ceptas urbes cum populis, fspè cognovimus. Audivìmus etiam ab-
ruptis imbcibus prolutas elle totas regiones. 1 Illas etiam, quse ptiils
fuerint continentes, hofpitibus acque advenis flu&ibus infulatas; 1 alias,
defidià maris , pedeftri acceda pervias fa&as. Quid ? qui ventis & pro-
cellis civitates everfas elle meminerunt ì quid ì cùm incendia de nubi-
bus emicàrunt, cùm Orientis regiones ? Phaetontis ruinà , ut quidam
putant, conflagrata: perierunt Mn Occidentis plagis 4 icaturigines qu®-
dam ac proluviones eafdetn ftrages dederunt. Sic ex AEtn® verticibus
quondam efFufis crateribus , per declivi», if incendio divino, toprentis
vice, flammarum flumina cucurrerunt. 6 In quo periculi vertice egre-
I n t e r p r e t a t i o.
incolti furile ab fotp tas, Ac cep ima s quoque
totas provincias fubverfas effe plu-
v it s effufiffntis. Illas etiam qua ante
fuerant continentes , faftas effe ínfulas
no vi s atque extfaneis undis i altas p igricia
maris patefaclas itineri pedeflri,
Quid ? quot ícriptores memorane urbes
futjfe des!rucias fiattbus fa turbinibus ?
quid ? quando ignes exilierunt ex nu-
bibus, quando Orientales plaga interierunt
incenfz cafu Pha'étontis , quemad-
modum nonnulli exiftimanti Quídam
eruptiones ac diluvia excitaverunt
eafdem clades in regionibus Occidenta-
libuS'Ita divina conflagratione , fluvii
flammarum inflar torrentis olim déla-
pfi funt per loca declivia ex cacumini*
bus JEtna , exundantibus ejus crateribus
t ln quo extremo diferimine dtdici»
N o t a .
i . JUas etiam qua pritts fuerint con.
tinentes , hofpitibus atque advenis flu-
ctibus infulatas,] Sic, teile Plinio, lib.
a. cap. i8,mare avellit Siciliani Italia:,
Cyprum Syria:, Euboeam Boeotiæ, Eu-
boeæ Atalantem & Macrin, Beibycum
Bithynræ, Leucofiam Sirenum promontorio.
Pythag. apud Ovid. lib. i j . Me-
tamorphof
heneada continuum veteres habuere
coloni,
une fréta circumeunt. Z anele quoque
juncia fuijfe
Di citar , Italia donee confini a pont us
Abftulit, fa media tellurem propulit
under,
z. Alias de fidi á maris pedeftri acce
ffu pervias fact as. ] Sic Hybanda infoia
quondam Ioniæ,nunc ducentis fta-
diis abeil à mari, & Epidaurus & Ori-
cum infoia: effe defierunt, tefte eodem
Plinio, cap, fequenti. Ovid. prædi&o
loco :
Fluêlibus ambita fuerant Antijfa Pha-
rofque >
~ JEt Phoeniffa Tyros, quarum nunc infu
la nulla eft.
Vide totum ilium Ovidii locum.
3. Phaetontis ruma,] Vide Ovid, 1. i ,
| Metamorphof.
4, Scaturigines qu&dam ac proluviones
, fac. ] Vulcanius addebat, ignis e
terra , & legebat, fcaturigtnes qu&dam
ac proluviones ignis e terra eafdem ftrages
dederunt, non male, Apuleius enim
hic non de aquarum diluviis intelli-
gendus e i l, ( de iis enim foperids e g itj
ied de ignita: materia torrentibus : ut
patet ex iis qua: fequuntur.
■fi Incendio divino, ] Elmenhoril. ma*
vuIb diurno , aut diuturno. D. Auguft
lib. 4. De Civitate Dei habet divino.
nihil'itaque muto. Divinum incendium
I JÉtn& redè dixit. Ut enim poetarum
figmenta prarteream, de Vulcani & Cy~
clopum in ilio monte fornacibus, ali-
| quid femper divini hiice Natura: prodi-
giis ineiFe credidit antiquitas, & hor-
rendas ejuimodi cladcs plerumque eflè
In quo peri culi vertice. ] Vertex
hip vel fummum & extremum £oi^t, fi-,.
Igiùm pietatis meritum fuiffè cognovimus. Namque eos qui principio
■ fragoris te rriti, fenfum tamen clementi® mifericordiaque retinebant,
& grandsvos parentes ereptos volucri clade fuis cetvicibus fuftine-
bant jilla flammarum fluenta divino feparata difeidio , quafi duo flu-
■ mina ex uno fonte manantia , locum illum ambire maluerunt obli- *
■ dione innocenti. Inerant boni bajuli, religiofis farcinis occupati. Po-
Iflrem ò , quod eft in triremi gubernator, in curru redlor, prscentor in
Ichoris, lex in urbe , dux in exercitu, hoc eft in Mundo Deus : nifi
■ quod caeteris xrumnoium,& multiplex, & curarum innumerabilium
■videtur effe hoc ipfum, alicujus oflicii principem fieri ; Deo vero nec io
Itriftis, nec onerofa eft Imperii fui cura. Namque nobis circumferc
; & regie cunftas formas Natura, ' quas diverfis regionibus commovens:
lu e eft lex civitatis femel promulgata, perpetuis obfervationum ratio •
Inibus fixa, ipfa quidem immutabilis, at fejus arbitrio parentium men-
tes agitantur, nutuque e|us & dominatione fleftuntur : » Se ut ex
Ifcitis ejus magiftratus tribunalia, ? principia milices frequentabunt,
I n t e r p r e t a t i o.
Mtttus futjfe praclaram mercedem pietà-
■t/V. llla enim flumina flammarum d i-
mvifa divina feparatione , tanquam duo
mamnes fluentes ex eadem fcaturigine
mmaluerunt circumdare innoxid obfidione
e um locum , ubi erant illi , qui terre-
mfafti initio fragoris, fervabant nih'tlomi-
nus fenfum manfuetudinis & commife-
frationis, & portabant fuis^humeris pa.
Wrentes foos grandes natu , quos fubtra-
Wxerant celeri illi ftragi, Quippe erant
Sin eo loco pii geftatores onufti facris
■ ponderibus, Denique Deus idem eft in
B orbe , quod gubernator eft in n a v i, auriga
in curru , pr¢or in choris, lex
min civitate , imperator in exercitu : excepto
quod, hoc ipfum , prAponi alicui
muneri , videtur reliquis effe moleftutn,
& variarum , ac innumerarum follici-
tudinum : at curatio imperii Dei ne-
que follicita eft, neque gravis ipfì, Na-
\ tura enim producit circa nos, fa guber-
J nat omnes fpecies quas adducit ex d iverfis
locts ipfa remanens immobilis,
quemadmodum eft lex civitatis femel
publicata , confirmata obfervatione continua
, qua eft tpfa_ quidem invariabt-
lis , verhm animi obedientium illi mo-
ventur pro ejus libitu, ac inflettuntur
ejus arbitrio, fa imperio • atque ex ejus
placitis Magiftratus adibunt tribunalia
, milites prinneìpia : recuperatores
N O T Æ.
■cut in interpretatione expreffi, vel etiam
Bvorticem feu turbinem periculi , hoc
left, periculum quod imminebat ¿
■vorricofis illis ignita; materia: torrenti-
■ Ì his. minùs tamen ärridet pofterior ex-
plicatio.
K Quas diverfis regionibus commo-
: ut eft le x , fac, ] Non benè co-
■hxret hic locus , Reponit Vulcanius,
Mquas diverfis regionibus commovet ipfa
^nanens immota : ut eft lex , fac, quod
jftiehiìs quadrar. Secutus fom Vulcanii
[eniendationem in interpretatione.
1. Et ut infeitis ejus , fac. ] Emendo,
ut ex fcìtis ejusy hoc eft, ex ejus,
1 juflu & placitis.
3. Principia milites frequentabunt, ]
Principia locus erat in caftris, ubi Im-
peraroris tabcrnaculum erat; quò con-
veniebant milites Imperaroris jurfa ex-
cepturi, & cauiàm ( fi ufus veniiTet ) diduri.
Quintilianus initio declamationis
pro milite >fed neque hoc Mars parens,
nec figna militarla aquiUque viftrices> •
nec tua ,fumme Imperator, divina vir-
tus fin a t, ut tua quoque fententia quif-
quam v ir fa Romanus fa miles ni-
mium pudicusfìt, apud quem ante prin^
dpi a agendum eft.
BBbbb uJ