o (f.I oM.
á . ;
S02 Vlyfsis Aldrouandi
gcntia proueniunt, miranda f i n e . Mala etiam MaJfyU, MaJJyUat Majfylia, Majfyl,
ßa, & Majfyliotica, Occidua, atque He/peria ; non quod Hefperiam noftram, fed quo,
partem ad hefperiam , fiuè folis occafum ex Mauritania refpiciaiit, feu quod ex Heip,
ridum Viridarijs nomcn afTumpierinr. Quo refpiciebat eruditus nofter Legatus.cur
addodilTimumvirum Io. Francifcum Boiiomium communem amicum Lyricèiciì
bens 5 Btrufcam in ha^c pulfabar t h e l y n .
Che no» ofi, tninfegNu
^jtel cußode Dirceo, de! facro rolle
Tentare il 'varco, e di falir non ired.t
chi, come Te, non regna
Primo ne' dolci metri, e non s'eflolle
Sours tutta la turba Citareda ;
Se non ,ßa che s'attuedd,
eh''A la difefa è fio» men forte, e -vago,
che in cufiodire i Perni ESPERII il Drage.
Dendrologia Lib. II. JQÌ
quod Piutitrchus refcrt in prsceptis coniugalibus Solonem legem tuIiiTe. né foonfa ad
mariturningi-edereturprjufquamMalumAureumcomcdiiTec, innuentem ea re uri
^am,quaj ore, & voce mitur gratiam. concinnam debere effe. & fuauem. Nuoriali.
¡ g i m r V e n e r a f r u d u s Amo r i s , & tefer^,feù noti^ ex Embl. Ale. non erit
hi,Maliscognomentum indecorum. No f t r ^ cnimfentenri^lepido epigrammatcadjlipiiiarividecurArabiuslatmitatedonatus.
Aurea dona iacis, quoßm ßponßalia, an -vtßnt
Permcis remora virginis Hippomenesì
Malum ambo expedijt prohibens hinc tmpetum, & inde
Se monßrans Veneris teßerulam eße tuga
nxc Arbor vlterius vocatur Mirabilis, Auroßmilis, anteßercnda omnibus bonis Au.
& Malum ornansmenßas, ^falutiferum, atqi tufji/ugum, vc jllud.
Auro ßatßmilis Citri mirabilis Arbor ^
Aitturnni cunSìis anteferenda bonis
H.U or nam men/as, hxc praß ant poma medelam.
Ex Plinio Malus Aurea nafcitur in Aflyria, ideo Malus Ajfyr.i, line Afyrìa, atqit;
Mailxaparitcrvociracur,0/^/4,Olbiaca'MxOlbianaàpulcherrimisOlbijsInfulis.ni ^unt q>^atit incuruos tufts anheU fcms
procul,atq;exaduerfoSriciiadarumcisMairyIiam,iiiquibustradiditdoaiii;musI, Vndèaliuspoctacecinit — Et /elibus medicantnr anhelis'
SrcphanusSrrobelbergerusiadefcrjpriQn^ A r b o r & A r b o r ^ « / r W « . a b Hebr^i^^
monia,Citria,&Granata ram familiari fattura perennare, ve ob femper virenti., ^r. EtOrpheos poelis latine r c d a ^ a Ainxa Mala nuncnpat
lucorum hilaricatem pr^^ ilupore qms fere actonitus flat.Addamus qure rcruiit P.Cb Cö««/ , gale^. turbo, lußfaue puerìlis aul '
ftophorus Borrus in Regnofcilicet Codncin^^, alias Anam, feùCoci, Occidentaiiu; • Jureaqu'e Mala pulchra ab Hefteridibtts canons
IndiarumCinam verfuspofiro, peculiariter Ma l aMe d i c a , & Aur e a r epe r i r i , b [ • ARabbinisquibufdamCitrusArborcreditaeft eiTe Arbo'r Adami P
EuropaMsmaiora,&pleniora,quorumcortexexterio^ quodnosparitervocamus Ad ami . Ad ami e . . ^ A d Z i n m i ^ Z ^ '
f
e f t , vt cum ipfo fucco,qui ínter dulcem, & acidum medio faporepotitur , nonfccusí
Limonialtali», in cibis vfurpetur . Vndè comperimus Ma l a , de quibus in prxfeii:.!,
agimus.pofTe Cocincinaa, Cocincinenßa,Inda,& índicaykn üccidentalia nuncupari.Hi
omiííis, in Europam noftram rcdibimus, 5c Ar b o r e h u i u fmo d i Damafcenx
maße en Í£, Cyprix, Veneriij^ ßtcra Epithctis infignicmus
pridis
moneníís Poetas didata, quibus Venus ipOi fíe loquens inducitur,
Eß ager, indigen£ Damaßcenum nomine dicunty
Telluris Cy pria pars optima , qttÀm mihi prißci
Sacrauere ßenes , templißijue accedere dotem
Hanc iu(fere meis¡medie nitet Arbor in aruo
Eulua comas tfuluo ramis crepitantibus aure,
Hac tria ßorte mea veniens decerpta ferebam
Aurea poma manut&e.
Ratlonemautem cur Malus Aur e a , fiuè Medica, illiufquè poma Veneri facr
feantur,Poetaruminfigniores vnanimipatefecereconfeiifii, quia fcilicer Amorisiv
bolum repr^fentant. Ecce Philofophorum Home r i , diuiniicilicetPiatoniscarraii
hocconfìrmantia, qua; cùm gr.Tca iìnt, latine fonant.
Malo te ßerio, tn ß me di li gis, illud
S(ifcipe;& imperti virgtnitate tua. \
Hoc fieri ß pojfe negas, hocßußcipe Malum, ó'
,^am pereat paruo tempore forma vide.
Quo collimant & qua: PhilodemusadXantippemcanens ita latiné dancur.
Malum ego i me iaculatur, amai qui f e , annue qu.tfo
X antippe : tibi mox nam, mihi forma pcrit.
Ex quo parodiam ad Flauiam habuic Pierios Valerianas.
Pomum ego y qui qui- tibi dat me, te deperii, audtn'
Ílauta ? marcefcam nempe ego, tuque etiarn.
Amoris fymbolum hoc Pomum innuit, & Virgilius.
Malo me Calatea petit lafciuapuella.
Ex his omnibus nobis innocui:: hoc Malum dici Nuptiale.'Ì^Qc immerirò quia aliuni
habemus teilurem illud ia honorem nuptiarum louis, & lunonis profudiirc.Aciijciiiil
qiKiliciuntur.
Nec perperam hoc funt arbitrati, cum Ar b o r , ieu Pomum Adami habita
íuútm cum Arbore kkntix boni , & mali. Citi us enim, hocaifequi videtur, quia
msfruAus cum m fe omnes contineat fapores creditur per faporem Dulcem, SuaZ^n
DosquoquerempIorumC. ¿ - . ^ « / « - .&^ ^ / / « . . , c ùmp a l a t ume x i I l i s i u x t à q u a n ; i c a t emI ^ d a t ù r ^
mtens, atquc fulua comas, & ramis crepitantibus auro tuluo dicetur,iu:ds4 F^f^f^rre. Hinc etiam dicetur P.«;«;« Paradiß .Paradifíum, feù P^TdifilcL
CjriMalum. Vtraque paritcr de caufa, mititatis, & afperitatis diuerfos quoque,pror-
^ u e c o n t r a r i o s h o r u m f r u d u u m f a p o r e s i n n u e n t e , ^ / , . , & indicandi
lunt. Quo&refpexifle vifuseft Pierius Valerianus DeStndior
Non aliter quìm ß Alcinoi Ut i hefpitis hortos, conditiLe
Hortos perpetui Autumni , Verifique perennis, ^^ Nardin
Sine velisßores Jeu MIT I A, & AC RIA POMA ; calin aum
Rußica Barbarico pradetur turba furore.
Hifru(flus,cum toto anno alij maturi, alij immaturi, alij4,- in floribus adhuc effe conci
« ipiciantur, nomine vnitè fumpto poterunr dici/«.« Arboris Habttatoresperpetui Et fub
lyf tonotranfcundumnonerithxcMalanedumà Virgilio2.Georg.nuncupari/-«./;«^.
Media fcrt trifies ßuccos, tardumj^ßaporem
Felicis Mali, ^c.
Sed idquoque ab Inc e r to, Ma l aHc fpe r idi imfui f f eCi t r i aprobant c his verfibusrep
«KUr. Septa mie ant ßpinis felicis muñera Mali,
tulit in circis Aureus ora tumor
Hippomencs vicit tali c er lamina Malo,
Talia Poma nemut protulit Hefperidum.
n i i n l x ^ i r " ' * ' ^ ' ' ^ lise Malanuncupauir Luca-
Abßulit Arhoribus pretium, nentorique laborem
Alcides ,paßitfq
ue inopes fine pondere ramos,
Rettulit Argolico fulg entia Mala Tyranno,
Hic autem, illud ne paricer non referam.quod de Malis Hefperidum protulit Petrus
Jcrmerius ? illa icilicct poile Putria vocari hoc fuo carmine
Et Mala He/per i dum deßpeäans put ria Nix us
Deßderaret altera.
Idlibcmcrcxccucusíum quia Citria putrefcuntquidcm, f edh^c i l lorum putrefarti
o
i
- ¡i
1 Ì
ír i i?¡i.'