'I; i'
Mí.
V l y f s i s Al d r o u a n d i
fum; qua; omni a pro piaculo grandi ha b e b antur , Hi n c q u o q u e n o n ex omni L i g n o ,
Püfje ¿eg, ncc ex A u r o , Ar g c n t o u c Sraruas Numi n um conf i c i endas , cum Jeges cxdcm accuratifiimè
cauer inr ,vt infel ici tas, infcscundi rafquè /ìmuI,necnon indiuidiofa res procul elTent
a b Ant iqi iorum Di j s . Omne s infuper A r b o r c s iux t àpubl i c os A q u x d i i f t u s i e r i , iiuè
plantari prohibi rum fui t ant iqui tus , o b iuf tam non folum viarum lacirudinem conici-.
Symphor. uandam, v rum criam ne radices Japidibus i n f i x » , inquè peni t iora rerrje incluñv rcr-
Hort. I. 10. r ami p f amd imo u e r e n r , lapideiq, di i iungerent . Hi r e l h c o d o f ; u s Iuni o r , Codice dt
cao. 2 o . AquxdttSiti prohibui t c xpr e / s è ,nequi s publ i carum Aq i i a rum f u k um vl l is intra i o.pcdes
Arbo r ibus c o a r f t a r c t . Ar b o r e s item radicibus impedientes fundamentum domiis
vicinír,veIfoIumalicnu;n,excididebebanr. Text. & Doäor.inL. i. C.de interdici.
Et baud diíTimilem L e g em, fiuc Conf t i tur ionem nos híc Bononia? habemi i s , à Maiori
Ciuium Conf i l io. f í rma t am fuprà Cana l e Na u i g i um A n n o Domi n i 1 2 8 7 . huiiis teno.
in Ar eh iute ris j Item prouiderunt, quod JEdißcia, & Arbores.quxfmt in ali qua parte iuxtx Canali
fublico Ci- ftiper terreno Communis Bononis.. quod efi^é' efe debet ab njtr^ue parte Canalis 3 7. peuitatis
Bon, dum cum dimidio, incipien do à medio Canalis, incidantur^ ér remoueantur. A d profpi
julus Gel- c i cndumpubl i c : s comn: .odi t a t i , a rque adaue r r enda c omme r c i o rum impedi torum in
lius lib. 1 1 . c ommo d a , fluminanauigabilia, ex e d i d o Pra;torum rcranda locar i f o l e b ant , hoccf l : ,
cap. l ' j . purganda , ne quid morie , v e l pericul i Naui bu s fieret in v e p r e s , ac radices Ar -
bornm ofFendemibus ideò Ar b o r e s , qu;e in Ripi s f lnminumimpediunc Na u e s Ret£\
dicuntur, quia naues ipfas prjctcreuntes r c t inent , & quai ì irrctiunt , i l laque e adem operario
pi i rgandi flumina vul g a t i f e rmonc Sgarbare , & Extirpare dici t i i r. Ab ijfdem
A r b o r i b u s , aut Ar b o r um mater iebus Nat ies di¿t£E fue r e Retes , Schedi íe Grsece, quali
rudi'er contexts?, de quibus vip. /. i . Magißruminf.de exercit. a6t. Inter municipal
e s , ípeciHcafq: magi s Le g e s noilrjc Ciuitatis Bononi enf i s , quie habentur in Voluminc
AntiquifiimorumStatutorumcuiufdam Ma g i i l r a tus apud nos nuncupat i Officialiura
Pontium,Aquarum,&Strararum C ommu n i s Bononia-,ha? fingulariter reperiuritnrfub
Rubrica, De his quafpeíialitercomntittumurCjflcialibítSió'c.^.ó' quia.i.Et quiài-tplurimurn
Arbores exißentes tenas vías ^ßratas, érfir at ellos, vbißintfojßata c enfueta por.
lare aquas hdc tempore replcnt folys impedientibns curfum aquarum, außerunt tempore
hyemalißolem vtjs pr£di6iis yßratis, &frate Iiis, ne aqus, é" cxnum dcßccart pojjint,
&ßcpropter di&as aquas, repleiioneߣfoJfatorum, ablationem Solis, ,ßrat^, àf
ß rat eilt effe tu ni/fr nimisfEingoß j volumus, & mandamus, l't omnes Arbores extftenta
penesßratas publicas, & Magißras penitus euellantar, vel incidantur ad pedes, & de di
ci is lignaminibus reparentur di^i calanchi ,ß(ruataforma ßatuti ßub Rui rie a de Viji
fr 0 rejiarijsfaciendis, &c. I ccm aliò §. & quod .f. Et quod nemo pojjit plant are ßeu plantar
if acere aliquas Arbores, vnam, vel plur es, cuiufcunque generis tenus (Ir atas publicas
, vi as, velßr ate líos Communis Bononis itixta ripas fojfatorum per vnum pedem can
dimidio,fubpwná cuilibet contrafacientiviginti[oliderumpro quahbet Arboreßcpiantata
. Et nihilominus incontinent i compelUnXurper dici os O^c tales ad dicías Arbores i¡f
cidendnm. ^jtod autem di6ium eß de Arboribus i neidend is penesßratas , vi as, »w.
vendicetßbi locum tn Arboribus Triuiorum Comitatus, & Guardia Ciuitatis Bononii'.,
Ap.Fiutar. E^r^^^i Ar b o r e s , c umo b e í T e q u o q u e í o l e a n t a g r o r um pr o x imo rum fru¿tifícationi,&;
Satis ipfis Solon Celebris i lJf tLegisIatcr l e g e f anx i r , vr qui in a g r o propr io quoduis^
plantare v e l l e t , id à vi c ino quinqué p c d i b u s . i b c i f e t , q u o a d Üleam,5c Ficum,nouein t- - vi^
hCf
A l bo r me n
n o n c d i -
gnzfìmia.
Einium Re pedibus di f laret ; cuius fententicefuit quo qu e iMarcus T u l ü u s ; fed Ca i n s lurifconfultui ^ ^l i» qu^cunq; Ar b o r e s alia ad folos v fus c r emandi iuppedi tant , qua; fafces dici f o r -
gitndorum. di f tant iam prarditìam ad pedes duos reduxi t , erícepris tantum Ficu & Ol ea quse carteri; A v o c em antiquilTimam Bononienfem
//wí'^.ji/á. í^^ior cmpropor t ionabi l i t eTc xqui r ebant inr c r c apedinem. Idem etiam in alia
gfj Mtfcell. ff- ^^ V"''- fie habe t . Si alten am plant am in meo fòlo poßuero, mea erit. &
/. 4 . e, 7. c conuerfo..?/' meam plant am in alienoßolo pofuero,tlUus erit.Si modo vtroque cafu radices
egerit ; ante quam enim radices egerit, i Ih us perm an et, cuius &fait ; ratio enim noi
per mitt it ^ vt alt er ins Arbor intelíigatur, quam cuius infundum radices egerit -, Et i dt*
propeconßnium Arborpoßta ,ßetiam in vicinißundum radices egerit, communis cß-
Hucufque Caius . Ha:c autem in luf t iniani Ini l i rut iones , ab ijs, qui eas compofucrutit.
in Ti tulum de r e rum diui i ione translata funt . Hi s adf t ipulatur Paulus in i . v i i r f f À
communi diuidundo , & in Z. illud,ff.proßocio, inquiens Arbor in conßnijs nata, fAí?-
diìi coh^retßunde, ex regione cuiußqueßmum, pre qua patteinßundoßierit^vtri:::-. '
ViClKl
D e n d r o l o g i a L i b . L
A vicini Cdmmunisßnitts partibus erit,ita vtin communi diuidundo iudicium non Veni at
TumulistaraenArboresinfererefuisinLcgibu s Pl a to c o n c e r t , f o r t è qui a qui e r em Ex P a r o
Animabusadumbrarent,velquiaterramradicibusexcauando leuiorem cadauer ibus BelUnio
redderent.quod in Domi b u s Vment iQ.ni quibus fol idef cere pot ius debet Tel lus , Ae r a -
moueri neutiquam concedi debet , & quia eadem A r b o r v iua x ferpendo fubtus [er ram
radices extendit per quinde c im pede s , f e cundunide r e rmina t ione s^. i . Bartol C de
i^i .radices ideò e x c i d e n d s funt , f i impediant fundamenta domus vicini, vi a
bor fi Aedibus impendeat , fuc c idi pra-cipitur; fi v e r ò a g r o impend eat, tantum v fque ad
quindecim pedes terra coer cer i iubetur ab Vip.in l.priore, ff.de Arboribus c^dendis-, f o -
loq; cedit Ar b o r , vbi egi t radices L.ßplures %.ßradices ,ff. Arborumßurtim c<eßarum.
& L.idem Pomponius %.de Arbore, & ibi Bart, de rer. vendicai. Ar b o r e s a u t em, vt v e -
ro? fuosagnofcanc vbiq; Domi n o s , i c iendum eft, quod quiP funt in P r a t o , conrinentur
fub Statuto puniente damnum dantes de Prato Barth.Cepola de verbßgnißconßi-ji nu
i.f.t 2 g.pertinét^; ad emptor em in a g r o quo cunq ; diuend ito in Sptc.de Emp't.é- Vend
^ §. r. adeuidentiam-, fi v e r ò cafu cor ruat A r b o r vi r idi s , pertiner ad Domi n um fundi , mi -
nime auté ad vfufru. ' ìuariri . fed ficca,rantu radicibus emor tuis,quia vetuf tate decidine
& vi t io ipfius cafus f a d u s intelligitur L. 24. §. apud Viuianum ff. de damno i^ßeBo, ad
vfufruiiuarmm f p e ö a t , L. Proculus § ß Ar bores, ff.de vßußruäu, & Ar b o r e l egata vi
detur legatum folum, qua itur ad A r b o r em, L. qui fundum, §. quifundum f. de le \ t
A r b o r etenim principaiiter prodefTe d e b e t , e x quadam natural i neceilitate, & nemini
iiocere, cuius f rui tumv a r i j s l i c e t modi sdi f t r ibue r e . De Arbo r ibus v entorum v i dc -
c a i s ment io fit in Lßpoji.f.de periculo, & commodo rei veaditx . Ar b o r em S o l o c o niunaam
pro immobi l i re habendam Imper iales nos d o c ent Le g e s L Ptmponius 1
ff.de rei vindicat,& tbi Giaffa ée.^ L.J^intus Mutiusffde acJionibu's empti ¿venditi
Sub CUIUS nomini s , A r b o n s n emp è fimpliciter piantata, appel lat ione venire quoq • ra '
dices aduertit GloiTa L.^bligationuma,a,.%.circ'a.ff. deobligationibusaìionìbus,
vbi eadem Glof la di c i t , quod ficuti fuperf icies non f^paratur à folo, ita nec A r b o r à ra *
dicibusìPoteft tarnen vendi A r b o r , &mo b i l i s res fieri,relata ad i l l ius e iTepr i t c rna ru.
Q rara, id eft ad f e cabi l i tat em, q u s illi potef t a c c ide r e , cum fine f u n d o poifit al ienari •
Bald, in Rubr. C. decontrahen. emptiper L. ^tintas de empt. & ibi di c i t , quod n on
videturtuncvenditumfolum,fedpatientiavtendi A r b o r e , & f ruct ibus eius Sc i endum
pr^tereà e f t , Arbo r e s l e g a l i t e r diuidi poiTe mui t ipl i c i ter , & fcilicet in Arbor e s
Grandes,& in Cr emial e s , ide f t C:Kduas , inqiFruai f e ras , tam induf t r ia!es,quàm fpont i -
na$. Ar b o r pr imo grandi s Illa e f t .qu^de c a cumina r ionemnul l a t enus e xpe r i tur ,quam
Gr«ci di x e r e«? . o / .>^T«, o , ,pr iPg r andc shabens r amo s , & i u x t à o r d i n cmn a t u r^d i .
geftos ; quarum Ar b o r um grandium fitmentioin L.fedß,ffdevfufru£tu, i l lafaue c l c -
Santerexphcat A l a a t u sm L. Sylua deverbor.ßgnißcat. ^t^^rnm aliqu^e dc cacuminationem
Ita abho r r ent , vt amput a t a mor i antur . A r b o r Gr emi a l i s , icu Cremial i s fecundum
He rmol aum vi rgulas , & farmenta, fur culofq, plnr imos annuatim ex fe emi t ,
nt quibus fafciculi ad c r emandum fuppetunt . Vlpian. /. 5 5. §. 2. d. legat. & fducom
mt U i b . p . ^ L . i 3 9 ;^M«^v f / r . i n t e r q u a sAr b o r e s r e c e n f e n t u r f r u t i c a n t j a , t ami n
sumo,quam ,n profundo Ar b u f t a ,& tam videl i cet i l la,qug in Ar u i s feriatim plantantur,
vulgariter apud nos in Piantate ad vi tes fuf l inenda s , qui^ v i t e s , pof t e x a^o s f ru^u s &
» í r r . r -, "^-" " • " "'" • "vii<jiiii.-ijicuj,quiàmanipula- J» Statutis
t i m c o n l t r u u m u r j e u n e i ì u n t u r v i m i n e a l i q u o , q u i b us Arbo r ibus f ru. ' tuof i tas fal tem ^onom^
per accidens compent per tradita ab A u l o Ge l l i o , cuiufque memini t Pau. i. c. m L.im- Criminali^
penj^ a d h u n c f i - t>uslib.6.
' P^l^i'què a u r o , & argento c ommut ando s Ti.de Ama.
p e m p at iundi domina v u l g ò
a r L . m conduc ent e s , ac riminalem d emum mater iam P'^i's non
a b f o n M . . ^ ^ ^ immedi a t è funt tal e s , id ei l
«bfquehominummduftriáferaccs, v t q u a - c u n q u e r oma .Gl a n d e s , B a c c i . ,&A r b o r e s
Eriopho.