10
Quando perfrafta nubecula patefeceiit Ccelum, ignefcunt penerra^
biles fpiricus , emicatque lux clara ;hoc dicitur Corufcare: & ordine
quidem priùs Tonare oportet, pofteà Corufcare. Quippc ubi nubes
adfli&u i<mem, ut ignifera faxa attrita inter fé dant ; obtutus velocius
illuftrioriv contingit : auditus ,dum ad aures venit, feriore fenfu con.
cipitur. it a & priùs Corufcare Coelum creditur , & mox Tonare, timi
quia ignes pernicitate fui * claricantes , di&o citiùs * ncftras. vifioni oc.
eurrunt, fonus vero, verberato aere , id eft, alterius indicio, fentitmv
F i am m a .vero illa,quam nubium adfli&us excuffit, fi robuftiore fuerit
incendio , impetu devehitur in te rra s ,& Fulminis habet nomen , au
que formidinem infer t.. Prefteras vel ò nominamus, cùtn flammarum
in illis minus fuerit. Sed fi ignitum non fuerit Fulmen , 3 Typhotv
vocant. 4 Sceptos generale omnibus, quas de nubibus caduntnomen.
eft. Atque , ut breviter comprehendam cun&a generis eorum, qu®
ejuimodi prasftigias fummis inferunt oculis, falia funt, qux fpeciem
tantum fpeófcaculi parinnt, alia qua: nihil ab eo quod oftenderunt3;
mentiuntur. Fallunt imagine Irides & A rcu s,6 & talia: vere viden.
I N T E R P R E T A T I O*
Cùià nubes perrupta Aperuerit Coelum
3 fpiritus' tenues infi ammantur,
fa lumen clarum refulget ì hoc vocatur
Corufcare : ac ju x tà ordinem quidem
oportet ut primo Ton e t , dèindé Corufi
cet. Nempè cùm nubes emittunt ignem
fu a collifione , quemadmodum filices ig.
niferi invicem aitriti , acies oculorum
attingit celeriùs fulgidiora. quod vero
au ditur, per cipitur tardiore fenfu, dum
fertur ad. aures : eo pafto fa Alher ex-
ittimatur primo fulgurare , ac deinde
Tonare. Atque etiam quoniam fiamma
- fulgurantes fua velocitate , objiciuntur
noìflro vifui celeriùs , quam dici poff t.
at vero fonitus percipitur opre percujji
aeris , hoc e f i ,Jignificatione aliena, lUe
autem ignis, quem cotlifio nubium ex»-
prejfit, f i fuerit valìdiùs accenfus , de-
fertur violenter ad humum , fa voca-
tur fulmen, fa incutit metum. appella,
mus autem eos ignes Prefteras, quando
funt mìnùs infiammati, Vèrùm , fi}
fulmen non fuerit infiammatum , appeU
latur Typhon. Sceptos eft vocabulum
commune univerfis illis » qua delabun-
tur ex nubibus. E t , ut paucis compie-
Bar omnia hujufmodi * qua praftingunt
extremam aciem oculorùm > qu&dam
funt qua efficiunt folùm imaginem eo.
rum qua cernuntur i-alia , qua nihil
fallunt in ed re , quam monftraverunt,
Irides, atque Arcus , fa fimilia deci-
pi unt fpeeie : Cometa » CorufcationesA
N o i Æ i
i. Claricantesi ] Quidam clarifiantes,
alii eorufeantes.
i , Nofira vifioni occurrunt. ] Quidam
tonvibrant, hoc eft coüucent.
3. Typhon vocant, ] Scribe typhona,
4. Sceptos. etenim Græcis
fxjirijar eft magno impetu irruere,. O-
miiit nofter hxc Ariftotelis : ?%[ j lîf-
f tcujj&v , oi (uüfi cuQa.xaS'eiÇ , îHTiç
îfl? 0 JïxrlovTts y apyiï-
715. d\iKtsu 3 y&ufiA'JveiJÏÏS Çtfôpfyjoi.
Fulmen fuliginofum Pfoloìs dicitur. fi
citiùs emicuerit, vocaturArges:Heli-
cias vero , f i lineari fpecie fit confor-
matum.
, s. Alia funt > qua fpeciem tanth#
fpe eiaculi pari unt, ] Et harc proprie Ptt-
fiigiarum nomen merentur.
6. Et ta lia ,] Qüz reflexione tan-
tám , & refraXione radiorum folariunv
lunariumve in aere gignuntur, Pardw
Halonefque,.
tur Cometa:, Fulgores, & fimilia pleraque. Irin vtilgò Arcum effe aiunt
1 quando imago Solis vel Lun* humidam & cavam nubem denfam ’
que ad inftar fpeculi colorat, & medietatem orbis ejus fecat. Rhabdos
autem generis ejufdem ,a d virga: tigorem perlongum colorata nube-
cula dicitur. 1 Halyfis eft catena qua:dam luminis clarioris, per Solis
ambitum in fe revertens. Inter hanc & Irida, illud intereft : quòd Iris
multicolor eft , & femicirculo figurata ? procul à Sole atque Lunà:
| 4 Catena clarior eft , aftrumque ambir orbe incolumi, corona non
difcolori. ! Selas autem Grsci vocànr , incenfi aeris lucem Horum
| pleraque jaculari credas, «alia la b i, ftare alia. Jaculatio igitur tunc
I fieri putatur, 7 cum meatu aeris, acque impuliu generatus ignis cele-
, ricatem fui curfumque rapida: feftinationis oftendit. Stativa lux eft"
quamSterigmon illi vocant, fine curfu jugi,fed ptolixa lux, ftelkoue’
fluor, & ignitus liquor ; qui, cum latiiìs quatitur , Cometes vocatur.
Sed pierumque luces ift® repentino ortu vi de ftatim occidui,t : Se
I n t e r p r e t a t i o .
qunmplurima ejufmodi reipsd cernuntur.
Dicunt fieri Iridem ( qua vulgo
vocatur Arcus,) cùm fimulachrum Solis
I aut Luna pingit nubem humentem , &
| cariam , opacamque quafi fpecuium , &
dividit ejus rotunditatem per medium.
| Parva autem nubes jejufdem fpeciei co
\ lorata in longum inflar virgA rigida,
appellatur Rhabdos. Halo eft quoddam
I vinculum lucis fplendidioris in feiirfum
rediens per circuitum Solis. Hoc eà difi
i■crìmen inter hanc Halonem , & lr in , quod Iris habet varios colores , & for-
mat# eft in femirotundum longe à Sole
Ó1 Lund : Halo eft lucidior , & circum-
\:Àat ftdus integro orbe, & cingalo unius
|
N o
I !• Quando imago Solis & LunA% ]
Vide Cartefium in Meteorol. qui to-
tam Iridis naturam mire explicuit, &
demonftrayic. "
i. Halyfis eft catena quadam, &c, ]
! Mendosè legiffè videtur Apuleius apud
I Ariitotelem hoc loco atwois , quod ca-
tenam fignificat, pro quo dare am,
quo nomine Me teorum hoc cenfètur,
¡ non autem nomine catena, Repofui in
mterpretatione halo, Grsecum enim no-
hoc ièniu ci vitate donatum eft à
Fatinis Philofophis.
3* Procul à Sole. ] Ex adverib nem-
r c> & Centrum, fiye mavis Polum^
ejufdemque colorís, Graci vere appellami
Se las fulgorem aeris infiammati,
Arbitrareris maximam partem eorum
phanomenun mini : alia cadere : alia
ftare^ Emifpo ergo tunc creditur fieri
, quando fiamma , excitata tranfitu
é» impulfu aeris, demonftrat fuam ve-
lodtatem & acceleràtionem rapidam fui
cursus, Eft fulgor permanens , quem illi
nominant Sterigmon, abfque motu con -
ttnuo , fed eft longum lumen, & fluxus
fie II & , & ignis liquidus, qui dicitur Cometa
, quando extenditur latiùs. Verùm
iili fulgores fapiùs fubito exorti, repente
evanefeunt : at etiam quandoque
T JE,
habens punXum Soli è diametro oppo-
iìtum, à quo ut plurimdm diftat 4r ,
aut 4 z Gradibus , ut óbfervat Carte-
| iìus.
4. Catena, ] Et hic ab Apuleio le*
Xum u\iurte pro tU.a>s.
y. Se leu, ] '\et$ 3 tt> fulgor,
6. Alia labi, ] Ha:c non habet Ari-
ftoteles, ièd tantum iffd q. tn\ee(ey 9 \a
aKovn^if} : » q cnpltftf), fulgorum
alti jaculi inftar vibrantur , alii fixi
manent.
7. Cum meatu cineris, ] Zege ,e^
Ariftotelico textu, cum meatu aeris.