Uet Inai zicU mocijclijk besdirijvcn, omlcr weltc iiuli'Hkwckkcn.Ic, lunaj' levcns bckoorlijkc gciIgWii mcn d.r slii.l
BanJa-NcÌ7-a, de l.oofdplaals dcr B<mJu-EilnUi,i, ni^dcvi. Mol duuc.Klvoudigc s«h.k6ingcu vm. glocijoiul donlcci'-
uf levcmiig hcUlcr giwn, woartussclicn de nelle wilgekalklc hiiizen dir planlcrs (liior perkciiicrs genooaiil) le voorscliijii
livHli!», verbentu licb vele lioudcrde vocleu lioog de eilaiidcn Orool-Bmula, Bamlu-Ni in,, Goemng-Api cu cciiiso
lleiiicre daar!)ij golegcuo, uil <lc pcillootc dlcptc der dooiiicbijiicnde binai
kusten die siedila ceueu naauwcu doorlogt ovcrlntsn, i
Miidl de vuurbcrg: Gocnang-Api lijiii
donkorc lava-korsl, mei \<
tcrwijl de voci vaii don vulkaan mei kgchpude bawlijes eii liefc-lijk giDeii Ls o
slcchU
zijne rigtUig
v watorviiikle. Tiuwclicii deze scliiklci-aL-litigp
innen zeil de i-eede (Plaal XX\1). Drcigeiid
urlggcMouttie i^ookiailen iinai> bovcii; zijne oppcrvlakle icrloont
slrepen ols gendci.l, iiaav male hier of dimr de uilg<^\vui>peii vuurslrooni
7icli l^mgs iiel sUinul uilílrekken. llel forl op
le stad Boiuln-lfcim, w'clkcr
íieb, m«l dosMlfe ronde lorcntjes, iu dnn sliji van cenen midileleeuwsuhcn
vaartuigen vau inlandscb míiakscl, ornmbaai's incl lioulcn lenlen, waarop
n doordriiigond geluid docn lioorcii, Icr aaimjocdigiiis dcr onvcrnioc idír
Ininne scbepricmcn bcwcgen, pniauwtn, giwt en klein, alies neikl liitir
dcp sehildcraoliligsle van den gehcelfn Mhdici ÁrcIUpH le maleen,
•komcn, íiel inen daar bel onde fr>vl No^mu, d^.l in liel InaUt der Ifrl"^ eouw
mel becbte min'cn eii graeiileii verslcrkt, maar lliaiu in cenen Iwuwvalligoii
gcbou"-en lell mcn de kcrk, de Gouvememenls-iijsl- cu speceiij-niagaíij.icn,
regelmalig nangelcgd, docii bebben vcel -van de aordJievingcn le
>an den Goemng-Api. en dooiBaats daarvan vergczeid, de slad
eenen lieuvel acbicr dczelve gelegen, vcitoo
Ridder-but?. Schepo" van Euroix^sihen boi
zicb de metalen fong's en lifa-lifa's mcl 1
rocijcw, die op de maal dezcr
mede, om de rcede van Ballila lot ee
Aan de wesuijde der stod aan wal
dooi- de Porlugcien wewl aaiigelegd, c
loesland verkcerl. Ondcr de Ulangrijk!
bel liospilaal eu de kazerncn. De buiicn zijn
lijdeii, dio, bi verband slaande mei d«
jli^raide eilanden .•ecds dikwljls dcerlijk gcwislecd bebben. üii voor7.org Icfe-eo groole vcrwoosilngcn bü bel iiislone»,
dan cok de daken mcl dfooge pabnbladcn, in plaal, van pannen, gedckl, en U acl.ler iclcr Imis cene ligle bamboche..
I ^ s of pandoppe gebouwd, «aar de meesle iinvoncrs buu slaapvcrbVJf bouden, even ais zulb l=gcn«-oordig cok
Amboina plaals vindi. lleiliaaldc innlen deden zw.iro aaixlb
selicui-en; sommigc buizcn werden in
llij, die de kraclilen der Naluur bcea dnavgcstcld, bel zoo verordcnd, dal lot
Iner loe de lava-élroom vau den Gocnoiig-Api Iclkens cene afgcwcnde rigling nam, B,iiu/a-Ncìrn wäre rceds voorlang
aan Ilerculanum cu Pompeji gelük geworden, ^uivering^v.>kkcnd ¿jn de mcnigvuldige bcwijien van vulkanlscbe
veiAV0csli.ig, die mcn alom oj. de Bnnila-Eilmulen aantrefl. De slad zolve sehijnl l)ovcn cenen onteaggelijk grootcn
oiideraardächcn vuuri«>cl gelegen, allbans bel Lolklinkend geluid vau den grond, dal n,cu l.ij l.el gaan onlw-aarl, doct
nocdcn, cu ecbier kan de vrecmdcling zieh bijna uicl voorslcUen, hoc onliciorgd d zuiks V e inwonm boven dozcn
dreigeuden afgi^ond voorllcven.
Ilei lucblgeslel wi'dl l.icr over bot algcmcon voor ongczond gebouden. Lang beca luen gezocht, waaraan zulks
te lUOClen locscbrijvcu, en vcrklaarde bel vroeger uil de zoo zonderlinge ais ouverslandlge gevTO.-nle, dal iedcr zijne
lijkcu ii> zijn eigen bnis bcgroef, lielgene laler evenwcl door lict aanleggcn van ecn kcrkbof is v<'rlioli>en. Sominigcn
mecnen dal bct dnnk«aier. bclwclk mcn cr, bij gebrek aan brennen en rivic^en, in pullon mocl veigarcn, hiervan de
oorzaak'zij, en weder anderen, dal de zuaveUbmpen, «aarmcde de dainpk.'ing hier doorgaam is beznangerd, doodelijke
plaalselgke zieklen doen onUtaan; l.oo bel zg, zoovee! is zeker, dal de bovolking der Bamla-Eilmulen gednrig is
vcrnu»dei-d, cu zelfs in de laaUlc 20 jaren m« 6ín vieixle is argei.oincn. De onopboudelijkc oorlogcn, wnattoe bel
veiTaderlijk gedrag der Bandanezcu aaulcidiug gaf, becft inliuscbon vroeger veci lol dezc vermiiidcriog bijgcdragen.
Vele inwoncts n^mcn «aar naburige cilanden do ivgk, torwijl vrecmdclingen er lieb vesligdcn, «aardoor ook bel
.vni^nivinkeliik volkskaraklcr lantwimerbaml is veitK^nen, Tegenwooi^dig (1840) bcdraagt de gelicele bevolking dei-
Banda-Eihmlcu, de bannelingün
van welke er 1223 in de slad wo
civile
,, die in do noolmuskaal-peiien arbeidcn, daaroudcr bogrepen, 5094 zielen,
bicr aaiiwczige Euro|>mmen Iwpalen zieh bijna uilsluitend toi de mililaire cu
aan welker boofil de Resident van Bnmin g.-plaalit ii; do ovorige inwoneis zijii arsUmmelingcn
Enropeanen, inlaadschc Cbrislenen, Mul.^imnedanen en eenige weinige a.inezen. De volksaa.xl, zcden en gehrniken
ziju hij dejo verecliiilendc inlandscbe l>ewonei-s gi^Mcndeels dezelfde; bei Quirtendom besiaai ook bier bij vclen sloebls
in naain, cu woixlt op eenc januuerlijkc mjze, door allerlei bijgeloovigc bcgi'ippen en gcbechlbeid nan voorvaderlijkr
instelling^n, die lijnn^l .ncl bolzelve in strijd .¡¡n, verbaslerd. Zoo ijvcrig aU mcu eerlgds werkzaam was, om bokcerb.g
en verlichüng op deze cilanden .e vcr^preldcn, zoo aeblelo« «"erden de uieuwc Quislcuen, na bot tc niel gaan er
Oo.li..discbe Con.l.agnie, door eeu laiev BesUu.r aan l.un lol overgelalen. Uen vergcnoegde ziel, mcl eenen enkclen
„„</« af le zenden, cn zoogenann.de Atnbo.isebe ScboolmceMers, voor btinne laak soms i^cr o»ge«b.kl,
Zendeling 11 -rilgicn. Mcl regt mag men lieb ihans cebler vei^bcngen, dal, na velc jaren arbeids, de
!l overig« »
I \\ >ir<cll>j<.liiL in 1011 J.
.Iii
( t' I iä „