L. A P U L E 11
fed jam cum aliqüá fubftantiá. In hac non fuo nomine, de ftatu Sc
de commodis civitatis, requirens originis ejus principia & fundamenta ,
diíponit:fed eó.tendit, quemadmodum civilis gubernator ejufmodi locum
conventüfque multitudinem naétus, juxta naturam piafen tiúm rerum 8c
convenarum debeat facere civitatemplenam'bonarum legum 8c morum
bonorum. In hac equidem eafdem puerorum nutricationes, eafdem
vulc effe artium difciplinas. Sed in cönnubiis, & partubus, & patri-
moniis ac domibus deícifcit á prioris obfervatione Reipublica: matrimonia
privara & fingularia faciens , procorumque ipforum. E t , fi
in contráhendo matrimonio confulere ex volúntate fuá debeant, uni-
verße tarnen civitatis principibus, ut communis commodi caufam de-
cernit fpeótandam elle. 1 Quare & dites inferiores nuptias ,non recu-
fent; & locupletum confortium inopes coníéquautur: & , fi vires opunj
non congruunt, ingenia tamen diverfa mifcenda eíié : u t iracundo
tranquilla junga-tur , & fedato homini incitatior mulier applicetur.
ut talibus obíervationum remediis & proyentibus foboles natura dif-
I n t E R P jC E T A T I O .
fed qua jam ali quid habet veritatis,
In ed non ordinai f i a tum , & utilità-
tes Retpublica ad'fuum arbitrtum, in-
vefiigans primordi*..acfundamenta ejus
ortus : verum hoc fibi proponit, quemo -
do administrator Reipublica, qualem-
cumque regionem fortitus f i t , ac ccetum
fopulorum , debeat ejficere Rempublicam
repletam bonarum confiitutionum ac bo-
narum confuetudinum fecundumftatum
rerum prafentium > & indolem homi-
num qui in unum confiuxerint, Vult
quidem in ed ejfe eafdem educationes
Uberorum > & eafdem traditiones fcien-
tiarum » quas in fiiperiori. A t quoad
matrimonia Uberorum & partus , & bona
y atque &des , difce di t ab iis , qua
pr&ceperat in fuperiore República, reddens
connubia propria & peculiaria ,
ac eofum quidem , qui virgines ambi e-
rint. Et quamvis debeant fibi profpi-
cere ex fuo arbitrio in pungendo connubio,
pr&cipit tamen rem effe confide-
randam à proceribus totius Reipublica,
utpote qua fpettat ad utilitatem p u lii-
cam. fjuapropter neque locupletes de-
bent refpuere connubia cum pauperiori-
bus > & oportet ut pauperes adipifcan-
turfocietatem divitum : quamvis fo r tuna
eorum non fint pares, Attamen
contrarias indoles ait effe inter fe co-
pulandas : ita ut roulier manfueta copule
tur viro commotion, & fcemina ira-
cunda nuoat viro tranquillo, ut proles
procreata ex diverfis ingeniis, ope ac
frutta ejufmodi obfervationum concrefcat
N O T jE.
ita ut afillet, dicis caufa. Gloife vete-
res Dicis caufa N o/xu Vocem
Dicis ab antiqua JDex inciinatam vult
Varrò, quemadum à j'udex fit fu dicis,
&c. .nani, ut ait*, fi jun&o verbo fudex
dicitur qui jus d i c i t yerifimile eft voce
fimplici fimiliter eum , qui dicit %
appellatum fuiffe dicem. Itaque dicis
caufa aliquid fit , cdm nulla alia de
causa fit yquàm ut dici poifit effe fa-
&um.
i. Gjuare & Divites inferiores nu-
ptias non recufcnt, & cé ] Defùmpta hac
flint ex lib, 6. de Legib. pag.
Francofurt. editionis , quem locum adì
In hanc fenteniiam loquitur Megado-
rus. apud Plautum in Aulular. Ait. t
Sten.
Nam meo quidem animo , f i iden
faciant cateri ,
Opulentiores pauperiorum filine
indotatas ducant uxores domum-
E t multo fiat civitas concordior >
Et invidia nos minore utamur quèm
utimur, eW#
DE HABITUD. DOCTR. PLAT. PHILOS. Cv j
crepante confe&a, morum proventu meliore coaIefcat:& ita eompo-
fitarum domorum' opibus civitas augeatur. Puerperia quoque ipfa mol
rum diflimili femirrio concepta,cùm utriufque inftar fimilitudinis trai
xerint ; neque illis vigorem in rebus gerendis , neque tamen in fpel
¿tandis confilium defuturum. Inftituendos vero eos elfe, uteumque pa- e
rentes cenfuerint. Domos vero 8c poifeflìones habeant privata® , ut
queunt finguli, qu* quidem nec in immenfum augeri per avaritiam,
nec prodigi per luxuriant, aut deferi per negligentiam finit. Legefquè
civitati huic promulgari jubet, & legum moderatotem, cùm aliquid
tale concipiet, ad contemplandas virtutes horcatur. Imperitandi autem l0
modum eum elle utilem cenièt, qui ex ttìbus fuerit temperatus* Nec
enim vel optimatium, vel etiam popularis imperii folos & meros fta-
tus utiles arbitratur ; 1 nec impunitas re&prum culpas relinquit : fed
magis cenièt his debere1 confiate rationem, qui fint potiorcs potcìla-
te.Et alii publicarum rerum ftatus definitivi ab eo putantur, nitentes re
ad bonos mores ; 8c fuper eà Republicà, quam vult emendationc con-
I n T E R P R E T A T I O ì,
in laudabiliorem morum inttitutionem’&
Refpublica ditetur fortunis familiarum
fic conftitutarum. Ipfi etiam foetus generati
/'emine parenmm dimmilium indole
, quando duxertnt formam fimilem
ambobus » ait eos non carituros robore
in negotiis agendis, neque etiam prudenti
d in tpfis profpiciendis. lUos autem
educandos effe quoquo modo paren-
tibus vtfum fuerit* Singuli autem pof-
fideant ades ac patrimonia peculiaria
pro fuis viribus,qua quidem Tlato nec
permittit protendi vafiiùs ex avaritid,
neque diffipari luxu , ve l dimitti ex
incuria, in c ip i t etiam ut leges ferantur
prò tali Republicd, atque exhorta-
tur Legifiatorem ad intuendas virtutes
, quando meditabitur qutdpiam hu-
\ jfifmodi. Exifiimabat vero bonam effe
illam rationem imperii, qua mixta f ir
ex tribus. Nam non exiftimat fola a c
pura regimina procerum, ve l dominano-
nis plebeia bona effe • neque fin it errata
mo derat orum impunita s Jfed tamen
fatius effe ducit illos gubernare, qui fint
fuperiores potentid. Atque alii flatus;
Rerumpubliearum creduntur ab eo definiti
pofie , tendentes ad probos moresr
& quantum ad ijl'am Rempublicam,
quam ait con/litui correttione , pr&cipip
E i © T
». Nec impunitas rettorum culpas relinquit.
] In quo reccdit à regia- guber-
natione , in qua Reges filorum reóFè
aut male fa<äorum rationem nemini
reddunt. Regimen ipaque fuse RjeipUr
blicas temperat Plato ex ^Democratico,
Atiftocratico , & Regio , five Monarchico.
vult enim cornicia populi fieri
*4 eligendos Mag’ftratus leg unique
cuftodes, quod Democraticum eft : vuje
fummam ppteftatcm penes Magiftra
» qui quidem ex oprimís ci vi,
kus conftent^arque hoo Auftocraticum^
vult denique his Magiftratibus prajefie
fupremum quemdam Màgiftratum 0
quod Monarchicum eft. magis tamen
accgdit ad Monarchiam , ièd tempera-
tam Ariftocratia. Certe in Dialogo ilio,'
cui Politicus nomen eft<, affirmat re-
fiam civitatis admjniftrationem apud-
unum, vel apud paucilfimos (altem, elle
quierendam»
! i . Confiare rationem. ] Wovvferius*
legit confiare gubernationem0 AX in ideili
reciduwt amh«e legiones.
2CKK ^ iß