m
L Í I I J I D
' 'FIIIIIIT
' I I I T H I T
I ' ' '
I M Á I
Op cení., aiidmi. düg verlrokke.. wij nsar de negoiij fl/oUol, cene dev grooUtc van lid cilnnd, v
fraaije biccdo rijweg door d« do.-pen Tochala, Ihmmho^, Iha en Ila,c<,kka gckidl. Op ni deno pUaUcn 8to..dci. <lrnoofdea
en Scl.oolmeeslers mel hunne tjakaltlé-danscií ons op tó wachlon. nevigo storlrcgcns vcioorloofdcn ons ccl.lcr
niel, ons lang onder»-eg op te l.oudcn. íoodat wg ílecliu in h « voorbgrijden een' blik v»n medelijdcn op de Ijakaltlé's
wierpcn, en liun geduid bcft-onderdcn, daar zij, in weCrwil v«n don regen, «eeds blevcn »oorü.uppelen, «aarbij hui.i.c
druipendc vcdcrlwsscn ais treurwilgenlalken langs bel hoofd anúngen. De Radja van HolM Irof raij door íijne
Wílopgevoede manieren, en d« bcwijjcn vao eene l.ier mccr don gewone bcschaving. Hij sprak ecn weinig nollandwli,
en wisl zel6 ieb van Gcographie en Gescl.iedenis, wlenseUappen, die andcrs voor den inlander nog in l.ot duUlcre
liggen. Ook in de inriglbig zijner n-oning \va5 de bescbaafdc band kei.baar; ja ik was vci-wonderd, in mijn logeerverlrck
íijne neteldookscbe ledekai.lgordijnen met silveren baken aan te treíTen, mafir nog mccr toen de Ra^ja aan bel diner.
«aarop ecnige inlandsobc Vorslcn gcn»od¡gd -warn., met bel fraaisie Europewhe porselein en kiisíateerk pronkic. Ee..
dertigtal nelgeklecdc njora's bcdieaden ous ook hier «eder aan tafel, en sebeocn rceds met ongeduld do muzikanten
af te wacblen, om zieb mel vuur aan den dans over le gevcn. Weldra deden drie violen, bijgeslaan door bamlwezen
Quilen, iriangel en íastagnettcn, íieb hooren, en na bel aanbeflen van eenen pialm. begon bol bal, dal tot laal in den
nacl.1 voorlduunlc. Ofecboon van al bel feestvicren len laalsle wat vermoeid, vond ik des anderen daags nog gcitgenbeid,
om eene -ivandeUng le doeu naar de bouwvallcu eener niel ver ver^-ijderde Cbristenkcrk, die, balf vollooid zijiicle, in 1837
door eene aaKlbevi..g bislorlte (Plaal XXXIH). ¿V™«' ¡^ I ' " aigcmeen veel van dergebjkc nilnnrverwl.ijusclcn
te lijden; do bwedc kloven en scheuren in den grond vertooncn hiervan bet ziglbare bewijs. Bd.alve de hier genocn.de,
jyn er DOg op veisebeidenene dorpen CbrUlenkerken gebouwd, waarvan in vrocgcre jaren welligl moer gebruil gcm;
werd dan tbans. HarleUjk i» l.et le wcaseben, dal bel Indisebe Beslunr, dat in de laaule jarer -
n den jedeHILen, zoowel als uitwcndigen tocstand dezer eilanden heeft aangewend, bet hier n
lar ook de Godsdiensügc belangen eener bevolking van 10986 zielen op Saparoca, en 2922 c
bij late kerusten,
Noesa-^awul, die
bijiia uilsluitend bei Cbrislendem belijdl, emstig belpc bevorderen.
Op Sa^M«.« teruggekomen, namen wiJ dankbaar afsebeid van den Heer R., aan wien wij, Tvegcn» «jno gasiviije
bulpvaanllgbeid, groole verpligting gevoelden. Te üaria scbecpten wi] ons weder in, om naar Ambobm terug le keercn.
Wind en ätroom waren tlians günstig; wlj lietca dus Uaroekoc liggen, en stuorden regt op ToWioe aan. Den volgenden
dag staplen wij aaa bei palenbooü ic Amben aan wal. Ons station in de Molukkes, dat vooi
maanden bepaald was, liep ondcr »o veel afwisseling spoedig len einde. Reed^ eei.ige weken
Ilaroekoe en Saparoca, deed de korvel nog eene reis naar Ternate en ATem«, die wij eel.ter i
om van Ternate de Trilm' naar Ccicics tc veigezellen.
ntijd v:
liei logüe naar
erst lalen volgen,
Wij verbeten dan AmboÌ7M den 23-'" Maarl, 1839. BIj bei passeren van hei groote eiland Boene, nadat
de haai van
de kleine bcMtling van bet fort
,D daar gelegene ellandje Aiiiilauw links Iiadden lalen liggen, lieiien wjj aan
Kojeli binnen, om een iwaalftal üdandscbe Soldaten tc ODtsebepen, die ter venanging •
Befinde be^lemd waren. Deze baai is en beeil eene goede anketplaa.s v66r de hoofdplaats KajcU, die,
Moliammedaansehc tempeU, bamboezen buiien en de genoemde sterkte, sebilderachüg aan den voet van een geborgte .s
gelegen. Het Nederlan.lseb ge«g bepaalt ¿eh bier alleen tot Kajeli, waar een Posd.onder is gevesUgd. Er U sleohls eene
Line bevolkins van 1280 ¿elen, meerendeeU Uobammedanen en sleehts weinig Oristenen, In do be,s"«tet, wonen
alleen Woeste volken. die, even aU de moeste onbe«haafde Hnnenlandsobe bewoners der Moluk>cAe Eiland... mel den
naam van Alfoeren beslempeld worden. De geaardhcid, levensmjs, zeden en gcwoonlen dezer Alfoeren is nogUns zeer
versehillend. Sommige sclüjnen geene kennis boegenaamd te hebben van eenige godsdienst of booger« magl, die op l.un
aanziin en al bet gesebapene Invloed beeft; bj] ande,^ daat^ntegen vindl men afgod^mpels en een geloof aan booze geeslen,
legen welker magt ilj de bcscheroing van buisgoden alhidde... Zij gaan b^na gebeel naakl, d«b z.jn hijtonder op
versierselen, ab haUsnocren, oorringen en armbanden, gcsleld; onder deze is vooral merkwaatdig eene soorl van melkUeur.gc
ringen, die zU om den regierar« dragen, en voop hen eene groote waarde sel.ijnen te hebben. Men beeil tot T^og loc
niel können ontdekken, uil welke zelTsbrndigheld deze ringen bestaati. Hei koppemnellen U bg hen algemeen, dofl. ook
hier, cveo als bij de Dayaisebc volkslammen van .Bo-neo, minder als kenmerk v:
inslellmg of als overoud gcbrulk
mögen sluiten, alvortiDs de jongeling een bcpaald
le zaak y.
besehouwen. Zoo t
mcnscbenlioofden :
ecnig belang ondernomen, die I
n hun blocddorstig karakter, dan wel
•et, dat zij geen huwelijk
n zijne bruid beeil ten ofler gebragl. Ook
,ne1len vereezeld wordl- Om dit afsehuwelijk
weA'll'uHvMrt"e b^e'ng^n, vei^-buüen'iij zieh in de bossehcn en binden zieh groene takken om l.et lijf, ton eindo
zieh geheel onkenbaar le maken; kamt er dan een vreedzame voorbijganger, dan bg. vriend of vij.nd, van nehieren
overvallen en hem gewoonljjk mel «nen k!e«-ang-houw bet hoofd afgesbgen. Bijzonder onde,«he,den zieh van de andere
de Ceramsebe Alfoeren door bnnne wocslheid. Deze leren als voUlagene wilden, bcigeen sleeds « •n der ' groolste bezwaren
- '
beeil opgeleve«!, om in de binncnlanden van hei eiland Cnv.« door te dringen. Ilel zijn hi
n' alleen de iTislen, die