IH'
M .
Vlyfsis Aldrouandi
C. 42.
::-r.55.
in 2,de An.
dr ^.p/ac.
3 5.
T hcophr, 1.
phctx fenÌLis hifcc fub ve rbi s . Sur di mdite, & cceci inttiemini. Omnes Arhons »/.
dcnt mATiu. Scimus eiiimadmiifumhoc pro.uerbialc diaum de Arboribijs, Seus,,
hslf ere Atires y fed aurium fabricAtores ^ dum homines occafionaliter poft Arbórcs,
rentes, àfevila,vel audita i-euclanc,quodfucccdit ex volunrarediuinà,cnmnihii^
cultum fit, qaod non reueletur. Quod fi darctur, vires vcgeratiua? potential vcger;
uos excedere limites fenfibiliter, Stoicorum propofitio vi Plurarcho relaca pra^ftocil-
PUntas/ponte quadam Natura, non vero daäa Anima regi. Idemq; poffet dici de
tacis,Cambus,Simijs,co2terifq;Brutisinvocura, &adìionum quarundam hiim;;.
rum expreflìone in ijidcm apparente, qua; durtu folius Natura: fit, non autem ab A-"
ma ratiocinatrice pendet, quje ibi neutiquam reperitur. Mouentur Heliorropi,
Plant« ad Solemfecoiiuercentesmotionc naturali pura, & Amplici , qua lucisliu'
modi fubtililTimum cbibunt alimcntum. Sic Euphratic® Pianta? non vnam, fed du?;
4 "wß W^/. habent propri) temperamenticonicruandicausa relationem ad Solem,iSc adOa
^ ' I o/ num, duna interdiù calidiorem^ucem, noiffcuq,- frigidiores tenebras naturaliter p;
id l quirwiit' Porrò non eft fine causa motrice,etiam cxrrinfeca,illa foliorum Arboris jMc
c.^. phiticx, & ArborisCimbubone, & Pudifctana: Indicafugaciras,atqueMemph:;
Acoßa,& Plinian« caducicas, nam halitus antiparhiciper acrem morilìraplicilììmoappulfup
Monar. de runtfortècontratftionemfoIiorum,carumqifrii(ituumincitare. Diflìmiles fornii-
Mithol, vires in materiebus. longc diuerfis fe inuicem. oppugnantes eifetìusviolentos,
Gomar.iyL^ ex{raordinariosedimt;Etidcà.naturales Intmicitia; velvitiant, vel fubftrahunti:
relat. Pli». concHiabiliter alimentum ; vt ex aduerib. Amicitis condiunt, melioraq; reddunt f;
/. i j . f . IO. pernutrimentaquceuis, quemadinodumhiscarminibusànobisfuit expreiTum
fdfuint.hntrire valentyirtgrataj.^ maSfant;-. Sefociant Stirpes,diJfociantf^ß-m.
Lón^x dies Homini do^uit parere. Le ones - S'tirps vero haud cedesfper nere cuciaß.
Lignoium mnùmerabilis varietas in qualicaribus omnÌbus,tum primisjtumfecr
Ant. Mi- vifims,-6a<aiuis, oifa£liuis,a^ditiuifqivnàcumtotvarijsftrudluris, fubftantÌ2Eq;inc(
.z..tid.inDe- vbì ftaminofav^gxonftiruitur habet fiiciliusfcindi,'3c vbì ininimè venofa,neruofaiii
••tatome. frazione m paritCit'faciì io rem. .Arboreuin coinpofitum viuens propria quidemhj
Organ-.vtonni pröpi;i,e infcr.uicncia.purè vegetatrici, non autcm feiitienti, & multòi
nu5-intelleftiu«v: Habet iua Dermata, & Hpidermata, vclutifafciastotiusconfeni'
ces, Vcnrrcm,ide'fteaud(cem,tanquamcaloris natiui maiusreceptaculmn; Brad
Greeis Artenreae diiÌla, Humeros, Axillafq; Grjece Mafcales ad expanfionem fruitiK
tati« > Digicos, feù calamos Thalos Gra:cis à verbo ^ctÄ^m, quod eft virefcere pron
tiplicatione faciiiori fpeciei, immo & indiuidui conferuatione quadam admirabilio
quidiciquoq; pofluntSurcuH, fiue Germinaàgenerandodida, quorum Embrici
Gemma: dicuntur, & Oculi,fecund um Feftum Pompcium,quia occulta promant;A'
tandem minores, quos Grsci a j^jocr dixere, fune quafi vehiculum, retinaculumi:
alimentorum vlterius femper depurandorum, donee ad vltimum Termitura , ceùT:
iriinoruinTerminum peruenerint;nam Termites alio etiam vocabolo Spadiccs,vb:
amplius diftrahicur alimentum,dicuntur,& Ramufculi fun: cum frii(5tibus adnexis,<j;
16, rum ment ionem fecit Lyr i cus ' Germrnat & nunqUam faltentis Tertnes Oliu.
Sicq; probatum, confirmatumq,- remanet abundè in Via ipfius Ariftotelis, Philo:
phi^q; vereris verioris Arbores,& Planras animatas eire,& Animaquidem Vegeta;,
tanrum,minimèautem Seniìtiua,&Intelligente,viuercq;ad modum infimi Animan;
dr,
VLYSSIS ALDROVANDI
P A T R I T I I BONONI ENS I S
D E N D R O L O G I A ,
Libri Primi, Tradacus Secundus
S Y L V A G L A N D A R I A
De Quercu. Gap. L
DIGNITAS, ET PR^S TANT IA.
LANTARVM Maximas, Aruorumq; Decus eximiiim , & Robur
ARBORES fpccificèdumfcandimusàQuercubgs iure meritò fumpfimusmitiumjnonfolùmquiàcceterasomnes
Arbores h« virtualiter,&
eminentercontinere,(velfoloirpt;fnomine infpe<iìo , illarum
propriocunilisalijscommunicabili^ videntur; fedeòmaximè , quia
Quercus omnium Arborum vetuftiffima exiftit, vbique Gentium obuia.
atq; DigniiTima. Quercus itaq;Stellis quoq; prima;uioripfis poft Aquarum, & Tellurisexaiìaminanitatem,
chaofq; diuifum magnxfu^E Matri Graminex in primis effcitx.&
Syluefcenti arJliifime iungi coepit, VniuerfiOptimo Crcatori,atq;Omnipotcn,
ti obfequentiflima, fruiitum proprijifimè faciens, atqj fementem fimul totalirer iniemetipsà
»cutn illius fruitus totus, & integer fic femineus abfq; carne extima, offibus, acque
puluinis. Illaeademantè, & poft Hortenfium Pomorum Paradifi VoJuptatisprimam
-1'— — P l a n t a t i o n e m nullam legalis rcpulfs palla eftfortem, quinimmò in aurea
ordfnis, proximè autcm ad fecundum ekuatiorem, & fupcriorem fenfitiuoruinK; ) ^^^^^ P^ifcis Hominibus prò Patria, Menfa, Se Cubili diutiffimè perilitit fola^
clere,in cuius gratiam, fed Hominis primario,creata fucrunt à fupremo rerum omniu " ^ à (»Spuocìiai tt^Idìu —SyliiadomusyCubilia yfrondes:
Conditore, cuius Bonitatis infinitcc n ut u confer u ant ur omnia. i^iibus omnibus ver.
fima comprobatur Animse detìnitio, per A(5tum corporis Phyfici organici, potential
tamhabentis; & quod cadem Anima vere fit tota intoto, & tota in qualibet rotiuscf
poris parte; &priECÌpuè in Plantis,inqu]busillavbiq;nurrit, auget, acgenerat. l
tarnen diuifibilis eft in tot partes, quot eadem ai^uar, qua? feparatie abalijs,^ infitw
planratiE viuunf, quod non eiTet, vtait Angelicus Dotìor, nifi remaneretin eis Vita,;
per confequens Anima, qua: eft principium viucndi; & ideò in Plantis Anima, qui!
aiìu vna,eft potétia multiplex. Hac Veritatc firmata fublimis nobis infurgit animus pi
ticulariuArborumabftrulìora ad explorandum Documenta. ——Perquxafperaàr'
ih. de-Anioexof
Ipbigh, Nititnr ad Ländern Virtus interrita Cliuo.
Sil.ltald.^, VLYSSIS
Tra Ili m
perçus ante dat^ Cereris quant [emina vit a.
Hoec vbiq; TcrrarumrobuftiiTimispollens membrisad infinitam reternitatcm quodamtnodò
(liceat hìc Virruuianis vti verbis) duraturis, omnia, & quarcunq; Ligna Syluariim
pro ^diiìcandis, & conftruendis machinis qnibufcunquc,& oedificijs Hominum
ioiìgè vincit, iuperat. Nam vt DocftilTimus inquit Goropius,///»/ alix quidem dur iof^
s ,fed quanto duriores, tanto breuiorts &fragiliores in pender ibnsfe rendis , vt Bu-
, Corfjus-, Ebenus ; quas enim trabes ex his in magnis adihus tabulato cuiquam^
imlo ftiftinendoparari poffis ? alijs longitud o ejì, at durities abe fi, vt abieti^é" Ciniilibus
ahjs de ni que , alia defiderantur ; x na ^F.RCVS tji, quA omnes bonáí ^prob^etj^ mate-
^ia numéros explet ; in mari mhilfirmius, in terrà nihilpercnnius . enim materia
^^^»"firuendas tutijftmas naues aptior ? Nonne virens multa durando fiecula vincit,
Tem-
Ißd. etym»
l.
P.ral. Hier,
l.5if.S7S
labol. in.L.
Syluatéj" in
L.qui vene'
mimff. de^
verb.ßgn.
D.Hier.fHp
Amof. c. 3,
Gène/, c. i.
& 2.
Z>. Ambrof.
in Ex amer.
Homerus
Vir gii.in cu.
lice Vitru.
1.2. Arehitcä.
c.^,
Gallicorum
U .
i*
t i'
m i M a s s i