+
adeo ut Nofter huius doëlrinam laudare non dubitet, quia vel pura puta Epicurea eft, vel
certe ab Epicuri doétrma brevi gradu diftans. Hinc veto Philodemus ad Epicuri dogmata
producenda quali fibi viam munit. Vide quae mox adnotabimus ad verbum aAoya v. 3 6.
Ibid. to. Te paaixu) Quae in fequenti verfu extant xa i T a vro .» , t b , & reüduum voois
p u , exerta, ut aiunt, voce ita textum reftituendum clamabant . Hinc'Optime Leftor
fupplementorum noftrorum rationem difces, de iis enim fingulis vicibus diiputare fuperfe-
debimus. i
V. 2p. avo inia.ua>; attpi rt\> aia-9 'tieiy) Claudius Ptolemaeus in ipfo Harmonicorum exor-
dio lie definit: appovixy pty tyi Svyapi; xajaAijTCTix^ Tm ey tois -j/otjlois vrtpi to oPv, xai to
ßapv Siapopav, Harmonica efl potentia perceptiva, quae in fonitibus funt circa acutum i f grave,
differentiarum. Haec autem, potentia perceptiva, uti commentatur Porphyrius, eß habitus theoreticus
, qui idem eß , ac ftientia fecundum veterem bujus fcientiae nominis ufum , Graece e ft:
i Te xaAijorrixit Svyapi; 3 ’eoprflix.v Ti; vriv tfp; , « a.v% Se xai m n w xa1a Tw oraAaiay
XPW‘> tb ovO|UaT@- Tt)5 emreM; • Hinc profeéto difcimus, quid fit Svyapi; vrept tw aurSti-
ffiy xfilaAapßavurHai Tets -mióliiTa;, m aiTiAapßavovTai, h. e. potentia fenfuum perceptiva qua•
litatum, quas extrinfecus adcipiunt, ut e.g. differentiarum acuti, & gravis. Hanc autem po-
tentiam reële dicit partim effe cuique ingenitam , partim ftudio adquiri. ( Vide fequentes
adnqtationes ) . SeÜ ut haec plenius intelligantur operae pretium eft memihiffe ab Epicuro
dup'ifciter adcipi Tijy aio-Symy, ut refert Plutarchus De Placit, Philof. lib.IV cap. 8 , in cuius
textu iupplendo, & corri^endo nimio plus fe torquet Gaffendus. Sic tarnen per nos lege :
Eonxop©-^ TO ptopioy t r u i aiaS^ais , h tis ern ó Svyapi; , xai to tveaitr^pa, 0% eri to
tytgyr\pa - aqrt Six»; trap’ aufls AtywSai aicBtyriy, tij» pty Svvapiy, ai<r9 >flixoy Se to titqyn-
fia., Epicurus fic : Partiale quid eß aia-Slio-is ( h. e. in duas partes dividi poteft), quippe efi
turn cert a quaedam potentia, tum ipfe fenfus, linde operatie pro cedit : itaque dupliciter ab ipfo diSta
eß aurSwi;, vel potentia, vel fentiendi alius. Quare optime Xilander paucis fefe explicuit: E-
picurus fenfum , dupliciter adcipit pro facultate , i f pro aitu fentiendi. A Stoieis vero multiplie
r s etiam auxins adcipiebafur , ut ibidem refert Plutarchus : o i S töixoi ogi^oyTai bto> %y
cti<T0))o-|y. aus9r\<si; tyiv ayTiAij-J/is aw0trmpis , n xaTaAij-fos * oroAAet%o)s'iJe AeyeTeu n aw0>|<ris,
V Te yag t%i; , xai 01 Svia.pi; , xat oj titpytia, xai oj epaiTctaia. y\ xaTaAy\TTixv\ Si otioOwTijgiB
yiyoyTeti. Stoici fic definiunt aicr9>|iny: eß fenforii organi comjprebenfio , vel perceptio ; multipliciter
enim ea adcipitur . Habitus enim , iß potentia, iß actio , iß phantafia comprehenfivu per fenfo-
rium organum exfißunt. Cum tarnen audis etiam a Stoicis Tip Svnpiipotentiam, fub nomine
ctio-Otio-etas comprehendi, ne putes eos cum Epicureis in hoc confpiraffe . Illi enim , ut
teftatur Nemefius De Natura hominis cap. 6 , potentiam animi intelligebant: Sviapn -pvxns «v-
TiAtiorTixw Toiy aio-0^T«y; hi contra potentiam fenfus corpoream, quam hic Nofter propterea
adpellat Stimpn weg: Tify as<r9ti<ni. Hinc difces praeterea , quid proprie fit aiTiXa.pßa.ieaSa.1,
quid xetTetA«/el3otyeo-9eti, h. e. adeipere, & percipere fenfibilia , uti cum auris & materialiter
adcipit fonum five aëris pereuffionem , & percipit , five comprehend« . Quod cum non
animadvertiffet Xilander in adlato Plutarchi loco, quail xaTctAi^jus, i\ ayTiAtt^'s unum idem-
que effet, vertit: Stoici fenfum definiunt adprehenfionem, quae fit a fentiendi inßrmnento. Vide,
quae adnotabimus ad Col.I I , v .1 1 . Difces denique cur, quam heic dicit Philodemus Svia.-
piy oregi t »jv ctivS'yjo-iy, mox infra v.45 a-icfyaiy abfolute adpellet •
V. 32. aai oyfentsii; ) Expundlum cerne praepofitivum to s ante o^A»|o-ei;, & quidem reële}
ne quis fubfequens membrum t * s « ’ a.v1ay referret tantum ad o^Atyras, quail dicerec
molefiias folum inde eriri, cum Scriptor fignificare vellet deleftationes iß moleßiäs, quae fimul
inde oriuntur. Proinde huiufmodi emendatio ab Au&ore ipfo, dum.ex tempore diiäaret, pro-
feëla effe videtur; cum enim primum fecurius diëlaffet to.; nSoya; , xca ra; o^A»|o-eis, turn
deinde volens poftpofitivum alium articulum fubdere t»s vtc avlm, expungi iuffit praepofitivum
Tots ante o^;A»to-eis .
V.36. aAoys) Quod eft ailjotfues, idem aAoyoy effe oportet, h.e. rationis ope non compa-
ratum. Enimvero ifta vox aAoy©- apud Mulicae traélatores modo idem valet , ac quid rationis
expers, five inconcinnum, quod non fecundum Muficae leges, ac rationes fit comparatum, uti
cum dicitur aAcy©< -}/o (p®-*, de quo fic Ptolemaeus lib. I cap. 4: tfi èya xai Toy aulov
vmxcey Toioy‘ Si0 xai poio; pty ixa.ro;, xai A A O rO S ’ eis yag, xai oro@“ lauloy afiiapoeo;'
0 St Aoy@- Tw atpo; Ti , xai ey Swi tois arpaloi;, fonitus eß unum eumdemque tenorem retinens
adeoque iß folitarius quifque , iß rationis expers . Unus enim efi ., iß per fe indifferens : rationem
autem dicuntur res habere fecundum quid, iß faltcm inter duo principalia confifiere ea debet;
. & Bryen-
& Bryennius lib. I I fe S . it ret St Ta^ea ray xmie-etny, xett ai atMpo'îyres ey toi ; Aoyms t i -
vi Wltos awdleAsylai, »1 xai aAoyoes auyeipovlai WfiP aAAJiAa ■ vvo pty ay ray aAoyay aAo-
myoi xai txpihti; yiyyoylat 4 0<PW ' 8^e ^»yy«« XJ/fi ooaXtiy xvpat; , nx»; St poyoy. atque hae
mquidem celeritates , i f veheinentiae vel in rationibus quibufdam perficiuntur, vel nulla tali ratime
inter fie conneSluntur ; quique non tali ratione connectuntur fon i, funt inrationabiles , & incon-
cinni, qui proprie pbtbongi non dicendi funt , fed folummedo firepitus . Modo vero id dénotât,
cuius ratio numeris adfignari nequit. Sic Ariftides Quintilianus lib. I pag. 13 inter varia fm
Stcornpctlan intervallorum fpecies enumerat : xai à pty gifla , a St aAoya . pfla pty, » xat
|'Aoyoy-eçTy norm 0101 • Aoyor St tpnpi Tyy org®- aAAijAa xolt apiStpoy a^eviy.- aAoya <3*e , ay
»Su; Tg®“ aAAnAa Aoy@- eùpiaxeTat, item alia rationalia, alia inrationalia. Rationality quidem,
quorum rationem dicere pojfumus : rationem vero dico , habitudinem inter ipfa fecundum numerum ;
inrationalia vero , quorum nulla inter ipfa ratio reperitur . Item Euclides in Introduit. Harmon,
pyra. pty tr i>, 0» otoyr’ tri Ta ptyt^n a.'rtoSiSova.t , oioy Toy®-, itpiloyioy, StToyov , Tpirovov,, xcci
. Ta opoix * aAoya. St Ta. 7tapaAAa]ToyTa Tavfla Ta. pty£ty\ sort To ptiifpy , y\ tori To eAaTToy
aAoya Tty! ptytOa , rationabilia funt, quorum magnitudines ( numeris) exhibere pojfumus, ut toil,
nus , hemitonium, ditonum , tritonum , i f fimiiia ; inrationabilia, quae bafee magnitudines variant
vel in maius , vel in minus magnitudine aliqua inratienabili . Quae ambo Ariftidis, & Euclidis
|Ioca Bryennius more fuo confarcinavit lib. I feti.5. Etfi tamen hoc pa£lo vox aAoyos a Muficae
traëlatoribus fumatur , nihilo tamen minus cum heic, tum infra aliter adcipienda elle
• videtur. Itaque in memoriam revocemus1 oportet Epicuri dogma, qui telle Laërtio lib.X fic
docuit ; Hava aia^ijvis AAOEOX evt , xat pn\pv\; nStpia; Stxlixyj * BTe yap vCp’ avTn; xi-
-, ytflai., BTe oCp' eregs xirfittca SvyaTai Ti arpoaotivai, ij atpeAeiy, ce; Tt SojSaCtiv , jj ^.tvSttrQxi,
quae fic lefta a Gaffendo interpetrantur : emnis fenfus ratiocinationis efi expers , recordationif-
que prorfus incapax ; quippe cum rnque a feipfo moveatur , neque motus ab alio addere quidpiam
detrabereve (.five enunciando eopulare , aut disiungere , concludendoque inferre ) valeat, ut propterea
cenferi-poffit quidpiam opinari , aut opinando falli . AAoya; autem confequenter fenfus
dixit, cum duplicem animae partem ftatuiffet, to aAoyoy, xai to Aoytxoy, inrationalem , i f
rationalem , ut apud eumdem Laërtium •• to aAoyoy auTits , a Ta Aoiora ■ srapeawapii aapxTi ,
to St Aoyixoy ev Ta &fflpaxr(ut legit xptTixaiTat®“ nuperrimus Scriptor Ignatius Roffius in
fuis Commentationibus Laërtianis ) inrationalis eius pars in relique corpore difperfa eft, ratienatis vero
fedet in peSore. Eadem habet Plutarchus in De Placit. Pbilof. lib. IH cap. 4. Si igitur omnis
fenfus eft aAoy@-, utique Svm.pi; irtpi aiaOi)aiy, fenfus potentia , aimpuifs xai aAoyos , fpon-
tanea i f inrationabilis eft dicenda. Hanc autem aAoya aledtjata; adpellationem ab Epicuro
Bryennius , five alius quis vetus Scriptor ab eo expilatus , mutuare non dubitavit ; feripfit
enim lib. I I felt. 6 1 oti St tyi arcura aAoy®* aivêii<ri; , vraxvptga; vranrav Tav erpoxtiptiav
vrpaypaTay Toasptyvi ayriAiy-piv , xai bx axpi/Sa; , gaSlay t7Ci<pneavTA yoijaai : quod autem fenfus
omnis efi rationis expers craffo modo de propojitis rebus omnibus perceptionem faciens , i f non ad-
curate, intelligent! facile efi animadvertere . Et eodem pafto Porphyrius in Introduit, ad Comment.
in Ptolem. Harmonica , ait : T a poeTga T av tw ata^jjaei aAoya; Cpanoptiay : menfurae eo-
rum, quae f enfui titra rationem adparent. In conclufione tamen longe ifti ab Epicuro difere-
pant ; quippe cum hi ex eo , quod fenfus fit aAoyos , & nonnifi vraxvptga; res percipiat,
inférant eum _ ope rationis indigere , ut res apte dignofeat, & de jifdem iudicium feral :
promde feribit Claudius Ptolemaeus lib. 1 cap, 1 , duo quidem effe m; apponxy; xpiTwpia audi-
tum i s rationem, fed ja s aivS’wTixas JiaA^ns Sgi^evOai xai svegaiyw&ai Tais Aoyixais, perce-
ptiones Jenfibiles a rationabilibus definiendas effe i f terminandas , Epicurus contra ex e o , quod
fit aAoyos, fenfum effe primum veritatis critérium docuit ; quia fit Temper idem , nec falli
poll«: errores autem ex fallaci tantum ratiocinio ortum ducere, Vide, quae ibidem Gaffen-
us adnotat. Hinc difces, cur nofter to aAoyoy ita in fequentibus fumit, ut inde inferat
audmiones, utpote aAoyos, eafdem in omnibus effe, & nonnifi ex antecaptis opinionibus eve-
nire polie, ut alteri eadem auditio placeat, alteri difpiiceat (fic GW.//)5 imo etiam Col. I l l
ex eo, quod ptAo; fit aAoyoy, animum percellere non poffe contendit.
eyafyeviy) Hinc etiam Epicureum agnofee. Cum enim Epicurus apud Laër-
1 • e enubus, eorumque veritate ioquutus effet, fubdit; oQtv seen tfepi tccv clSyiAcov oskq
tprp pCPtf o‘>)At2<80‘9cu, hinc & de iis, quae non adparent, ab adparentibus conieUuram fa -
fu* ^U1^us verbis, ut adnotat Gaffendus in hunc locum, ipfam, quae habetur per fendentibus
^nfr* ' n^amntUi^ eJTe omnis ratiocinii, feu demonjirationis , quae poteft de rebus inevi-
Papyr. Fol. I t docet. A qua fententia non multum Stoici ipfi diferepabant telle Empiri