m t . A P U E E I f
raj,diverfis licet rebus,atqualitatem deferre concordiam, omnipareiu
tis Mundi amoenitatem a»ternitatemque reperille. Quid enim Mundo.
praftantius > Lauda quam potes fpeciem; portio a te laudabitur Mundi.
admirare quam voles tempecantiam , ordinationem , figuram ; h ie
c Sc per hunc illud quodcumque e ft, invenietur efle laudandum. Nam,
quid, o ro te , ornatum atque ordinatum videri poteft, quod non ab
ipfius exetnplo imitatura fit ratio i unde » pme Gra:ce nomen accepit,
Euntibus Sole atque Luna, * casteraque luce fiderea per eafdem vias,
cuftoditis temporum vicibus,nec ullius erroris inter] eftione confufis,
xc> digeruntur tempora, & rursus incipiunt. At quam pulchr®. 8c foe-
cundas Horae procreantur, * nunc asftivos vapores revolventes, nunc
pruinas hyemis circumferentes! dierum etiam no&iumque curriculis
3 ordiuntur menies, menfes texunt annos ,,anni feriem conficiunt fe-
culorum. Et hie quidem Mundus 4 magnitudine immenfus, curfibus
xi rapidus , iplendore perlucidus, valenti habitudine, T pubertate juvenali;
I N T E R P R E T A H A
monfirante Aqualitatem tribuert concor-
di am rebus , tametß diverßs, & earn
effecijfe pu Ich ri tu dinem & Aternitatem
Mundiproducìoris rerum omnium, -Nam
quid eil excelientius Mundo Ï Lauda
Tim quam volueris , laud ab is particu-
lam Mundi, mirare mtxturam, ordinai
& formam cujus libuerit rei yea,qmi-
cumque f i t , reperietur in iüo » & lau-
dan da p e r ilium. N am » quid , qu&fo ,
poteft videri decoratum & ordinatum »
quod mens non amulatura fit ab e»templari
ejus }-propter eh diclus eft Grace
KìcrfieS. Tempora dijponuntur, & revol-
vuntur Sole & Lund<> ae reliquis
aftrorum fa ci bus incedentibus p'er'eadem
itinera,alternationibus tempeftatum fer-
v a tis , neque perturbatis interpofitione
ullius evagationis. Verum quam amoe-
na & foecunda Tempeftatés gignuntur,
modo reducentes calores ¿fiatis , modo
advehentes gelicidi a hyemis ! inchoantur
quoque menfes fpatiis dierum » & notti
um , menfes conficiunt annos , anni-
ejficiunt continuationem ftculorum. Atque
hic Mundus eft quidem immenfus■
amplitudine > celerrimus in iuis curfibus
, nitore pellucens temperamento ro*-
butto , & fiore juvenilié
N o t æ ;
I , Citerdque luce fiderea.-] Lux hie*
c©lledliv& iiimitur pro corporibus luci-
dis, feu ( ut loquitur fcript-ura facra
luminaribus minoribus, quibus coelum
diftin&um eil.
i . Nunc dttivos vapores revolventes
Elmenhorfti magis probat ledionem
Rom. cod. refolventes, Ego ejus ien-
tentiie non accedo. Placet revolventes,
& interpreter revolutionibus fuis annuis
reducentes. firmat meam opinionem
quod fequitur , nunc pruinas hyemis
circumferentes. Scd comprobat omnino
tcxtus Ariitotelicus. 77V q ytvuT* u
ftvwv* (pVKdiixmy ad
M A a j £ ipMpioi 0 Acov topou >Qs$ti7i j
xj Xoifioivut 2 m y a o'ca 7*7«
3* Ordiuntur menfes, texunt?annos »
anni, &c. ] Ornninolegenduntj or dim'
tur menfes, menfes texunt annos , anni
fee, ratio facile-- patebic attendenti.
4i Magnitudine immenfus. ] Ariftó*
teles hie non immenfum quidem mun-
dum,ied ¡ut^iQei TCLrvmp'm'nv map*'
tudine cun51 a longè exuperantem diJ
xiti Carteiius-jioftro asvo infinitum af-
hrmare non aliibs , indefinitum dixit,'
quod idem feriti è eft ae-immenfum.
f 4 Pubertate juvenali. ] fiuvenalis &
juvenilis idem fonant. Pìin. libi
cap. Zr jtivenalem farmm tweupm ¿ji
JÙU ■
_ D E M U N D O.
■ .JHicanimalium nantium atque terreftrium, penni'gerorümque m f& Z
■.rmn diftmx.t genera , fpecies íeparavic, fixitque leges vivendi atque
■„monendi. Ex hoc ammantia vitales fpiritus ducunt. Illinc ftatis cur-
■ fibus temporum eventus, qui admirationi elTe folent , ci\m vel Ínter
■ fe ventorum pratha cientur, vel difleétis nubibus fulminât coelum & t
■ tempeftates ínter fe fereme h ib e rn a re confligunt, micant ienes,»im-
■ bres rutnpiintuf : & rursùs, placatis omnibus, amaina lætida mundi
»referatur. Vtdeas & vindantibus comis cæfatiatam ellè terram &
«fcatebns fontium manantem, & aquarum agminibus concipientem
■panentem, atque educantem, nec occafibus fatigari, 3 nec feculis ani- ,5
■htari, exculfam erumpentibus femper tam pigris quám moventibus
Iflatibus, aquarum fæpe alluviombus merfam , flammarum per partes
■voracitate confumptam. qu* tarnen illi ci\m regionaliter videantur
■eile peftifera, ad omne falutaria fu n t, & ad redintegrationem ejus
■valent. & cum movetur, profesó fpirat illos fpiritus:quibus claufis, xj
| f . quærentibus , movebatur. Imbribus etiam madefafta , 'non
Boium ad educandos foetus fuos opimatur , venim etkm peftiferá conî
N T E R P R E T A T I O.
S i i t i Mundus iltflmxit -genera animatìum
1 a^aatilium,& terrenorum,atqne volati
mfmtn omnium , divifit ea in /feeies, ac
Matuit leges ortùs ¿0 interitùs. Animav
a trahunt fpiritus vitales ex eo. Ex
» pfo proveniunt ctrtis curfibus tempo-
rum eventus , quos falemus admirari .
■quando nempé excitantur certamina
wentorum inter fe , aut ether fulgurat,
aeubibus ruptis t ac tempefiates ameena,
byemales certetnt inter fe , ignes co
btfeant , .pluvia effunduntur : atque ,
munSis fedatis , jucunda bilaritas mun-
f » iteràm uperitur. Cernas etiam tel-
pjrem effe capillatam cafarie v ir id i, &
mere fcaturiginibus fontium , largis
fin is iUtsm concipere , pfi edere in lucem
, ac nutrire faetus fuos. neque laf.
fa r i occafibus , neque fenefeere faculis ,
licèc I coneutiatur prodeuntibus femper
ex ea Jpiritibus tam Sardis quam agi-
tantibus, licct crebro operta fuerit d i.
luviis aquarum , abfumpta in quibuf-
dam fuis partibus edacitate ignium.
qui tarnen .ctsCas licct videantur effe tifi
: exitiales in regionibus quibus accidunc,
falubres funt ilH in univerfum f r pror
funt ad ejus reftaurationem, Et quan-
de ip b concutitur, certe exhalat silos
f l a t u s a quibus concutiebatur dum in-
clufi ejfent , fa inveSììgarent exitus.
Irrigata quoque pluviis non tantum
pinguefeh ad alendos fuos fruUus , f e i
etiam purgatur à contagio morbofo.
N o t a
■ x* Hie caufa animdlium, fac. J Toi- J
w illud caufa, quod feniiim impeditum
|Mdit. Non habet illud Ariftoteles. j
1. Imbres rumpuntur. ] Mavult W o v - 1
pigris quàm moventibus fiatibus , non
autem foctibus. Flatus pigri flint illi
Ipiritus, quorum non finis magna vis
eft ut terram fuccutiants moventes con .
tra. vdgctQpitriKSt ile exponit hxc Ari.
ftot. xgjTei X. v ii 1 ulio rjtaoToffain. de
foetibus autem terra: nulla hoc loca
apud eumdem Ariftot. mentio. anilitari
® erms *rumpunt. cui accedit Elmenlior-
» ' “ *• Eg ° nihil muto. Expreffit hasc \
ftnitot. ( n - p n t f f im 5 X e , n f ,m ¡ M p <
^ 1, flee fiicu lis anilitari excujfam,
r ' J lnterpungo poft anilitari, & le-
p excujfam erumptntibus femper tam
porto ab anu, dicitur, ut Jone [cere
à fene, Catuilus dixit carta fenilitas.