1
• í
•li^k:
i!:'
Straho lih.
i.Alex. ab
Aiex, D.G.
L3.C.U
Geneßs c.
21.
Trane, Ro~
fer. ßemm.
Lotharing.
c. 1 0 5 . /
239. Ctf«?.
GalLl. 14.
Vitruii.l.-^.
C.3 Saliifi.
I.Of, N£liiHS
Belli Fun.
Plin. t.
c. 15. Tit.
Liu. L 2.f.
^l.Vard.^.
^ C.Agric.
Alctat. in
rit.CodJe
Maiuma l.
I I .
Berard.Rota
1.3.Bieg.
5.
Monof.l.g.
/'.407.
Apul.-^.mt
tarn.
Alex, ab»
Alex. Li,
l-).C.c. i 7.
Aufon,
Idyl lió 2.
Petr.BeX'
chor. Re.
duci, moral.
I.12.Í.
14.
58 Vlyfsis Aldrouandi
ciiIavidensatìHdemconuerfaeft; Cumque apcrtiusChriftum fatercturj îpfumqiit,
Dei Filmili eiTe alïirmarer, ncc ab hac remoueri confciTionepoffet, ingentibus craflìoru'n
arb or uin rainis alligata, difccrptaq; Fidera integra in animo fcruauit,gIoriofamq;
marcyrij coronam obt inui t, tanto magis amara D e o , quanto f<eiiius dilaniata à Ty .
ranno, quemiequiustalefuppl iciummani ì f let , queraadmodum ef fedumef t in Pro.
copio Conftantinopolitano Tyranno , qui contra Valentem Impcratorem acritcr
infurgensjapudNatolìatnPhrygice ciuitatem vidus , & Arboribus duabus pervirn
reflexis alligatus, & ipfe difcerptus fuit ; Sic nouos Pharaones diuinar, & fcuera:, lu.
ftiEquemancntvltiones. Quod fupplicij genus apud Derbices Difphcndomenc diccbatur.
Arbor aiitem, fubter quam Agar in folitudine Berfiibee fìlium iuum prie fiti de.
ficientem abiecic ,&f l eui t , optimi fuit ominis, Exaudiuit enim Deus njocem pueri di
loco in quo efi j ficuti & plures alia? Arbores v i f e funt nos doccre adimplementuta
omnis luftitiar, & obiurgare contradiâores,quafi ciicerent.- va qui contra dicit favorì
ßto\ vt Arbo r , quoe Chriftopertranleunte fcinclinaiTe, tfefubftitifle fcribitarHermopoli
Thebaidis Vrbc,quam lulianus inuidia ducfcus cxcìdi t . Sublicius Pons Rom« fuit
fupraTyberim jediiìcatus , c ompendi o f x ,& rncliorisartisprxceptafuilinens, eòfanè
artifìcio conf truäus, vt totus omninò ligneus efTc: abfque ferro, & diflblubilis, Trabef.
queabeoeximi,rurfumquc line fulcris in cundcm reponipoiTent'; de quo Cariar , &
alijquam plurimicelebrem fecère ment ìonem. Maiuma feftiuitas eratapud Romanos
, qua Menfe Maio maritimam Vrbcm Hof l iam adeuntcs inter aquas volupta.
tibusìncumbebant,vt vitaciuiliSj-^i alacrìor ficret. Quamfcf ì iui tatem cum fuftulerj;
AnaftaiìusImperator,inilliuslocumfucceffìt die prima Maij Qucrcum à luuenibuslu.
dentibus in Vrbem porcari ; qui mos apud nos ctiam durât cum magna hilaricate, viridesquc
eiufmodi Magli-, vulgati fermone à Maio Menfe vocanrur, quìe Honoris,
& obfequij gratia ante fores v e lAma i ì x , ve lMagnorum Vi rorum plantantur.
DehocexemplumhabcmiìsapudEquiten-ì Berardinum Rot am, quiadloannemHicronymum
Aquiuiuura Hadriie Ducem icribcns habet .
Afpice vt ante forcs longo tibi flip it e fur gat
Arbor ó' efi Maius 'Nomine diBa tuo,
Afpice contexto quot pandat vertice frondes
Ramus, njt e ramo pendula cantei auis.
rt Nymphs antiquo celebrent Maialia ritu
Vt pafim ta rgo flore nitefcat humus.
D e ilio vero prouerbiumemcriìt P I A N T A R E IL MA G L I O A D ' O G N I VSCIO
quod prìEcipuèdici turdeeoquiquancunque viderit mul ierem, ftatim illam deperir,-
Arboribusequidemfartateólafemper fuilTctcftatur fecuritas omnis cum domeftita,)'
tumpolitica;iniquiorumenimtemporum,prauorumq;Hominum iniurias modis omnibus
remouere, & coercere Arborum epe Architeótonicà potui t , &v o l u i t AÛrea,
Roma,vt tradit Cornelius Nepos,per 470. annos, vfquc ad Pyrrhi bellum fuit Scandu
lis teda; bine teiiurn Scandulare confcendit. Vi rga à Liäor ibus fores percuti folebatf
vt publ ic» perfon^ pareretur. Maiores porrò literarias inter delicias omnis
Vir Bonus y & fapiens&c^
Iudex ipfe fui, totum fe explorât ad vnguem ère.
Ojfenfus prauis, dat pair» am, ¿r premia re Bis.
Sibi pra:tereà reuocet in mentem qui cupit df e Bonus my iticis, & moralibus Arborum
Ramis captandam eiTe temporum felicitatem perpetuò virentcm, & floridam, vt
ex leiuone fequenti patebit.
I
M 0 R A L I A.
MVndus eft quaf iSylua, vbi fera:, & fxua; beiliiçlatirant Tyrannorum,Latronûi]i
quitranfeuntibusperegrinis,& viatoribus infidiantur,eoiq;fpoliant,6coccidunti,
ibietiamfcducuntur, & decipiunturlìmpliciorcs Homines à raalignis, quia obferaf]
bit pece at or iujlum, & intenderunt are um rem amar am, vt fagittent in ocetdtis imf»^
eiilatum. in mundo f e ros , vt in fyluis feras, efl; vidcre homines vfurarios, & auaroSi
fiiper-
B
Dendrologia Lib. I. 5p
A fuperbos,&c.qui tanquá bcíliífe fru^ibus iníidiantes, Arbores fcandunt, ideiè loca emine Piai 2 e
tia,vtomniabonadinpiant,vndcinillosquadrarevideturPJalmographiséfuszV2/>y?/w^ Pfal.cì
pertranf bunt omnes be(ìi£fylu£.ln hac MundiSyluafunt fcandala quamplurima,& perniciofiffima,
propter qux mala maiora inuehuntur in illam.r<< vx habitantibu] in terra,
in ijsenim boni alioquin Vi r i virtutibus fpoliantur à fcandalofis hominibus,ve]uti D.Io.Jpoc.
jy luarum vailatoribus, qui nudos dimittunt homines vejìimenta tollcntes^ vt ex ore reeú 8.
Patientiírunihaberur.Arboresfyluarafubhacproprietateina;ftatcfrondent,florem,& lob.e. 34.
fruaifícát, in hyeme verò omni viroris honore fpoliar^,vndiq;turpes apparent:innuunt
ideò diuites, & Potentes tempore mundanx profperitatis,quifecularibusprKfulgent
gradibus,&pr»rogatiuis,fedinftatuaduerlìtatispoft mor t emnudi , & priuatiomni
pulcritudine, atquevoluptate, in miferias infernales tenebrarum exteriorum proijciencur.
In Mundi fyluà funt quidem aliquot Aues cantantes, ideiì: aliqui viri contemplatiui,
& aliquot Animalia innoxia, aAiuamreprícfentantia vitamjfed pluses in eàdem
funt bei l i«, & vaf r^.&t e r r ibi l e s , iníidianresc;Eteris,qucmadmodum pelíimi illi homines
in Republica.atqucnequiflimiluuentutis corruptores, alienarum fubftantiarura
• iSi ninliVKric raptores &mul iebr i spudi c i t ixpmr-oz-f^tnr-afirt^o^r»e«s. ,adul ter i ,&f imi les , omnialaqueisdia-
uiiuiwKiqueisaiabohcis
;thiI<»>-H-<»C- ìtiT^t-J^ I.. J T»„ — » * • r / ... ^ •.
complentes.iuxta illud Vrophetx: fnuentifunt in populo meoimfij inßdiantes,ve, Hierem.c.^,
lut aucupes laqueosponentes ad capiendos viros. Sylua por rò, tanquam locus víftus,
inquoArboresinfruaiferiEfrußiferas longèfupcrantnumero, manifeftè of len.
dit plures effe in Mundo infruauofospeccatores,quam verè frugiferos,ideil plures mal
o s , quam bonos , vndè habetur in Sacris quodßultorum inßnitas efi numerus. In £cc1.a,
fylöis adfunt Arbores permultíe Cíeteris proceriores, quíe vmbris Isdunt inferiores
Plantas,illifqucincrcmentuminterdicunt. Eíb verò cum nimiaproceritate Co: l i ful -
mmaprouocent, in fuperbiíB quodammodò vl t ionem, nos admonent, mundi profpentatescilelongèpericulofasjhabemusenimidin
facris paginis clariffimè exprcíTum:
Vidt tmptumßuptrexältatumßuper Cedros Libani, & tranßui non erat, &qu^ßmeum
. &non eftinmntus locus eius. In fyluà huiufce Mundi duo funt latronum gene,
raj A l i j , qui íub fpecie Amicitijefallunt ,&p r o d u n t ; Al i j ,qui improuisè adoriuntur,
& ab iníidijs prodeuntes in apertum necem inferunt crudelem, & ideò D. Paulus
^mdicabat periculum in falßs fratribus, qui multoties funt domeftici. Omnes inimici
eius domefiict etus. Infyluispropterfemi tarummul t i tudinem,&incert i tudinem f a -
pede vía icur,& m latronum inciditur latibulaj ad prxmonendos autcm viatores, vt de- ^ ^ '
uitent pé rgul a , folent alicubi poni Signa qujedam, vt Cruc e s , & lapides, & nodi, auc
huiuímodi, vt ambulantes dirigantur in fecurius i ter. Sic Mundani, Sc M ortales Ho -
mines oonorum virorum exempla, tanquam figna pofita in vijs imitari,& íequi debent,
vt ad Paradifí Ciuitatem perueniant, cum íic ijs dicatur ; H^e efi via, ambulate in
nondecltnetisnequeaddexteram, ncqui ad ßnifiram. Mundi fylua, f i ea bene tranfigatur,
hoc eft prudenter, & fapienter peragantur omnia, inuenientur eciam pafcua V irtutum,
tontesgratiarumcsleilium,diuinxquèrecreationes ; in pafcuis pm^uibus pa- ¿
ßentur, quibus etiam àìcìmr hauriet^s aquasin gaudio de fontibus Saluatoris'^ Z rì ì^
tandem Abßerget Deus omnem lacry mam ab oeulis eorum, non erit awplius labor ^
^^''''»fccadetßupereos Sol, nequivllus ^fius. Sylua tali padoemenfa tumultus di- ^
KorciiasexcludetHommummalorum, & è contra inuehet Auium concentus, ideft
I i H"í.^°"®'"^^^^®^""^>Arbores,&aeremgratiíriméiucund Huiufmoh
i h » filentium vere cceleíle, pa x , & concordia obferuantur ; ibi
Iba;medicinalesmucniuntur,quíeomnes vitiorum morbos curant, eofque docufant"
' innoceíitibus arcent; ibi laudes iugi De o canuntur, & gratix incef-
Ciaguntur. Gaudiuminuenieturinea,gratiarumac7io ,&vox laudis ¡ ibieloquia jr.: ^^
amina,velutapumfan.Vummellifícantiumin Arboribus fuggcftuum,auk^^^^ 7 o
initiiJantjnaurcspiorum,^.^/,<^/4r>¿/W^í,,^. Syluaef l Paradifus,hoc e í lde - r . n t a
rtpes, vbi funt íontes sterna? voluptatis, vbi lux eft perpetua, qua non indiget Sole,
^»^'i>'vtluceatinea,cjKÍaeiusclarií,s, & lucerna eß Agnus, quitOÍlitpcccati_^ jf^i ^e
iV ^ i " l íai«. Eadem fylua a Numinibus
vei laias vel vensef t denominata. A fallís quidem Numinibus,& dí^moníbus erit diera,
1, abea Virtutcs aberunt, & infru^uofa erit meritò abfcmdendaa^cerQoque igni
de-
Ez^ecbiel
30.