I
u
í '
•i ' •n
M i
134 Vlyfsis Aldrouandi
Nam quandoquc vinci Prudentiam & ipfam, iuxr.\ Plautinam in Captiuis Icnrcntiar,'
Plautus in manifcilum ell cmtt ne decipiatur, v f x cauet quern etiam ¿auet:
Captiuis
Aöiti^.fc
Dendrologia Lib. I.
Hieautcm huiufcecenfus ludorum liceatparurapcr defcribere valdein^reniorum
dicitar Liidfti Ar h or um inuentus à Nobili Patritio ßoiionicn Innorr^" • .
I Ho. Inhocenim,vbimuIcicotìucnerinr5ÌjspercirciiluiniacumaffidenZ.Sed quam tutius eftauiliter ludcre, ad vitam vniucrlalirer tucndam, quam illuderti fes & difpofitor nomina imponit Arborum diuerfaru, quoad nhu^m^e^r^i T ^^^»gh. t,
quemquainexcauianecislSequcntesigiturArborumvfusvicalibusinludisexpofuoJ cuique;&nominaroride Auiumcccterisfingiilis.itadifpofids vcduorinteT^f"" 7 ^'r"
ad u er tere placeat. ' boruinperfonam fuftinenres fit Auis vnica ^ & fie quoq; duas inter Aues fimplex Arbor uochilibÌ
V S V S I N L V D I S
X;.4. Ethic
c. j.&i.S.
Folicic. r.4.
Cic. I.
Horat.lih.x
ep.adMecce,
R Equiem, ^ Liidum inter Humans virs conferuatores ( dummodò non exct
derent moduni, & à temperantiá nec hilum diicedcrent>gnouit Ariilorclf,
Cum itaq; mente, & corpore iimul laborare fit malum, vt idem Stagirita dj
' cebat, Ludorum honeftorum recreationes in Ciuiratibus inucntie iunt ,quíE ncc à Y:
tuteamoueantAnimum, nec corpus ab operationibusGymnafticis diuertant , verii
ad Bonitatem finium vitie, & aaiuce, &. contempIariuiB vrrumq; iucundè, ac efficacit;
incitent. Nulli tamenpermittidebent Ludi, quialiqueinpecunijs,ocfacultatibusip;
liarepoifint,illum4;aurononfolùmpriuare,redinmiferias , atq;in infelicitates ¡c,
pingere ; in huiufmodi namq; peifimis Ludis Lucrum incertitm efi,damnumpleriiq; is
tiim ; imo dicere políemus vincentietiamLucrumccrtòcemusforcdamiìofum,tj
cjuamimpietatis, & auaritiís fobolem.
Ludus enim gentiit trepidum certamen (jr iram^
Ira truces inimicitias t & funebre helium, HiLudifummè periculofi vetiti fune pluribusàmunicipalibuslegibus, vitral
perialia L,cruenta i. C.degladiat.L.JìJìlio familias 2. ff. efuarum rerumi.
Sta. Bono», nondatur. Nam noftraStaturaBonon. infpeciepuniuntludentespermodum.vti:,
criwÌK. /.j. \o^Yimti\\:,Bijcazaru rrf.v;7/í?r«»í!;alludentiapropterea ad duplex malum;bis.n.f.íí-j
rubr. 47. exprimúr,qu£ vox frff/àintcrpretationéà Cicerone retulitr¿//í//rf//j^
yidí in rò Ludorum vtiHtatcm, immo Politicam quandam necefliratem, & modum in iilisíí
PeemJnfcr. uandum agnofcens Anacharfis Scythicus ilio Philofophus vitam Humanam rri^
Scachia Vuarumfpeciebiisrcicèadmodumairunilabatjperprjmam.quam Pueritix refpondr
Ludus. tem voluptatis effe dicebat,denotabar Pueros corrigcdos elie in ludis iocoiìs, ne 01:
Gregor. fpolientur grauitare ; Secundam Ebrietatisluuenibustribuebat,vbivitiorumfoir
j);tchius in inccnditurfacillimè,libidinefq;ardent, & ipfos ideò in nimia eorum concitationcr
VoemAnfcr, tardandos effe docebat ; Et è contra Senes, quorum tertiam mceroris , & triftitia.' pf.
IlGiuoco priam eiTedicebat, ad dele^'tabilitatem falubrem alacriter promouendos. Ccercri
degli Sca- plurimi dantur in Ludorum genere, ad quos lignea concurrir materia, vt Scachia Po:
chi. matibus cleberata,alijque Latrunculorum, vulgo Schiera.,Dama, sbaraglino .,7oca.
Rhythmc' glia, &c. immo, & omnium IngeniofiiTunus Rhythraomachia, fed iftos longumiiiir:
machia lu- ciTet nonfolùm defcribere,verùm & connumerare,cuiui"modiquoque elTetludus illc:.
duspythago boriofus ignobilis nouem illarum lignearum pyramidum in quadro diipofitarum
ncus anti- à pila cúrrente fuper planum à ludenteproieítá.dcinpercmiente in manu eiufói SuperparieiemTemplitabuUtaper ^yrum
ijutftmus. ludentis derentá,proijcidebenr, cuius ludi no men à Latino verbo Icio vel à Gracco « y^uinque cubitos habebat l. '
ìàt^proijcio vel minoris; Item d
lignearum omnespermilììbiles ludi ex cenforioquoq; Caronis rocho lude, Ak
fuge, fi tamen, & ipfj intra términos otiumftigandi, arque defidiam.fefecominueriw
Se minime excedenter fuerint laboriolì, iraur finitati officere poíímr, nam ludi Hotielt
& Laudabilesinhunc iolumfinem funt inibituri, vt habilitas maior, &aptitudoadpe:
agenda qu^uisciuilia negotiaacquiratur,vircrq;inualefcantadfumraumciuileBonu:
/ummo bon. fìbi non folùm, fed & ipfi Reipublicce comparandum. In copiofifiimá Ludorum Syi"
nullos innocentiores inueniri poffe credercm conuiualibus ipfis de Iure Ciuili pcruiii
L-qnod in conuiuio j f . de Ale at. hi namq; or iunt ur inter confuctudjnes, & ferio ioco
conuentus pacificè, hilariter, ac minime otiose degcntium amicifiimorum ; vbi fanit^
integriB Virorum, atq,- Mulicrumlucceííiuas aliquot horas iucundiífimctraníigerc,i
íeítiuas, vel hybci n.is m Peripato aiiquo j & domeflica vclut Academia coníucucni
Hic
CC]
¡ant. mfi^avroucmarv inílaamruamdf^ubihobruuumm p Arimucam, q, i^vt., vcliíro rfutco:s^ i^nt^er^ nidulari ramosi Segko/¿ 3
Auisaatemvocatatomfuu^
proximam,qu^{ocumcederedebet,&percgrina reddita, ipfa ad aliquamexioco
fisitoArbonbusconfugeredebet rogando, vtfibiaduenientihofpitiumpr^beren^^^
dedignetur.QuodfiharcabArbonbusabnuentibuspropellatur, arq-aliudfecedere^
domicilium cogatur, Auem vllam trudere non poreft, fed locum primum repetere &
ibi quiefcere. Alia demde Arbor nouam Auem ad fe vocat, & eodem p-i¿lo in n
B n¡bus,vtiamdi¿iumeft,procedit. Quodverònobiliuseft, ad Animos interim dT
ícendospulchernmaproponunturproblemata ab Arboribushincindè & Auibu.H
ícutietida circa propriarum, fìuè Arboris , fiuè Auis fpecierum proprietates Has iei
. tur Arborum Perfonas abíq; prajiudicio tum Animi, tum corporis induere licebit fia-
Arborem, vel Auem luxta libitum fingere,vt Animus melius figuretur, corpufq- ¡nse 11(10 hidipropolid exerciciooptimècontemperetur.&verèciuilitatemfapianthimores;
V S V S I N C I V I L I B V S .
Hllarior nulla Pompa Ciuilís inftrui poteft notìurno tempore,ìn quS non ínter
uemant magn^ Plebis acdamationes drcà Arboreorum cremiorum ftrues ac!
A . ^ 'i"'''"' Animorum in Jiberis Hominibus excitatur
Ardor ad Illuftna, & Gionofa qua^cunq; Facinora. Sed Ligneis melius è Suggeftis,Ca-
^ thedrifq; Oratores ludices, Dolores ipfas Declamationes, Sententias,atq; Erudiriones
dadufnetI.ic iit'a'gtenmeiscmmfiluempcprrv;típituarraInndftPamum,ine4n,-HtisopmuniniteiusqauIouffctuitinaqfounet eisnvtrtopdIeuaceant,daatqm;m faulons-
Hominesformidmepa:n^peccatorumia odmm ímpellat,pro Reipublica^ felicite firmancla.
Fabri i demum Arti lignaminum ciuitates plurimum debenr, ob priuatas non
aArtu Znnarn^tiqu'il^Timf a", q'u £ humanumgenus,o r&na momenntiaa,fi mquu^l amniamtearniatliiate,r iu Lífufi cOatm hn^ipco - ^
tsmsDcim Arcx Noetic«fabricáconferuauit;ficnamq;príecepitDeusipfiNoe-F^r
ÍLIZZ ' manfunculas in Arckfacies, ¿-r. Hiúukc Anís, éufá;
Prima verò qui cupereÍArtis htStifce
c^^lT V '' Templum,ca'teraq; eiufdem a.difida,illiq; pM rir,
^om^A^nhcchK super parie,em Temali
a,pr0ijaaeDenr,cmusiuciin0mcnai.arm0verD0/a.veiaOra:c0)-« ^V^'^^q'^ccubttos habebatlatitudtnismediumtabuUtum íexcubnorumU^^ 1. 7
;mdifci,Troch,q;varij, Alucohq,-difcolorumtabularum,fcurotularu; '»^operarcutturn frinfecus, &c, Texit quoque domumlac^urieaabrcibsauus tecmedproifnuiL/ tlTcl ^^
Plato de
adifft^üiti- L ! - J--- -J ^•'•'"¡"•'^^•"niiffítaquearibuscedrinis ,
liù lì ^omum quinqué cubitis altitudinis, & operuit domum
m d ' ' ^^ ^dificauitparietes domus intrinfccus tabulatis cedrinis, Ì paui-
^n o domus adfummitatemparietum, é vfq-, ad laquearía . Et operuit lignis ce~
•»tsíntrtnfecus,é- texitpaicimentum domus tabulis abiegnis-.^difcauit^. vidimi cu-
^^»^^dpofteriorempartem templi tabulata cedrina, àpauimento, vfq; ad futcriora :
ir it domum or aedi in Sancì um Sanciorum. Porro quadr agiata cùbitorum
hd^^ or acuii. Et Cedro omnis domus mtrinfecus 'vejìiebatuvy
udrò f vT'''"'' ^pparerepoterai inpariete, &c.Sed& Altare vejliuie
^ .0 f. J^tfeat in oráculo duos Cherubim de lignis Oliuarum decern cubitorum altitu-
> Ci-. Zt maes parie ees templi per drcuitumfculpjìt varijs c.tlattfris, & t»rno, é
M 2 fecit
' .hi,.li
t à l í v i l í l ,
« . • I i i
m