMimënt de l a V i o n n 'a * . ^ derniere opinion que
les cleiix têtes adolfég|^fardeMffil'>ù.ne Kanhée-qui wehcdepalTer , & l’autre
eélfe’ qüfconimbusc-ÿliat.bi&aulllurd'hui d"eS'ftp|us'fuivies,>'IIy en a pourtant
qMffjîë n t- ’qu^luméSdês tit'es f,||refent&ijàhus.-, &..l’autrel/on collègue Sa-
' » & qüe qu-a-6 J il y a q u id p tu fiw d tiH ÿ ^ c ie ft-ja n b s, Saturnev-Picus
b H f*rëMèr.s Rois du payis’: aübcu-Hef<#s 'd'kix derniers, d’autres
metfônt-'RomulusV^Numa PMI&^lD-àutr.espiéteifflént^vecplus de vrai-
lëmblàrice, que^Janus à quatre 4 >"*es;#igïiedes qu^tenkifbhs'.de.l’ânnée
Gav|u| Baüus rapporté par îdacrobe, vient d ev o n s dire que cesqimtre têtes
ancÿferfs%’|tMfenbpas fnornsp«®gez©feê*euxfurce fu3etpq.uV>lèsfm"0der.nes
leïèni<iS{jdiir4?lMÇ;H> :
La Manière l'a pSuÿ ordinaire â f A|hèfus"féft&ouye reprêfentéj eftlàideux
‘“ ^ ^ ^ e v e r s urf©ff®ue?dfnayïïeî:4 ®wend©iMion# 8
plweûrs'dë cette ^afiïerê^p'pür Q-xpri%ï%elqftfc^etites dïffô^enceswui fe
tfSûVm-entre dês-teteV. Sùf'uW^smidaillèd'e'C'oM^©ae^i%ïius-à»dëüx»-tê-5
teSW&îbarbe ,-eff'debout fù f 4'ë?kMKd’üriepor.te, -tenant une piquesde k
m é n rdTofte, Serefevirit feVhâb'iK^de la gauche. Il fentbüïfeife la. liqfEcefeS
p'ê¥tter jqiië-leS à n àenslùi^t^ibùo'ién^.O lfvoit dan«4uiî^(tàaillc?d<. P.trM3
^kj|anus^a deux têfes.debout, tena1n tu n e pique'avec l’iiiféription,.7aho con-
JervMort, à Janus'leconfervateur. Et dan^ellçsM’Antanin£lt«fiême Janus à
deüxfêtcs barbües'fe trouve en-mâniere de Terme. ;
_ ©fl’bbfetvfe furi®#hfldaffles%n^âp*n9 mbrede variétezi II ylen'aune' où
honjvbit deux têêesdiloemmesfa;nVbailki,aVe'cïGeiteinfcr.iptron & au
verrTFVS IM P. avec-laTfcd^'l^detiMêt^s làn td e Pnm^ef&îdliSfextusfoa
fils,-atffqüekellèsre-ffemblenK©'autres, les-cête«<fô;h«fans barbe,"ncfci ie
^slu pûtab^nfe^mEciî&efeÆgtai^^ duplicemTipti-^
tigmpræterid vi3 elfcet,atque mturî.. Mü^quî^aniim'
Pr? gîi.ÿabêbaht ; denotari aiebant b in ^ èag iffâs'
Qnentem^ocdderiteni:m^^iiMdiiplirrfefflngi.vii|.
tu.quod^janitor ■ effet iùpefiphatque îS j ^ f ^ ^ e q u e
•eerani: quicrederent janum, qui fèmper annum in-
ciperétiîütera facie vertentem annum; altera fequen-
Jem infpicere; quod fere reeidit in-eam,de qualoq^e^
bamur j notitiam praetèriti at que fiituri.. Hæc p.ofjr'èr
ma-opinio, qua J anus unafade lapfîim ,altera feqnen-
tem annumrefpicere putatur, a plerifque jam ut pro-
babiiioj; adiôittitur. Non défunt tarnen quiediÉÉént
capite àltero Janum repræfentari, altero Saturtaum
ÇoHegam liram : cum vero quatuor capita fîmul con-
Jïinéta .conipaïent, tunc exhiberi Janum, Saturn um,
Preuin gç Faunum , primos ejufdem ditiônis reges ;
loco f i d f aunique , quidam Romnlnm& Nûmâiïi
1 ompilïunnjfubftituQQtforteque verifimilius con- /
tenaimt-^àtfô^^adriêôriteiquatuor anni tempéfta-
tCS “ infficari. | 0 àvius' B a f e a Macrobio allatüsv
paulô;ante^dixitwffapum qûadpMrmisni^iquafi
• er% cBmata majibftate' compledi. Id unuin certo
dicere poffiimus t non minusj/di|crepàntes -der Jsano
v - tif gnus n. nilmmis
è^nlp^Étü:i,utr^que,capic^barb®ôèM^
ut;pjudmpm-8 .prora’, nadsi,; ppræfè'ntaturj Aliquèÿ
modi Jmpërâtofis ÿ Janusjlâns^epræfeptatur.in ,i(-
mineportæ^ijnldàm^di^^^^apite barbato jtHà^
ftamque dextera te n e |® m ||a p ^ d 5 y if e
vidèturque p lH ^ ü nm^M.obire ,'^qüo.d offipjniiï ïplS
veteres adfcripfere , uti fupra didum eft. In nummo
tenens ,.cu^itafc|tip|ip|ig^J(«w ^oj^^VfttorÂiln. numf
•:-iné:iflutenà!^fi]t^M|^ii^fen^lrem biceps ' &, utrinr
que barbacus ^ in Termini formam infra d'efîkitHÿî
1 Ingens in nummariis Jani fehematibus obfewiày
tur varietas. In nummrç quodain1 duo capita virilia
non
MGN.|&.,Tn pôftica paEtêfubi;prora-.nàvis, PI^V^
XMP^@apita^funt P omp'eirM agnije j ü{qta^fîliiîS;exti-
In aliis nummis 10 capita duo averfa c.onjurî^aque
non bîîrbata votont quidam fignificare Janam y si