Tranfalpini, ec Moldavi font. Quad vera et Varadmum Petri & Ztwi-
derovium opportunem foco ad arcendos Dacos pofitum fit nunc etiam
apparet, quiim quicquid eft ptankiei quas Themeivari puzthsk, hoc eft
folitudo, appellatur, in qua duo etiam codes exiftunt infignes, & vicini
inter fe alter Mczer& fomtyo, alter Er fözityö> mineupatus, hoc toturo Va-
radino Petri, & Zmtderovio velut fub oculis, aut fub fpecula quadatn
fitum eft faciteque ad occwrrendam omni hofti habetfacultatem. Unde
■quandocumque etiam irr ditiones finiftri lateris Danubii Turcse excurrere,
aut exercitutn educere folent, femper ad Varadinum' Petri vadum habent,
ut nullo alio foco eommodius.
Verum hie prorfus nos n i die Augufti digrefii a Danubio, idem recta
in orienrem converfus eft : Myfite nos interiora petiimus & gradientes
dextro latere anatrò Morava;, terra nimirum. .ampia, fertili,, nec minus
pulchra, atque amcena, & montibus utrinque Gomitata, quorum «U|
memorofa agris erant referta. Cseterum eodem die Livadam pao-utn
venimus, qui eft ad torrentem JelTenizam, & fylvam JLomnizam fitum.
Quem locum dum peragramus, & inambulamus adverfa- torrente; diidi-
cimus domum Pauli Bakyth Venciaz nominatam- haud- longe fuifièj iti
qua olim antequam aTurcis ad nos tranfiret habìtabat. Qui Paulus
homo erat, ut feis, e Raftianis oriundus, & quutn ob virtutes bellieas
quibus infigniter polkbat, tum ob fidem in Regem noftrum non vulga--
rem, dignus certe eft ut ejus vivat memoria. Ut enim non obfeure vixit
meritoque inter duttores belli relatus fuerat, ita etiam obiit clära & me-i
morabili morte, «lade Joannis Coceaneri in Comitati! Valeo apud arcem
Ivancam (quse erat ante quam a Turcis caperetur Francifci Zay collega:
mei) dum fuglentis noftri exercitus qua frontem qua latera & demum
omries partes unus inter Duces, magno ànimo, & pericufo fuo protegen-
do, identidem in Koftium infultantium procurrit cuneos.
Hoc pergentes trattai Turcas quofdam afiTequimur, qui equos ac mulos
plenis hominum corbibus pellebant oneratos, parfque eorum, qui gefia-
bantur in hunc modum, perfona linei panni habebant teftas facies, pars
vero apertas. Q iix res etiam mihi praebuit caufam quasftionis. Novi
tas
v i t a s e n im ejufmodi, in fold tam a noftro alieno, monftri cujufpiamfe-
cerat fpeciem. Quid, inquam, fibi volunt perfonae Dyonifiales ? quid
ea hominibus jumenta onerata ? Mercatorefne funt, an furtivi aliqui ?
Refponfum eft. Onera captivos effe ; caeterum qui perfona tegebantur
juniorum, & nobiliorum notare .cónditionero, quibus caveretur ne folis
ardore ac pulverum injuria facies illorum laedantur & fi qui forte fuiffent
fu durati e propinquis locis, ne agnofeantur. Reliquós mercatores effe,
& aliòs ex glcima veniffe Thracia, alios Afta, tamque extime ad confimi
prodire confueffe ut captivos ex copia vilius emant, charius in patria
vendituri. Horrendum proietto, & lamentabile fuit fpettaculum vi-
dere hominem venalem ut pecus, et trattari tam viliter.
E Livada {lago egrefii die un menfis memorati, moxque fylvam
emenfi non impendìo magnam, quam fupra Lomnizam vocari dixeram,
in tertio circiter milliario pervenimus ad vadum amnis Moravae Derventb
a monte cui fubjacet vocatum, quo et vicinus pagus nomine nuncupa-
tur ; eaquaè fylva etfi brevis, et non adeo denfa fit, latronum tamen
infidiis infamis eft.
Ubi autem flumen caepiffemus trajicere ahi Turcae occtirrunt, inter
quos unus erat caeteris habitu, • veftituque amplior: et eos quinque
jEgyptii, quos nunc Ciganos, five Cinganos appellamus, una atque ea-
dem catena colla vintti, et ordine tratti iequebantur, lamentabiles voces
edentes, et egeftatem excufantes. Quaefivi tum ii quinam forent, et
• quaecaufa catenarum? Rendere exattores effe tributorum, quae tam ex
pecuniis, quam ex impuberibus. proveniunt. Exhorrui nefarias decu-
mas, et contumeliam.
Didici tunc morem fuifie olim quinto quoque anno hoc impuberum
tributum légere. Nunc et fecuiido et tertio, idque feverius quam pro
lége conlueta corripi enim et'am vetitos, pacìfcique pretio avaritiae gratia,
eoque extorto denuo reftitui. Quo fit ut mifera plebes, audito hu-
jufinodi exattorum emiflìo, ubi eofdem adeffe fenferunt in fylvis-abdunt
liberos, vel amandant alio donee ea lues praeterierit. Qua. inclementia
. 4 C non