
S Q H O L. I f ! c o l . XIX,
V . i . S\ avaôtpa%e ) De hoc Terpandri ayadtpan , cum addita infcriptione, in qüa de
fedato tumuku gloriaretur, nulla eft apud veteres, quod feiam , mentio. Saltern earn nobis
fervaffet Nofter , ut procul dubfo ab adverfario fuerat adlegata ! Interim animadverte
feriptum ' effe ayatotpa cum t pro donario: nifi velis & hoc libraVii noftri imperitiae tribuere.
V , 4. TtprtaySpov ) Terpander Derdenis filius Antiffae in Lesbo natus , Millions. celeber-
rimus , de quo inter veteres meminerunt Marmora Oxonienfia Arundell. ep. 35 , Strabo
Jib. X I I I , Athenaeus lib. X I V , Euclides Introduit. Harmon. Nicomachus Gerafenus Harm,
Manual, lib,. I I ,. Boetius lib. ƒ, Aeliapus Var. Hiji. lib. X I I , Clemens Alexapdrinus Str. f
Suidas in Hijlor. Pqrphyrius in Ptolem. & paflim Plutarchus , aliique , quos citât Fabricius
Bibl. lib. I cap. 34 , qui fere omnes feditionem ab eo Mufices ope Spartae fedatam teftati
funt . Veterem lyram quadrichordem tribus fjdibus adiun&is feptichordem fecifie memorant
Strabo lib. X I I I , & Eüclidès Introduit. Harm, récitantes carmina ipfi Terpandro adferipta:
îïptiê ioi wpayyipvv ar/coaltp^avlte cloiSvjv
ErtTcLTova cpopfuyyi vtove xtKaSwoptv upwvç,
Concept0 nervis quatuor nos carmine tyiffo
Hite lyra heptatono nupçros modulabimur hymnos ".
K iOa/^ ixous yopove eum concinnaffe au&or ell: Plutarchus , Pollux, & Sqidas ; atqqe hinc
heroica feripfiffe carmina eruit idem Plutarchus in De Mufica : 'TCt'iïoiyrcu Stj ra TepTray-
Spcp xai vcpooipia xtiapaSixa tv iKicri * cn St 01 xtdapaStxoi vopoi ol rcaXai ttfcov <ruyiç-«iy-
To , T ipoQtoe î$y\Acû<rt : fecit etiatn Terpander prooemia citbaroedica in heroicis carmiritbus ; quoi
autem citharoedici nomi antiquitus heroicis verfibus confiiterint, Timotheus declaravit. Narrat prae-
terea Plutarchus in Lacon. Infiitut. eum ab Ephoris aliquando multatum his verbis: roy Tep-
KcuSpoy apyytixeoTtpov ovra xcti apiarov raw xaô’ ecturoy xidapaSm , xcu rap npqixw 'Tppa.fyw
trtaiytrvy opa>e 01 E(popoi efyfuoHrcLv, xcçi %v juQctpetv avis rtpoatTCarraMvaav <p$poy)tc , on jxm
fionjy XppSi}v tvtrtin ictpi<r<roltpavlov -tcoixiAov %$ (pavne : quae fie Xylander vertit:
Xerpandrum admodum vetuftuw citharoedum , ac fia aetate fidicinum principem , heroicorumque fa•
einorum laudatorem Ephori multarunt tamen , citharamque ‘ ei ademtàm in publicum adfixerunt,
quod ma tantum chorda amplius intendijfet vocis variandae gratia. Atqui eruditi Marmorum 0 -
xonienfium Interprètes Lydiatus, & Prideaux cum lineam quinquagefimam Marm. I Arundel-
1iani9 ubi de Terpandro, fie legiflent: xcu rw ijUirpoo-Qe Sv\[jl& Sixyv punrwe, explicaflentqus:
£ƒ coram populo altionem depulit, falfum Plutarchum fuifle çlamarunt : eifque üibfcribens eru-
ditiflimus Corfinius in Faftis Atticis O.lymp.24. ait: It aqua Terpander, cum lyram quatuor folum
chordis baftenus injlruftam inveniffet, feptichordem fe cit, adcoque Lacedaemone accufatus fu it , quod
feverioribus Maficae legibus abrogates mollioretn invexijfet . Plutarchus (Inftit. Lac.') quidem Ter-
pandrum a Lacedaemoniis multatum memorat j fed Oxonienfs Chronici Ault or abfolutum dicit. Ac
certe quidem feptiformis Terpandri lyra femper a Lacedaemoniis recepta, ipfeque Lyricus maximo
in pretio habitus fuit ; ut proinde Lacones ipfi fevero decret0, quod a Boëtio ( De Mufica) con-
Jervatum fu it , Timotbei audaciam comprejferint, qui Terpandri lyrae quatuor nerves alias adiecerat.
At nimium, quanta hac in emendatione, & interpretatione yiri do6tiffimi peccarunt. Prin-
eipio minime animadverterunt Plutarchum de pucp piovy. una fola choyda lyrae addita ^erpan-
drum dampatum narrafle ; quando ipfi, quafi de tribus veteri lyrae fuperadditis ille loquu*
tus effet, fall! arguunt. At quo. tandem telle? Num Arundelliano marmore ? minime quidem,
fed ipforummet verbis, quae temere invito marmori adferibunt. Quare integram lined-
rum 49 & 50 periocham deferibamus; in ea enim tota fupplenda, atque commentanda pa-
rum féliciter Critici, alioquin do6Hffippi, procefferunt. Sic igitur typographies formis ( uti-
nam aere cum exa6liffimis lacunarum interfiitiis quantivis pretii marmorâ delineata exhibuif*
fent/) in Londinenfi ann.1732 editione impreffa legitur: A^OTTEPflANAPOSOAEPAE'
NE0 2 0 AESBI0 2 T0 T^N0 M0 T2 T0 T ................... A . . . , . A . . OT2 -
©AIATAHT « . . . AHSEKÂITHNEMnPOS®EMOTAIKHNMETESTHSEN lam
vero Sejdenus omifla priori lacuna legit? jjuAijcrg xcu txjv éjUTppoaô’ tps Sixyv p.tTi<yy\<jvi, & ver*
tit: tibiis cecinit, & altionem coram me depulit. Ipfe tamen fubdit: De Terpandro hoc did nemo
f af us putet , quid enim cum Terpandro auftori nofk-o , qui quadrigentis, aut circiter pofiea annis
vixitl Libçnter prtyçco heiç. IÇec conieélura, quam mox profèrt, tanto viro eftdigna. Pal-
merius vero incaffum le torfiCfe Seldenum ait, & fie totam periocham legit : ci<p’ ou
iCccySços 0 StpSmo$9 0 A ts% yopx.se T«f Au/jcçj xcu ctuAooy eStScç^tv, s$ xcu ctuA-ijrai? <ruyeu
87
%a\ T>fv tptfpoQwps Sixvtv piTt^y/riv. Vertit igitur: ex quo Terpander Derdenei filius Lesbius nomos
hricos, & aulcticos docuit, quas cum tibicinibùs fimul tibiis cecinit, & legem rhythmi immutavit.
Vult enim, nefeio quo paóto , ut tpTpo^to-pa Sixt] fit heic lex rhythmi . Thomas vero Ly-
diatus totam leólionem recipit, fed mavulc, Prideauxio probante, legere tp,tfpotrQt Svipov ; & ver-
tere: coram populo a&ionem depulit. Atque haec eft marmoris auftoritasv quam <& Plutarcho,
& PoUuci opponunt. Principio igitur ex marmoris a fe reftituti fide eum nomorum lyricorutny
& auleticorum au&orem faciunc , contra quam Pollux lib. IV feit,. 65 ait errare eos , qui
nomos auleticos Terpandro tribuunt : cKjJ&XAoyTcii St 01 xcu «,7roQtrov 'rpo^iSevrts aura xcu
ayomavcL ’ sroi yap cluAvtixoi : falluntur i i , qui etiam ( nomos ) Apothetum ipfi tribuunt ,
Schoenionem: fint enim ifii nomi aided ci : quod didicerat fortaffe Pollux a Plutarcho, qui libro
De Mufica facit Clonam apotheti & fchoenionis au£torem . Quare ipfum cafligandum effe pronun-
ciat Palmerius, quia e.os non errare adferit hoc loco marmor. Ma6te. At enim Suidas cum Polluee
confonat, quippe folos uawos lyricos illi tribuit: x«.i yopss Avpixsc vpaToc. typa^ev. Plutarchus
vero difertiflime illi auleticos nomos abiudicat, quos mox a Clona eius imitandi lludio in-
ventos docet in De Mufica: tqv TepyÇdvSpov xiêapcpSixcov m’oiriTW oyjct vopw . . . . clSuv tv tqi$
AyCûOl ' GLtfotyyveU St T STOV OVQpcLTd TCpMTOV 7.01$ XlQ&pqSlXOlS V0p0l$ ’ 0p.0l(&$ St T Cù TtpXdvSpto
KAoycty lov crparoy crvnrcLpwv 7.s$ a,v\c?Sixov$ ■ vop.s$ : Terpandru\n Qtharoedicorum nomorum in-
vent or em in certaminibus cedniffe, eumque primum nomina citharoediçis nomis impofuiffe : Clonam
deinde, aeque ac Terpander, tibicinum nomos inftituijfe. Et ne ulJa relinquejetur dubitandi occa-
fio paullo infra fubdit: o! St, ryje xiQapaSm yo.poi m’poTtpov ttoAA© XPoyl? Ta>v <whopSixm xct-
Ti?cL$Yi(rsLv tin TtpvrcLvSps : dtharoedicae autem artis nomi multo tempore ante tibicinum nomos
conftituti funt a Terpandro.. Illud autem multam tempus Plutarchi ipfius opinionem refpicit, qui
Terpandrum longe antiquiorem, quam re vera fuit, putavitj ut infra ad v. 17, 18 demonftra- '
bimus. Igitur quidvis aliud excplpi a marmore debuerat, quam quod Terpander 7sp vopse rs$
hopte xcu ctuAoiy docuerit. Deinde vero nimis audax, & importuna eft marmoris conre6lio
in altera linea, ut pro pov reponant Sy\ps, atque hinp a populo abfolutum velint Terpan-
drum contra Plutarchi fidem: quafi vero Plutarchus ignorare potuerit Terpandri lyram feptichordem
vulgo apud Lacedaemonas fuiffe reçeptam, eumque ait ob unam tantum chordam
ab eo intenfam fuiffe multatum, dé tribus veteri tetrachordo adiunftis loquatur. Quid fi aliter
marmor quam minima adhibita yi ad earn le&ionera reftitui queat, quae & Plutarcho, &
Polluci, aliifque veteribus omnino confonet? Ergo experiamur; ct0 ’ où Ttp^aySpoe 0 AtpStvtoe
0 At<rßio$ t s$ vop.se TQT$ xiQa.pc$SiAc eugHN m’pos o^QiOTSQAI ATAHTcts t%txAHSE
KAI THNf EMI1 POS0 E MOTq-IKRN METESTH2 EN. Vides, ut nullo fere extantium in
„ marmore elementorum detrimento per nos leg; poflitj tantummodo enim .pro MOTAIKHM
reponimus MOTS1KHN, iliud vero A , quod ante OTS©Al marmoris exferiptores vide-
runt, effe poteft dimidium röM,quod eft in integra, voce opotsadau. Sententia ergo erit:
Ex quo Terpander Dcrdenei filius Lejbius nomis citharoedicis inventis ad fui imitationem tibi“
’ eines excivit , £? veterem Muficam immutavit . Si ita legas , profefto nihil in marmore inventes
a reliquis Scriptoribus diffonum. At quaeres, quq tandem pa&o Hare potent, quod
Plutarchus narrat Terpandrura ab Ephoris multatum ob unam folam chordam lyrae fuper-?
additam ? fiquidem Terpander ipfe, ex communi antiquorum confenfu, feptichordem lyram
Spartam primus invexerat ( five eius effet auftor , five ab Orpheo adeepiffet ) , nomofque
inftituerat ipfi lyrae aptos, qui communi plaufu Lacedaemone obtinuerunt, & fumma cum
religione diu fuerunt retenti . Id quidem in confeffo effe Plutarcho exiftimamus, qui poft
adlata a nobis verba , quibus Terpandro multam ab Ephoris inrogatam narrat , ftatim
fubdit : Tipobts St aym^optvs ra Kapvtia tie rm ECpopoev pa x&fw Actßav qpoerycrtv avroy,
VL vcoTtps tccy ptpoev arcortpoi rae tfAtise rcoi EFITA y^opScov j Timotheo vero in Carneis de-
certante Ephor or urn unus adrepto cultro eum interrogavit , ah utra parte vellet abfdndi chordas ,
quae plures effent , quam SEPTEM ? Ergo feptem lyrae chordas per ipfum Plutarchum se-
cipiebant Lacedaemones. Si igitur Xylandri verfionem retinere velis, dicendum foret, mul?
‘ tatum ab Ephoris Terpandrum non ob feptimam ( multoque minus ob tres ) additam , fed
ob o&avam , quam ipfemet poftea r s rcóixiAs rye vy\s XF-Q'1 ■> tU0Cls variandae gratia fu-
peraddiderat. Plutarchus ergo heic Terpandro adferiberet, quod alii Pythagorae tribuerunt,
oftavam netnpe chordam lyrae addidiffe , ,ut viderë eft apud Bryennium lib.I felt. I. Sed
quis tarn immane oQaApa in Plutarcho fufpicaretur ? Verte igitur commodius fideliufque
ea verba : pidv poyvpy %opSviv tvtTtivt octp\acso7tpay, fic : unam folam chordam intendit vehement
titoty, five vehement his ( fi quam minima mutatione legas mpßrmpw ) h. e. acutius . Inten
U |»JL5
iE filil
II
j