l . I .
i ' . !
S -
Vlyfsis Aldrouandi
the.it?. vi>
Ü and. Memi.
l.-^.mir.
xh.f. 141.
Ciuf. l. 2.
exot. c. 16.
Janflon.l.âç.
Hiß.
Arb.c.i.
artic, 7.
L.12.C.ÌS.
Tetr.ib:bU
i.Ser.ut.s*
Hifl.Gener.
pl.part alt.
lib.i I.Í-.59
Arifl, I. de
Gen, Anim»
capite I.
Viiuh. in
Pinace l. 9.
fea. 4.
I/i a fi not,
MS.Lexici
^r.tcf aù.me
Goropins.
Gallic or. l.
5, ta ßne.
Menander.
ra rhrafjkùnte
ap.
Stob.
Hiß.l.i.
Ethic.
Horat.l.i.
cp. 8.
Cornelius
Celfus l. 4.
yî/irîial.l.-^
81.
in
[w^urt.
rìrgiLl.j.
."En. Stat.
i $ 4
ricuUta, VmbiUcatii, Angulares, rtixjitbltmes, Vu a radicum, Racemofx, Gemmati f^
iiorum Ccrnttl.ty Radiata Echinata y Lapidoft ,Pnnice<e,Pí¿eiformes,Tuberculofí,í,
raminulentM , Cavillata, Tomentoß, fek LanAt£.,Pumicofx, Nuctformes FJofculisin.
tusreferticmollioribus auzstnivZ^n moroßmiles^iSoiü^n Feretrifìrmes, ÒcTauriUci.
piitTaopoKe>»Xc?mìkantcs,ipunec;ucìnomncspriEfefercntcs , cuinin dubio fi:,
Qaercus ex putrilaginofo, licer viuo, & fentienre verme, an ab alio improprio patre
legitima marer hniufmodi vcgerannaprotuIerir,quK prouiiiciali aaciqiiâ voce
cbioni, quafi preternaturales, & fpuria? procuberancix fuere diifta. Sed quantum fi
"ulariapromeruere nomina ad ignominiampfeudofruaus Qaerctium recenfiti, u
uindem ad Gloriam peculiariiira nominum amplificatorum iuridicè expofcunt exot:
verifruftiis, vt Glans illa maxima à Clufio pra:cxcellentil!îmo Botanico obferiiata,cü
ius Calyx feictmcialis latitudinis, & parum minoris profunditatis erat Anglicèappc:
lata, VVinde'^na de cAowy & apud Virginianos Mangumenauck Glandes item Arac,
cana: quinquéfpecierum sagatemener--.Ofíimener^Pttnicboner , Sappttmener , Mau^
menanck quarum primiE tres torrefaít^e primura, & aqua macerata dulce dant olciio.
per expretrionem , immò, & panem, precipue ccrtia ; reliqua; dux cibis tantùm vili:
ribus inferuiunt. Adeft pr¿Eterea Glans Cheqninqnammins Virginianorum panis,,
potus,nobilibus quoq; prxbens vfum . Aliorum excremcntorum adfunt, & nomiiu;.
uiter faltem ¡ndicanda>vt Pannus arensmufcofo villo canus, non in cortice modò.v:
rum & è ramis depédenscubirali magnitudineiuxtà Plinium qui£nrA«>;^roc à neotcri;
appellatur Sphagnos & Ery on à Plinio dedudtü à /Spj'a quod eft ^xzMoHypnon Aerio^it
necZi. Ffnec Arabibus. Gallis Moiijfe. Germanis Mooß:, .Italis Mofeo , herba temnl
qux licct vbiq; reperiti poilînt, in Quercu tarnen principaliter cófideranda veniuntIi;
omnia,tú quoad magnitudinc,tu quoad virturc reliquis excellétiorajquod intelligiij;.
que débet de Vifco Arboreoadditamcto omniúaliorúí?cíAriftoteli/Síct Theophni
Hyp/jear Arcadibus ; S (elides Euboicis.Vocemautem hancGrxcam/Scià verbo gra;
dcduftameiTevolucrunteruditiirirai viri, quod verbum fignifícat iuxtà Pontile
Vu-unium quamplurima ex Homero, Euripide, Apollonio, & alijs hoc eft, Porto, V.
do, Dirigo, Habeo, Cuftodio, Teneo, Impello, Poirideo, Seruo, De f endo, Fundo.
vndis, vndè quamplurima; Vifci Quercini vircutes in apertum prodire polTent, none:
plantee totius,-quam ftuòlus arte compofiti ideft illius glutinis, cui Poeticum epithle
perçusfiídoris adaptaretur cunda validiiTimò retinentisjquò fpeítatillud ingeniofc
fatis Goropij VertÜoquium in voce viici , nam inquit ifte Vifcum ex VVios-e.
apud Germanos iìeri notis iìgniiìcancibus coniecrationcm, dilatationem, vel expir
nemi quibusad Sapientis nocamalkiditur qua feipfum non modo cognofcerc oporr
fed cuteros quoq; quifapienscxleftibus dotibus ornar us eifecupit, ^ q u um igicure.',
vt jEquiuoca hìc Quercus, & Denominata reciudantur.
^ Q V I V O C A ^ D E N O M I N A T A ,
Dendrologia Lib. I, tS5
3 Poem. 2.
I Vdicium quod ex cognitìone dependet nunquam metiri fuo modulo,ac pedequ:'
quam poterir, nisì rerum exafta prarcelierit diftindio; hxc autem per fublaram:
quiuocarionem, denominataqjcerta producafìrmabitur ; Omnes itanj Deiioit^
redigentur; Nullum in Botanica DoctrinafaceiTat Negotium Medica Glans, propri;
fuppoiltorium Clilyfteris fuccedaneum ; Glans impudica, meaibri virilis caput,Leg:
ti.ma ad naturx munia, & ad meiendum tantum fit parata. Glandules viuentium Armalium
partes adipofxjparenchimatoíxqjvifcerum principaliiim fubfternicuh,*'
cmunóloria faluberrimafunto; illas Heluonibus codas partiaturad libitum Apitius
Partitur Apri GUndulas paUßritis.
Glans miliraris, Plumbum fcilicet, quod olim Glandis ad inflar efformatum ab Aitiquis
loro ailigatum in Höfles torquebatur, icerumq;retrahcbat\jr,inhis noftris"'^;
militet ipeculationibus; nihilq; ijfdem officiant plumbeo: lìmiliter Baliftarum olim Gl^
dcs,qua: & fundis ranquam miiTilia contort® proyciebaiìtur,de quìbiis Scriptores vetüfli
atqj Poeta: hac prodiderunt. Pars eminus glande, & lapidibus pugnar e, éc.
fin
^ -"P^rs maxima Glandes " ^''tentis fpargit plumhi.
ClandibuSi & torta Zephyros incidere fundà.
Glandem itidemplumbeam, quam Neoterici nadi funt.terribile non louis, fed Di -
tispotiusinexorabilisfulmen, è militaribus torraentis puluere pyrio impctLofifTimè
a£tain,adHominum,&:lapidumquoq;perniciemadinuentam literariè non pertime
icamuJ, quam ile defcribitelegantillimcSpinula.
CUnde nouum ex aere inuentum quam ßßula. mittit
^ a caruere olim fecuU prifca malo.
Cum Glande a:quiuocar quoq; ferramentum illud oblongum, quoclauduntur fores
Inexrremitate fui formatn Glandis referens,ltalice Catenaccto-^inxii & laternarum apex
Glandis nomenclaturam obtinuit ; fed nec minimum ha: nos remorentur. Glandiuin^
iibiarrogates nomina Conche quidam marins,in Normannia, atq; Britannia ad efum
«pet]t?.qu?.noflrononmnatabuntatramento.PorròGlansIouisNux:SardianaGlans Aldrou 12
CaHaneas VnpentariaGlans, vulgòBendelUProfumieri fuos Balanophagos, &Ba- rf,
kniftas,ideftGlandiumcomeftores,&colIedores feparatim habeant. Querqueram,
noceftinfignem.&magnamferuentinquibufcunq;generibusconditionem,flùattri. m f a t m
bunoneoi Quernea, Quercea, Querconia, Quercica, Quercina, Qucrculana, Querce- VorLianÜ
na,Querqueta, Querquetulana; item Koborea, Roburnea, Robuflea, Robufta nec per- / , r 5
peram. ^erquera confequttnrfebris capmf^dolores-, Quercerella efl rapax auis; MufJ^Mc-
Qierquedulayolucns amphibia; Querculus Chelydrus ferpens; Syriaca Quercus rJrdt l 2
frutexRhuOpfoniorum;QuercuIa,triiragohumilisherbanoninfim«fortisj
niam a Quercu Querna Confilia, hoc eft firma, prudentia, falubria prodiere, propterea Amido Bo
Querceta Roma: Romulea duo in Vrbe quadrata Afylum à duobus lateribus ftipantia in 'Cub
idconnotarunt. Möns Csliusmaior Roms , nunc Celebris Bafilica Lateranenfi voca-^/?/> à- de d
t^uttus^erquetuUniimcognomentofuijfeyquodtaUsfyh^freqmns.fx^^^ Fabianus
m9xCalitim»ppelUtum. Hinci/Iarianus Nardinus
^ercubus ac Tufcis fuerunt hìc omnia piena. inRoma ani
Inter xxx i v. Vrbis Portas olim quoq,- numerabatur Querculana. irà diiìa, quod tiqua lib ì '
C v^ercumproximamhaberetingentem.atqjfeliciterominatamificàQuercuVallisSy- d ì
rudenommationemacccpit. licetalijaTerebinthoidvoluerinceueniiTe, cuiquidcm
conngitPhihft^umGigantemàleirieieprol« Quot autem Ruin R.1I
Vmi-amjii£,&Genti.Regionefq;ali«q;res Latinum Quprcus, & Roborisnomenu -
§lonoluiniibiobtinuere?Qaercensinprimisnomenproprium fuit ftrenuimüitis.de- MabAlD
quo Virgilius ^ e r « « . , pulcher Equicolus armis. g'Uc'i6
Aiius mdem Vir dodus eodem Quercentis nomine apud neotericos eft infignitus.ad Ph» / 15
quemCodrus Vr ce us Poeta Epigram mata icripiìt,& eft forfanille, qui Julius prsno- ^ 10
minelcnpfifrefertur in Hexameronem, Sed&Quercentum nomine Ruuereiosappel- i g
iauit Mantuanus ad lulium IL Pontificem eiufdem Familie gentilem fcribens
Maxime ^ercentum Princepsy & Summe Sacerdos. i„ Pracinio
nec minus Rouerellam lUuflrilfimam Profapiam nomine tenus indigitauit Roboris ca- ad lai. II.
dem Arbor, Quercui re ipfa magis quam fimplici nomine identificata ; Vndè QuercetanaFamilia
literarum gloria famigeratiiTimafuum lofephumQuercetanum Medicum
Regis Galliarum Pharmacopoex Dogmaticorum reflitutorem , . - 1- i r • -r . r D - r, ctCellCebDeCrrrriimlllUuUmI liUatdlUaCt.,
naciones vaga: Quercuum, Roborumue, & earum partium fcientihcamad Normaroi» v atq; eiufdem Gentilem Euflachium Quercetanum, quifcripfit Acroamaon in lib. Hippocr.
de nar.Hom. & Scholiain Gal. de Temperam. Celebratum à Joanne Dubrauio
legimus Venceslaum à Quercu ob nonnullorum foifilium in agro proprio Sterember-
§cnfiftudiofam,& elaboratam inuentionem,atq; liberalem in amicos, elargitionem, à
quoGuIielmidcQuercuTheologimentioncmfadamcomperimus,qui Ioannis Tritienhemijde
Scriptoribus Ecckfiafticisappendicemedidit;Leodogarij pariter à Quercu
aparent enarrationes,&annotationcsin varia Ciceronis opera typis oporinis 1555
Bafilc®. Legitur & Sylua fentcntiarum ad Chirurgiam pertinentium Authore Marchia
Naruatioc«y»4j^»tfrf» Antuerpia: apud Theodorum Lindanum 1 5 7 6 . 8 . Nicolaus
miqpcr Querculus Poeta Hexafticorum Moralium libros duos edidit Parifijs typis Resinai.
Calder. 1552. Certum efl Roboris Arborem cum fortitudine xquiuocare, nec
mirutn efl reperir! Ciuicatem in principio GermaniiE in finibus Tridentinorum apud
Arhe.
l i i i t r i i - i