¡iisM
Î N Î ^ i r .HfWPli.-VÎM- ÍDK BASflBOr
Kl .ru/'r ^ .r'. //
iiwcp naar Je benodcnlundon arslronini, waaroncler vooral <iü rnjirfiriio-rivlop mol zijiien r
(cnvül slcclila kleine bergslrooincn van de lioogcpe slrckei» liel mccr locvlooijen, <lnn scliijtien
ondcrnnnlscliu knii.itcii
le bcslaao, ili«, Iwbalve de iniddcn in liel mecr ontdekte bronnan, lieliclve vocden; lietgenc
WMrscliijnlijkh^ia
erlangt, doordien op sommige lijden bel water hici-, zondcr uiuendig ïiglbare oopzaken, eensllaps rijsl. AU drinkwntoi'
s liai uilniuntend, en licfliebbcrs van jagt en vlisehcrij vindeu er de bcslc gelcgenlioid, vooral Inngs de oevcre, «-aiii-
¿eh in Uet hooge riel gehoele zwerineQ van eenden opliouden. De XomioKO-rivier iiccmt digl bij de iiegorij mel Uvce
annen haren aanvang. Uen niel hier nog e.ikele ijícrhoulen i>alcn, de oyetblijfsclcn vati de vrocgerc nogorij Tonäana,
die in 1810 ter beteugcling der oproerige Alfocren werd venvoesl,
Bij onïC icrugkomsl venden wij den Kommandant en twoc Offieieren van de Triton, mot een paar .Vmbîenaren
vnn Nanado, aan Ucl GouverucraentsUiUs afgesUpt. Ilet gezeUcbap bad vaa Mamdo eenen togt gcmaakl naar de aan
genc zijdc van bel meor gelegene dbtrietcn Smider en Kakns, waar men, oiider andero, do nldnar voorkomende
iwavelwellen en kokende raodderbronnen bad bcîigtigd. Men maakle zieh gereed om nanr ISanmlo terug te fceereii,
en lioo gaame ik ook nog ecn paar dagen 1>Ü den gull.arlisen Zendeling bad verwijld, loo kon ik de uitnowligii.g
van den Kolonel, om hem naar Mamido te vergczellen, niel wciget«n. Met warme erkenlelijlheid vcriiet ik den wanriijk
ncblenswaardlgen gaslhcer, hem beluigendc, dat de wehiige uren, bij bcm doorgebragt, tot de gelukkigstc raij.n levens
Ijchoorden.
De reis naar Jïïanado over vcrsel.eidene dorpen, en vooraamelijk Tomohon en loUa, U niel minder rijk nan fraaije
gííigten dan die naar Kam. Daar mon íieh ediler sleehls kort op deze pbatsen opliield, liad ik «•einig gelegenlieirl,
om sciiclíen naar de Natuur te ocmen. Eene enkele maal mögt mij dit gelukken, toen ik met soinmige Ileei-cn le paard
was vooruilgercden, en de overige onder de schaduw van vier moniteraehlige waringio-boomcn inwaclitle. Terwijl xl]
in draagsloelen ons langzaam inliaaUlen, bewonderden wij de bamboezen bnig, die, aan zware roltingeii hangende, over
eene breede cn diepe kloof is heengCiUgen (Plaat XL). Deze roltingen zijn aan do inlken der warii.gie-boomc.
bevestigd; docli voor hct overige hecft de brug geene stcunseU, en is zoo bccht en steik, alsof zij v:
., Alleen was het bamliocs door de v< A eenigzins glad, zoodat wij, vooriigiigheidshalve, de [waiden er bij den
, overhcen geleiddc. De hevelking betoonde ons overal de meeslmogelijkc gastvrijlieid. Werkraamlield cn voorüilgang
in bescliÄving ia alora zigtbaar. De landbouw is CT wcl nog voor vc :1 verbelering valbaar; doeh do poglngen, door hct
Gouvcrnemeiit liiertoe aangeT^•end, bcloven btíUarae uilkomacn, even als ook de zedelijke loesL-,i,d door de uilbrciding
des a.rÍ5lcndoms Meeds blijll vorderen. Rijst, djagon, gamocto, cacao, enz. zijn de produeten, die bet handelsmonopolic
van het Gouvernement ultmakon; ook de koflÜ-cultuur bofiiiil belangrijko voordeelen voorlietzelve op ic levercn. In 1822
werf deze hier ingcvoerf, en heeft in 1839 reeds 30000 pikoU kollij opgebragt. Do rijst wonlt raccstal naar Tcrmdc
uitgevocrd, terxvgl men rdícnt, dat er jaarlijks 2000 pikols eaeao in handel naar de Solo-Eilmulcn «-ordei. gczoncien. Voorls
korrelgoud, Oat echter meer m de landslreken be^-esten Mamdo lot aan do Wcslkurt va«
et eene der voomaamsle opbrengsien van hei Gouvernement beboort. De iiil.iiiders vervaardigeii
zwavel, Salpeter, en längs de kuslen achild|)ad en
hijzondcre nicht naar lijnwadei.
I«taicii,
levert de grond ei
Celebes wordt gegraven, cn tot eene
matten, leilan, zakken, klcecjjes, •
tripang, welk een en ander de voc
n vcrzamelcn sagowcer,
•naamste artikelen van den kuslbandel u
.n silscn geeft aan het Gouvernement het dubbcle voor<lcel, van met dezelve de produclen des iands te
die aan de Faclorij dcr Nederlandsebc nandelmaatsehappij le Wmmh ^^-orden afgeleverd. Eenigc aiincscho aardcwcrken en
snublerijen, beoevens bc«-crklo grove mctalcn, lijn voor lu!t oveiige de voomaamsle voom'erpeii van invoer.
Verscliem'cnde dicren ^-«den hier niet aangetrofTen; wild en lam gevogeke, rundvce, paarden, varkens en wildc
bufTcls tijn er echler menigvuldig; ook vindt men er de bahi-ioessal., of liet gehoomde z«'gn, dat slecliU op wcinige dcr
¡Uolukschc Eilanden wordt aangetrofTen.
n stwk van Kgchaamsboaw. Uun buigzaam e
De inwoners zijn ovep bei algemeen weigevormd e
kai-akler maakt, dat het licht des ChrUlendoms met zegem-ijkc uilkomsten onder hen wordt voortgepbni. Do Ueidenscne
Airoei^n hcbben eene zeer bijzondcr« geeslem-ereering, ^-anrbij de k^-adc gecstcn de hoofdrol spelcn; geloovcn echter
aan een Oi.i>eret Wezen (Empong), dat alles onderhoudt cn l>csluurt, en aan eene zleUvcrhuiiing na den dood in
alleiOei dicren. i i j hcbben de grooute zorg cn eerbicd voor overledcnen; de lljkcn «-ordcn niel bcgraven, maar mei vele
plegliglieden in eene mcnigte lijnWcn cn docken gelmid, cn in groote polten bü de wonmgcn gcplaatst, met hei «angezigt
naar hct ooslen gekeetd. De aanzicnlijkcn vc«ie«n de deksels dczci- potlen met bonle docken, blecmen. enz., cn pbat.cn
nog ardakjes Over dczelve, om ze legen de weiragesteldheid to be>van.n. Ook bij gebeerten en Imwelljkcn hehlen vele
plegtighcden planti, waarbg de Prieslcre allerlei voorteekens raadpicgen, en door de mannen, in opgcsmuktc looiseb van
Kerpen, doekcR. annbanden, ringen en paradijsvogels, danscn worfen nilgevocrd. Vroeger plagt ook hei koppcnsncllen
bg l,e.i iu z^x-ang Ic zijn; doch tbans is dczc afschuwelgkc gewoonte argcschaa. Bij alle mogeigke gelegenhcdcn, zoo
„U, b. V., wanneer de Resident van ATa^u^do, of aanzicniykc v«emdelingcn hunne dornen bezoeken, gcven zij fec«cn
cn danscn, waarvan zg barlsloglelijke lioflicbljcrs zijn.