I I
GñOKíTJÍ >ÍA BY TOXDA.V«. CATAKAt'TK l 'M. S BK ^«.•^líA.'^O,
Bc l«rgcii «vorxlen allengs Uoogcp eci hcl breode vocipnd ovcr dcrüelver nigjcn en loppec, mocijilijkcr; doch de Heine
inkndsclic pnarücii, hieraan gcwoon, reimen in galop legen de stcillen op, cn niet ccncn lussen icugcl dunlt mcn
zonder gevaap in de ijjiii5<\-eklíei¡de dicptcn .if, oin Iclkcns weder eeiiigc bondordc voelcn lioog le klimmen. Meii is
liier gcmiddcia 2000 voel bovcn de uppervlaktc der jcc; op äommlgc plaaticn cehltr, luisclien de negorij &ovans,m
cn iiel negcn [mlen verder liggcnde Toixdam, gaat mcn ovcr b«rgkruÍDcn vaii bijna 4000 voclen hooglc. Wcii-guloos
zijn de naluurtooneeleD, die, ais bij iedcre sobrede, den reiziger In vcrrukJiing wegslepeii, Rondom liein bcncn verlielTcri
iiob «eile, rouachtlgc, met .«-aar gebwmle beg.^cidc natuurlljke w.den, die eel.ler l.ier en dnar eenco vrljen bllk over
bei benedcn licn uilgeslrcklc landscliap vcigunncn, ter\vljl betielfde sundpunl liem op de tappen der rcimeiitige boomen
in de nabij zljnde ravijnen, als op een golvend cn veeivoudig vao lint vcrauderciid, donsig groen lapijt, oro|> de mel
llcblcre kicuren daarby afstckende grazige bergglooijIngen doet nederzien. Praclilig gekleunle viiniiers kocsteren jicli,
bei- en denvaarls vbcgcndc, in de slralcn der 2on, waar deze door bet bladgewelf beendriiigen, en ncrgen» bcwonderl
men meer den lijkdom van bunneii tooi dan bier, waar de zaeble sebaduw van de lomtncr dezelve omrmgt. Liefcüjkc
bloemen zenden bare baUerageurcn door !iel eeozamc woud; alles biedl bier gcnot aan, alle« is hier barmonic, alles
vereenigt lieb, om ons mct een ecrbiedig veriicven gevocl voor licl scbooue der sebepi)ing te vcrvulleii. Meer dan
IwndcKl maal slond ik slil, om liier of daar de Naluur In flaauwe trckken ar te sebetaen; doeb lelkcns sloeg ik bei
teekenbock weder digl, bcvreesd van mü te lang op deze plaaU te zullen «pbouden, lerwijl gene raissebie» nog
üijflfcnder gezigien zou aanbieden. De vcelbcid vao sehoonl.cden maakt fiier .le kcuze bezwaarlijk; ja luen zou maandcn
tijds noodig bebben, om niel de voornaamste onopgeracrkl vooiO.ij le gaan. Pen en pcnseel zijn echter niet in Staat,
een «-aar dcnkbceld v.in dcie oorden weder le gevon, en zelfs lilj, die de binnenlandeu van bet bckoorlljke Java beeft
liewondcrd, zal derzelver natuui^eziglen bier zien ovcrtroOcn.
In de negorij Saxcangan b.-agl mljn gids mlj bIj bei Dorpsboofd, of den Kapala-balok (een naam, aflomsllg
van de vrocgere vcrpllgling dier UoofJen, om jaarlljb een zeker aanlal balken cn )ioutwerk voor iict bonwcn van de
sierklc en andere gebonwen der 0. I. Compagnle te levercn), ten cinde /IJne bulp tot bet veikrijgen van verselic [»arden
te verzoeken. Tcrwijl mel de mcestc l)ereid\villigbcld hierin weiJ voorzlen, u'Hidigile de gaslvrije Rajiala-lialoli mij in zijn
bul», om ccnige vcrkwikkirg te gcbrmkcn, en ik moet bekenuen, dal de vermcieljcDis van den rid mlj den Inlandschen
maallijd van rijst, eene geroosterdc kip, sambaVs cn vruehlen, hecriljk deed sniaken. De liuizcn ¿jn In ilezc gelieele
landslreek op dczelfde wijs als te Kcma gebouwd; dal van den Kapala-balok was van bultcn mel snijwerk, en van
binnen met ells-katocn, in den smaak van behangsei, versicrd, De Euro|jescbc bcsehavbg beeil biei- recds vele
vorderingen gemaakt. Be inwoners zyn «erkzaam eu leei^gierlg; en, door de boogc ligging van den grond, mel een
minder drukkend luchlgeslel, dan dal der läge landen begunstigd, ontdekl men bij licii ook die trage vadziglieid niet,
welke den ineesien cilandcrs van den /«di«/.e« AixMpcl eigen is. lij zijn goedbartlg, vrc.lelie^•cnd, ei. elellen, onder
vele andere deugden, gaslvrljheid op boogen prijs. Vergcefe iraehlte ik met de talrijke leden des bnisgezins van
den Kapala-balok le spreken; bg zelf was de ecnigc, die ülaleiseb iprak, tero-ijl da overige niels ilan bunne landuial,
bei Alfoereeh, verelonden. In bei cersl lile>en deze racnwlien in cene eerbiedige lioudlng op ecncn afstand naar
Imnnen gast staan kijken; langzamerband sebenen de oogen zieb raeer bepaalilclljk op mijne vel.ineseli le vcstlgen,
cn gcwls door bet gesprek aangemocdigd, waagde eindclijk bet Dorpsboofd een verzoek oin cene teug brandei
Deze vericiding konden de anderen nict wcirsU-ian; alle scboten met blijde geziglen toe,
scbouMpel, den geestrijken drank In weinige oogenbllkken gehecl te zien verd»ijnen. Kl
mij eebler mocgelijk zulk eene bcvige zuebl naar slcrken dranfc verklären. Later vornan:
algcmeen is.
Huehlig
kon ik
j lande
Eon paar palen voorbg Saicangan worden de vergezigteii naar den kanl van Mmuido bei fraaisle. Tels eigcnaardigs
lleeft daarblj bet landscliap door den dünnen ne>-e!, die over bctzclve ligt uilgesprcid, en door de uildampingen der
boMcbcn. ^-aarop de zonnctr^len loodi^ ncdcrscl.ieten, worft vc«.orzaakt (Plaat XXXVU), De l>or5Sü^K)mc>. woixlen
mcer gezwoUen, cn zn'aaixler berbaalt ook de cebo liet brnisen b
door bet woud. Nu en dan, aU dil geluid zieh in de diepte wr benedcn ons sebijnt i
dof gedrenn bel oor, dat de nabijbcid van een ved beviger natuuurvei«hljnsc! scbynl
bel duidciyker, cn ais nien eindclijk de laatste sleille liecft Irekbinmen, Inngs wclke me
van Tomhna nadcrt, en dan een zljpad van ecn paar lionderd scbi'cden inslaat, kuint
buisje, aan den rand van cenen afgrond opgerigl, -naar liet gczigt
r wate r Valien
! vcrliezen, Ircft een kraclillg
le kondigen; allengs w-ordt
an deze zljdc de bergvlakte
n aan cen open bamboczen
. lioi^cn waterval mlj, bij
n eerbicdlgen uiuoep: wo God!" als »an den grond vaslnagekle. Ja bier, op deze plaats is bet, dat de nielige
stervcUng gevoelt, dat bergene bij ziel, niei door banden als de zijne weitl voorlgc!)fagt, maar dor boogere kraoblen,
die builen bem baren oowpi'ong hebben, is daargcsleld. Möge Plaal XXXVÜI een Ilaauw denkbceld geven van
de Tomlano-T-msr. die, cci^t onder bei geboomte verseboleit, plolscllug daaruil le voorscbijn schiel, en zieh in kokend
schulm als snccuw in de duiielende dleple stört, van «'«av de oi.stuivende w-atcrfeeUjes de kruinen der boogsle boomen