
- ^ g » PI.£MiEÎSIT I|E L 'A N T .,Æ m l^ I ^ IK C .
J g j s , çrayaille ne aiment: j ks durrÆ^t^iSts .icuillc^ j. écrire
«^»BBHB p CyvtTif uitisvJMKrj. 1o u ll 4 « S |e l ! ^ «W
pourles gouteux & pour les aveugles ,'c' ux même qui ont la chiragre ou
» la goûte aux mains , n y manquent pas S exercice.
... Sous lès Antonins ce commerce continua dans la même force. i I
au commencement de fes Meramorpliofes, qu’il écrit fur du papier d’Egypte
avec une canne du Nil car cetoieiit le Nil•& Memphis qui fourniâoient là
plupart dés cannés j dont on fe fervoit comme'on fe fert aujourd’h i^ ^ ÿ u -
- Nons avons vu ci-devant que leslfiripèreurs écrivoient leurs mémoires fur
des feuilles de papier d’Egypre. Hetodien nous apprend que ces fôrtes' de
feuilles étoient fort miriCCS Xctfiav yg£[*[jia,Teîov rovjay «Tjj rrav s U m-tttoIhtcc ïi(ncnfccîvav 3, dit-il j
parlant de l’Empereur Commode ^qui écrivit fur une de ces feuilles le vpom
de ceux qu’il voidoit Élire mourir : mais ce mémoire étant tombé entre les
mains des intereflez, ils fe hâtèrent de le faire périr lui-mêmec _>
III. Le-commerce de ce papier étoit fi grand vers la fin du trôifiéme. fiecle,
rpie le tyran Firmus s’étant emparé de l’Egypte, fe vantoit qu’il ayoit allez de
papier & de colle pour nourrir fèn année -, ij- tantum hahuijfe de cbartis, ut publics
fa]>e dïceret., exercitum fe alere pojfe pafyro fa glutlno. Les commentateurs ne
font pas d’accord fiir le fens dé ces paroles : Caïaubon croit que c’étoit du prix
& de la vente de ce papier,que Firmus prétendoit pouvoir nourrir Ion armée ;
.Saumailé au contraire'' foutient que ce n’'étoit pas delà vente du papier, mais
du papier même, fe fondant fur cequë le papyrus eft une plante bonne à manger.
Il ne prend pas garde qu’il n’eft pas ici queftion de la plante , mais] des
.feuilles de papier déjà collées, tantum, hahuijfe de cbartis , de feuilles, qudicuè
tainement 'ne pouvoient pas nourrir l’armée. Sur l’inlpeétion du.manulci it, de
cette Abbayie -, cfiâéunpeut juger fi ces feuilles ont jamais éréibonnes à mari-,
ger, & fi un grand magafin de cëtte-fbrte de-fyiytes auroit^u-ûofirrir ainefa-rk
rpoé-.t
TV. Au tems de Conftântin le Grand & ' _ _ y, le papier
pte fut toujours en vogue dans l’empire. C’eft.en.ce.fiedgjà. ou environ que
fut écrit le fameux livre de l’Evangile de S. Mare, qtfon garde encore aujourv
iva t ùttofus. j i ln vitrum Confiant iW a liis lîÏÏartd^cmf'
ficitar : aüi Liimbiones [tint : omnes certe cujufcumque
artts videntur & hdbentur. Podagrofi quad agant babent: •
babent caci quad foctant : ne chiragrici quidam. apud fe
otioji vvuunt.
- Antoninis imperantibus hujuimodi comnclercium
viguit pro more. Apuleius initio Metamorphoièon ait
feribere fe in papyro ^gyptiaca , & Nilotico calamo.
Nilus quippe & Memphis cala mes affatim fiippcdi-
tabant ^quibus veteres utebantur ut nos pennis uti-
?■1 Supra vidimus Auguftos fehedas fuas ut plurimum
in papyri cbartis icripfiflè. Herodianus porrodocet:
hçec folia admodum tenuia foiflè.?cum deCommodo
ait ) \a.(Zcev yçttiJ.fj.st.'TÏiov rrovray J'i tZsv t\t
be-MlAvav, accepta ch'amla ex iis qua tenues admodum
appardntur ; in bac porro chartula nomiria fcripfit eo-
rum quos interfici juflurus erat. Sed cum hxc feheda
mmaniis illorum incidifTet qui necandierant^matura-
runt ipu Cômmodi necem,
III. Tantum erat vertente iæcnlb. tertio charts
Ægyptiaçfe commércium', ut.com Firmus Tyrannus
^Egyptum'occu^Ietj/lèïè vènditarët ja c IT cQ n x
hujüfcemodi ingentes ipfi' öpes fupjedkarent > &
tantum habüijfe He cbartis 3 i^m t^ o fiitiis ^ r publice
fape diceret, exerekum fe alere- poffe pappin & ^iutino^
De vefbbrüm 'hujiiffriödi lèhlu' Gbmmentat<^èVïaiKJ'
putahr : Caiaubonus putat exercituni a Firmo®^
potuilïè de ch a rtisid eft de chartahim dfëtiör^pb-
tra vero Salmairas; bpiriatür dèl 'ipfis ,imarys}Funii
exercitum-aH potuiflè ,*nèc deVprètio iritèlligèddu’m
eflè locum. Nafta , inquit, pdpvfus:," ut veteram te£
timonio fertur;, alimentum erat j atque in ufii' apud
^figyptios. Neque animadveuitilleiïic'noirrdte‘prau-
ta ipïa ae de papyro fermphötta haberi^^^de char- .
tis jam agglutinatïs,papyro & glütïrid 5 qua: cercé,nöuf
poterant éxerdram alere. Ex' fbla Maiiufcripti-iiciïlri,
San-Germanenfis inipéótiönë’ duifqtiis 'a-ftimare pot'
'üt,an hbrrea magna hujufinodl alirtaentis & ëféis re-
ferta exercitum unqüam alére potiiefint. ^
IY. Cónftantinimagni&: füccelïbram a:vo ’A2gyp-:
tiaca papyrus per örbem tranfvëhébarar pro more ïo- '
litö; Hoe autem circiter feculo exaratus fait' belfbfis'
ille .‘codex Evangejü Gin&i- Marci ^ quem hodie in •
■ d’nui
L Ef ' iÉW ÈM Ë t^ io ÿ
f S * * cxmfecîitftins q iy o n lu t éxâinii-
. A i ûîat fcuilfë»,
utiiefesputu ÿoipnt pair
IcrÜfTs queKoutTsVn arilcrinSprù.e^. ( c Il iiijl^ p i f e n-r.d-'Lgt.pre ,mi .ioml?
blerenc beaucoup plus délicates que toutes les autres qûe j’ai vues êii
endroits. Sur fe forme des lettres il me parut que c eH le plus ancien manuferit
tirikda’ qti'in'iéme fie^lc J l-tridm i (> 4 • d . i n c ? i i r dd'n’c5falf\4 ri(te
meme eltodins'ltsvm»rus |ll’a’ÿbJ<i4 jiui 1 Wcte fi \icqéj^edieni
dégoûte perpétuellement fur ceux que la curiofité y amene. C ette grande hu-
nudité a mis le-manufcrk en un état, qu’on n’y fauro 1 lire deux mots de iituV
, ©ft'GÔiss pfi|e'qûâhdjoh l’y d é ^ K l i j 64.
Il S‘ A^er<>t?C nOLls de ce papiei 1W oux»
le,;mc mc..drrpsÇ] e.c^nMtéit'c luu'll y j v j man-
PM .ujÆ L -> t , n v. M K W ËËÊÊÈ
dm in ‘‘I'^imporsW le pipicr cnnr iL o p ^ r^ s (ur 11 li ii« f iilm c n ^ iS k f i
ou au commencement du lu 1 \ int, Theodoric Roy d’Italie, prince mod( ré
& équitable, en déchargea le public. Cefi.it fur cela que Caffiodore écrivit la
3 8 len:rc defon onzième livre, ou il femble féliciter route la tujM.lBlÎEdG^i
B n^utkmdilq li ,, h.
M^ïfflnTOÎ^<Winftplufiuir^mdiiunitiis lu/ce ^piu'ldd
pn . M. Bianchini a i qqÆ^îj^puqimjîi uili quelques feuille: de papier d’Égypte
écrites m tems de 1’] mpereur Juitin. ( eft fur c e même papier qu’eft
écEp C,SMC^a »B^èllée ckarta tjlenanæ fecuntatis, ‘de’ lEmpereua ^i§jniùriji,
que- le V VEibillon lit ]>ubhuj\ic 11 forme des en îetuesqi.uj.-de^enis % n |
fe.^nprfc^g éffeai^i^numelT^gèsafiagnkgf..Que.sbsKUM^p y i.ir^ q \^ l^ ^
theqfié*
Julio Juftiniani trois ou quatre fragmens de papier d’Egypte, dont l’écriture
étoit du -même fieelé, & allez lifible ; mais dont on. li-irXr,
parce que clétoient des morceaux rompus, où l’on ne trouvoic aucune fuite
V’I. Au même fiecle la -France participoit autant que tout autre-payis à ce
Vencciaram chefaurq^Gonfervanc. Yidi exploravi ,
.- -Suanram exploi’âfr^^eft liber ^euftace pene dele-
tus , & pucredine üfque adeo çorruptus, ut folia
'°mnia aggluririata fine ^ & fi ye'Ufdliiimunum vercere
tencés-, "ônS^M^ihutaspartes abeaiif^ lacerêncur.;.'
pon’o î>Muræ longe tenuiores fuifiè videntur,
qûamv^^omntes 'af m e^ q ü p |ita >mêis conïpéâi.'
. E* licfet»taïfi poi-i-o forma exiftimavi- codicem ilium
eflè at#fÆÈpîmum ômnium, quos upquam viderim •
vel mèmoratos audiverim : ac fine periculo dici poflè
exaratum Tuiflè cum tardiflïme quarto fièeulo. Anno
aûtem i in'fobtemnea ilia camera locatus fuit,
cujusî^ie'fèfnfx ita æftibusînarinis ipja~6elagi vicini
fupefficie demiflîôr'éft. Indeque eft quod eo in loco
fïiilàe s£<quae perpetuo décidant in ‘a’dventantes. Ex
tanto humore fàdtam ut ne'quidèm duo verba’ cop^-.
«enter ibi legere pölïis : legebatur autèm codex quari-
do ibidem depontus eft anno i fé k ,
Docet Hieronymus papyri Ægyptiacæ ufum eufn-’ |
dem ipfiim fuiuè ævo !luojf quinto nempe fieculo,
cum ‘ ait in 'epiftöla ad Gfirom.âum^ vJovitaum &^Èu-
lèbium : chart am non defùijfe puto Ægypto mini-
ftrante commercia, €taita:'(Circa ejufdem læcu-Ii fî-
Tome III.
nem vedigàlia nimià in papyrum Ægyptiacam impo-
■ lira ruiflènt, Theodoricus Rex Italiæ ^ f rhae#è ieiili
æqS boiaique ftuàiùm 'eç# § omnia ilia tribùcâ âb-
ftulit, cujus rei occafîone Cafliodorus trigefîmam oe* .
tavam ep'iftolam undecimi libri fcripfîc3 ubi univerfo
- orbi graculari videnir fortunam fiianî, quod res tam
neceflària generihùmal^a^edb'galibus libera eflèt. *
- Y.Sextum fiEculum ratal ta nobis monùmeiata o ffert
in charta Ægyptiaca d-eferipta. Erujditus vir D.
Bianchini us paucis^hmé^annîs' folia1 quidam emifit
tem-iorè' In êadêm charta
delcripta ,eft ilia quæ voeatur ch'aAa plenariæ Æcurita-
tis Imperatoris Juftiniani 3'fquam Mabillonius paulo ^
anteobicum fiium cumcharaótemm forma publicavit.
Eft porro monumentum fingulariffimum , quod q u it
(lue în Bibliotheca Regia videar. Anno autem Kî/sj
Venetiis in Bibliotheca D. Julii Juftiniani Procura-
tôris -tria’ qtfat.uorve fragmenta vidi in charta Ægyp-
tiaca 3 quoram icemforiptura fèxti fæculi efat, quorum
lè^tio- taon admodum diflïcilis ; îèd quia frag- v
menca erant dirupta & laceratà ^ nihil inde potui ex-
pifcari. '
^ VI. E’odemipfolæculo Francia ipfà commeatu fi«
^ g p i i