Ûare, ïe&ori mandatant priùs refiduas leges compleat j ant vitioiàs
leges correólas velit. deinde mores perniciofos, & difcipiinas corrumpentes
commoda civitatis ad meliora convertit, à quibus fi cóniìlio
& fuadelâ depravata multitudo defle&i non poterie , abducenda eft
j tamen ab incepto vi & ingratiis. * In aôluosâ vero civitate deferibic
quemadmodum fîmul omnis hominum multitudo bonitate & juftitiâ
conduâta habeatur. Hi tales compleôtentur próximos, honores eufto-
dient, intemperandam arcebunt, mjuriam refrænabunt : prudenti* or-
namentifque cæteris vitæ honores máximos deferentes.^* Nec temeré
io multitudo convolet ad ejufmodi rerum pubücarum ftatus / nifi qui
optimis legibus & egeegiis inftitutis fuerint educati, moderati erga
cæteros, inter fe congruences, i Quatuor denique culpabilium civium
genera eue ait : unum eorum qui funt honore precipui : alterum pau-
corum, penes quos rerum eft poteftas:.tertium omnium;: ultimum do-
„ minationis tyrannicæ. Et primùm quidem confunditur, cùm pruden-
tiores viri per Magiftratus feditiofos civitate p.ellumur, deferturque
poteftas ad illos qui funt'manu tantummodô ftrenui: nec ii qui blanr
.diore çonfilio agere res pò flint, adipifeuntur imperii facultatem ; fed
I n t e r p r e t a t i p.
moderatori, ut primo fuppleat ìeges qua
fuperfunt , ve l emendet vitiofas. pofteà
mutat in melius pravos mores , fa artes
, qua I ab efaft ant utilitatem civitatis,
a quibus f i populas corruptas ñeque
at averti confilio fa exhprtatione,
avertendus eft nihilominùs v i fa in v itas
à fuo propofito, In República au-
temjam omnino conftitutà, exponit quo-
modo tota fimul multitudo hominum
contine atur gubernqta probitate fa & quítate.
Ejufmodi viri amabunt iuos a f ines,
obfervabunt Magiftratus, abigent
tmmoderaiionem , reprìment injuriam ,
tribuentes fummos dignitatis gradas
prudenti a ac reliquis egregiis dotibus
vit&,Neque plebs temerarie confinet ad
N o
I . In aftuosa verb civitate. ] Hoc
eft , in civitate, qua: jam optimè con-
ftituta e ft, & fecundiìm leges prius tradì
tas reipsá regi tur.
z, Nec temere multitudo convolet ad
r. f , n. q. o, l. fa e, i. fuerint
educati, ] Earn ob cauiàm Plato lib. y.
de Leg. ai t, fi morborum lues , bello-
rumve cali mitas fie yaftaverit civita-
yem ,ut multò pauciores fiat qujnque
regimen talium civitatujn, prêter eos
qui inftitutt fuerint optimis legibus , fa
eximiis mortbus , modelli adverjitf
altos , conjentientes inter fe , Poftremo,
dicit effe quatuor fpecies civium vitti**
perabtlium ? primayn illorum qui pr&-
ftànt dignitate :fercupdam paucorum , in
quorum poteftate eft fumma rerum :
tertiam univerforum : poftremam Imperii
Tirannici, Et prima quidem Ìpecies
regiminis perturbatur quando vtri far
ptentiores ejicìunture Republic# à Ma-
gifirattbus feditiofis , fa fumma au fiori-,
ttu traditur illis qui funt folùm mante
validi : neque itti', qui nov runt ne gotta
gerere prudenti# mitiore, fiunt competes
adminiftrationis g fed ii qui funt tur-
T Æ,
tnillrbus & quadraginta, quem nume-;
rum civitatis incolis conftituit, cives alicubi
adulterina educatos difciplina fpon-
te quidem fixicipiendos non elle, ut
. numerus ille compleatur. ne videlicet'
cæteros malis ibis monbus corrimi-
pant
j. Quatuor denique culpabilium cìj
vium genera effe ait. ] De his jam %
prà, vide Platonem in Politico.
DE HABITUD. DOCTR. PLAT. PHILOS. 6l$
qui turbidi yiolentique funt. Paucorum verô ftatus obtinetur ; cùm
inopes criminofi multi fimul paucorum divitum impotentiæ fubi’acen-
tes, dederinc fe atque permiièrint : omnemque regendi poteltatem non
mores boni, fed opulentia fuerit confecuta. Popularis autem faólio
roboracur , cùm inops multitudo viribus obtinuerit adverfus divitum
facultates, lexque juiîù populi fuerit promulgara, ut ex atquo liceat
omnibus honores capefcere." Ad hæc cyrannidis illius fingulare caput tune
oritur , cùm is qui ieges contumacia fuâ ruperit, * fimili legum con-
jurarione adoptatum imperium invaferit : conftitnens deinceps ut om-
niis civium multitudo defideriis ejus & cupiditatibus parens,obfe- 10
quium fiium tali fine etiam moderetur.
I n t e r p r e t a t i o .
bulenti fa violenti. Refpublica vero
ven t in manum paucorum , quando
pauperes , fa facinoroft > plures fimul
fubditi ambitioni paucorum Locupletum,
tradiderint fe fa commiferint eis •• ac
non probi mores ,vertim diviti a adepti
fuerint auftoritatem adminiftranda Rei-
publica:. Parte 5 autem plebei a confir-
•mantur quando plebs e gena fuperavit
opes locupletiorum , fa lex fuerit lata
jubente plebe , ut pojfint omnes pariter
adipifei dignitates, PrAter hAc, unicum
caput ittius tyrannicA dominationis lune
najcitur , quando ille , qui violaverit
leges fud pervicacia , occupaverit do-
minationem ad quam fuerat affumptus
pari confpirctione àdverfus leges : de-
cernens pofteà ut tota multitudo civium
obfequcns cupiditatibus fa libi-
dinibus ipfius, dingat fuam ohe di enti am
in hunc quoque finem.
N ò t
1. A d h&c ty ranni di s ittius fingulare
caput. ] Sic ex membranis Florentinis
xepofuit Elmenhorftius. Vulgati codices
habent, ad h&c tyrànnis itta fingulare
dominationis caput , quam le&ionem
sequè, aut etiam magis probandam exi-
ftimo. ficque expono, pr&tereà illa ty-
J&.
rannis , qua eft unicum caput dominationis
, hoc eft ; quæ in eo confiftit, ut
unus dominetur cæceris omnibus, ori*,
tu r, fac.
z. Simili legum conjuratione, ] Expo-ì
nè : conjuratione adverfus leges,
non video qujs poffit elici fenfus,
K K & k iij