
Iƒ8 L'AKTIQIMTE? EXPLEC^ÎEèEi Sec. L r eÂ
C K A P I T R E IV .
Le triomphe de Paulus ÆtttïliUs y qut fiibjugutt ht Macedoine.
N'Q&ÇVtàiàifS ‘Hé ïïecrirè la: îriânièrë dütlSdiïip'hey qui étoitlâplüsiaidb;
naire depUrsque-là tëpqyH^è-Kô^âî|i^'eHc3çoa3iffl[eiiûé.à e'tendre fon
empiré hcirs'de F Italie j^&'qué leS Romains éüfenrfubjüguddes; narionsipaifl
w^^sè^ri^liôfe réar'àVant'cetciiiKà-^lâ^ffiîiîpkes-nléïciiëia't p a si beai&pup'
prcs il ifiagnifig^gs. t j n croit que r ’eft Romujus quntriompha: le-upremiêr 5:-
d’a«ftfiasKppbètfeirtïè'ptemiertrioMpReÏTà¥qüfeYrëîiiiei'.€:elanfeftpas;âJ£z
ü t ^ 6rfâMrp6^rifiom;ÿ'ârrêtërpiM.isî avant que de finïple’dhapitrejdu oriom-':
phe, nous rapporterons ici d^ptès'PlütarqüÈ 'caluide,: EaidustÆmdiusÿjqui:
ÎÛD^gtia’Tâ'Màoeddine : à’èfl?hdn,ftiilÈmfetftf:tfa de® -pl^-'nâagnifîqueaquîon'r
ait jamais vus à Rome , mais aufiî <^lüî!qiil8fl:ddeàçleplù«rien:détaiiL;i..;
1 ËeS'lbljfits dèFMfÿéèdfecfe'^iiin"dh®ttStSie'kidi]giîe2!.dentreduï^de.ce.;qu:ii:
ilèibùfavdit'î&s'kbkii'dBnité fcS'èBÈfors -d# rQiodo'Macedoinê, can^iceAeàt:;
àv£d ‘SeîgîB? GSlbù "Tribun ■ ‘de l'à¥ftiéè’p eMeifti d e EaAiludiÆmÜiusy.pQurilë;
grive#de l’hoaneiir ;èit tirompbe*, le •bhargereht dèteaucoupid'aGimlàtioMt
aüpii:èSJdÜJpeuple^I&tie^btiétfëh,cfibieii1y^ûle)lap'fëfniere;Esftjiiq[i!ïi:d®nnife'
luflxages , Ifcxçïtfoït dutribm'j&ef. AterS^âïdSÊwfliasijihotnoeercsjà'lulajr.ëi
d^plüs',bravfes!, qili'à^ôit ttië1&fôïüaiiij viiigë trois des'ennemis'prpYpqiissg
eff'diiéï â f i èêfë' dedarméesN ’néjpbiivaiit fônffrirliindignitédu^gèin^ttaiaei
lê‘pèbplè:aïïdit Wôîtèi^'inftigatiôin,dfes,lôlr&sifiàéc'©ia!eins,:Hrc«iita(luiJilè t f o
feûnaïVfit u&e 'naïarigtie également éloi^M¥ef&-vi^.ur«ufèjen,fa«0 irr(ie!
P'aülu's Æmlliul ,'èM tn en à fi biéüîepèBjd^V-ique tbasdune .■voixlui déqftft!
ûéflmleKiôfepstei'ed'i^ciUa'iittMêrey^èloniphitarque. ;
t_ sT-Lepeuple dreffa des échaffaux aux cirques j^upmarebé p.ubiicy0j&: aux
« anrrps-^ndroits par où le triomphe, devoir palier, >ous s habilleient de
» b4an.c. Tous les ten îples croient ouverts, pleins di enui onnes Sr depaiK'p^'l
» plufièurs; mmiftrés portant des inaffes ,ëïqjént;âttentifè'ïfo
» b re e n faiiànt ranger le peuples Ea p o r^ e
» put,a.pèine fiiffiré pour la marche dé deux cens cinquante châmors-y.quiqpdib
» toient les captifs , les tableaux & les‘col9^ ^ . >Le,Æcpiïd'jour pii'ÿic mbrCbéf
i : C A P y. ;
Pauli JE m ilii} qui Macedonians fu b e q it} . ’
Ü l | -triimfhus,. _
T R ium p h i: modum ■ .ordioemqiie, dpfcripfimus
qualis ietxaad folebat pftq u am Refpublica Ro-
mana excra Icai^-am, imperii-fines ©ropagarc ca?perat..a
& poltquam opulentas regiones ditio n iju ^ ad jecerat,
antea enim triumphi non ufque adeo magnified erant'.
Qui prior triumphavit, Romulus effe putatur ; alii
vero ad Tarquinium Prifcumprimum rriumphum rc-
ferunt, qua de re jam difputandi tern pus non eft. Sed
antequam de triumpho agendi finem faciaitius, Pauli
JErnuii de Petfeo Macedonia; rege triumphum h£c
deicribemus , qui triumphus non modo inter raagni-
ficentiffimos com putatur , fed etiam pluribus quam
alii omnes deferibitur a Plutarcho , CUjus nos v'e'rba
pöftmoduhi refeteirftis.
. Pauli aEmilii milites, qui regiis opibus cupiditatls
oculos adjeccrant, ubifpei non refpondetunc premia,
cum pccglp .Galbà^PâuljT înïmira , l i t :et
tn^pnunf.adimerenf'j^atmKWcufano^
mifquexnisid fcgerunt. ut primatribu'SÎMiîm fuffrai
gifs fuis â ttyimpbo cxçlüaerérV'Ium^Mkïbus‘S'érVfc
lius y4Ç.cpgiqlatis^qüf très & vM n n n d f t|l^ ( r ^ c i^
ios. intfiKnii^açT;Pÿp Jfêf&js* |àqign& e.rb1 jb d id i a pIcj^^Kîg^npns'miirciDüs
bunal toniçcndif’• &' com^bdte^îh 'grâtiafÀ'Pkuli ha*
bita | ita; ut Uqbinfu^
fuftrâgiis Pkulo 'decefhèfêïiir 'frîiïriïphus ; - qui Tidfc
p a â o peradus fuit.
Populuj in circis & in'foré tab niât a fixerat, in aliif-
que urbis partibus ubi confpici poterat ïfpettavérant au»
tem candidis ami Si i vejiibus. Omnia templa aperta, ô4 co»
fonts fiffituque plena erant• Multi apparitofeS HËloref-
cjHs, incompojite confittentem difcurrcnterttque turban de
medio fubmovebant9ac nias patentesdfvacuas praftabant\
per tridmm vero triumphavit* Primus dies, quo fiatua
capté,tabula pitta &colojfii ducentis quinquaginta veh/-
cults indutta funt, vix ad hoc fpettaôulum erat faris. Secundo
die pitlcherrima Macedonica arma plauflris tranf-
L E T R I P M P f f E I D E . p <A tf?L f i Æ M l t l Ü 'â
% f^ ^M a c é d o n ie n n e s ,, M M i fingukeres, tatic de fer !
qUOldejbronze fflgfôi&dS t e n d Æ l lÆ Æ S y j f f a n t Æ <t
' w j » rcees T p M m v t t e m s r d'abord quelles a V o i e n t «
Ctjç ^ntalTees aftbaz^üd & ^ n ^ ^ / ^ p l f f e r ÿ h a r s r q u ^ s porfoient a
q f t ^ W # n ^ i i g e e s a y e * W Q « a r t e ^ y m m e t n e l e S q u e s *
« toient fur ^ K f t e ''.on , votoit-de? pel- «
qw s é i f « c I W M i i i H ü
f r e i n s , & p a i c i p a r la d e s f a n f l e s o u J o n q u e s p a t i o s A l n e t - d o n u n i i e M t ^ T
armK.n/toien^.p^fe^ëea^j&.qijte le cajOTgs chas&lkug r&îdnrier? & it’
q j f é i a f \ 5 R e .d , e .^ S a r i n e S d e u S t j p | i S ' £ d è m e - v a i ù e u e ^ f,Kf a 1 a tt
t e r r e u r A p r e s ^ ^ r M s ^ é i o i e n c trois -rndieiioipiuts- q u im ^ u k t ..
lept jeeps Ain,qi^jîp~ÿa|'qsÿpl;?inS’f4ç ^ ^ 01ç fa x gm v , obapMii des ■»
y a j ë s - p e f o i t V Q m û m $ p J ^ $ g nCe- é p A o n ç - p a ™ u â t r e ^ a m » i e s ? L e s «
autres p o r t d i ^ l ^ p n i ’4 | â t t ^ b v a fe a p p * c ^ 4 d o S * «
ayons,parle pde^ipluoles d « «fes^toièfat retaaugmblâs «
par, leur grandeur, & par la beauté,& k pE o fo n d eu ridX k ilu re . i® ^ f i é «
njejôur-de,-grand mat-m- %çrompetnëyajfaient ( êtfe ,'de la m l r e b Æ «
m <m n t des,aiîs }ïh?npas tél^qae daus4è&Marçlies^ l ^ , p ^ L y . . - ; . , x<
< e s ^ to iite l%que d ^ f e s combat^, pgWwlever l’e courage deFfcld.ats.Ro- «
flaains.,Apres C lientfix.yMjgt^taureaux aux eorues’doré è so rn ezK e co n -
Bf f l m M M i S I S gens qui % ;çoniuifeiepc étQiénWMks «
d ^ b e lje s étoffés&ipreparez a imtnofcSS e ^M n n es{r.Jlls,dE01ent apfcqmpæ «
gnesMe petits g a rç o n qm pur,toient des p rê te s les uneiidargent & lès L - k
très m a id id e n t fcs M M B
d o r dans des vafesdupoKrde. trois ta feyeu-la -même maniéré que ^ éu io .
qüi portoient l% monrioie yàfcs étqigiiB'èu nom W o f c ix a n te - «
H | Ceux-ci efqiçntCui'VJS' d'aùtres^jài É o r t o i é n u k 'S d S i o k J f i
■dp poidsi-de dixicalens, qù^Epiilius- avoit-iau q ^ ^-jidp-n^.rrènSî&tde «
ceux qui p o n c e n t les vafes., M yafes^de
i f M H m l r a M P W M W i
Venait e f l f u i t ç ^ e tèm r /e s arfces & fcn.diadème.^tendn. pardeffu^k
Apres-un peut elbaçe venoient lçs enfans duRôj mis enÆrvitüde -, SeÀkeb *
eux la troupe'dè k ^ g e f e j S ^ r s , d e leurs maîtres è i F ^ P f e u r s W d a A o «
-gués. ' qui-fon do lent en larmes^§|kridàn'81es mams \ ci s kHîbe^at’o 'i i ^ ï k ^
’ ^bôrt,oient leurs^éleycs ànmplorerlamifcricorde de-sRqmkms.e'e'tooentderâ «
peats p.nnces & une>pruicelfe, qui n’étoïenfpoînË encore,^{dge Jèdentir k *
fofita cltpets y lortca ocreis y pelts, Çretica 3 Thr
P fw f &Pharetra cum equefiribus frenis commi
finclii gladt in medio horum eminentes | atque inter
farijf*. erant. a , AnM non «fine W o amfirMa
mutno ttüufonwm etterstnt ttfperum Mqüe ttrribilar,
fît vittonim /petiteßne mein cottfptci posent. Pim
armii oimfttt tbr mitte viri fcquebantur : hi nnittmoi
gau cos m fcpttngemU quinquagima mßs , quorum
grtlu trimn talen lorum pondo crane, qmterni portal
ailii entreras argtnteas, Comtek, phialtts, ’.ç-îS
unmnqnodque eleganter conipoßtitm, & omnia mags
P / P ealatura crafttitdinc corifpicua. Tertio die j
mo mane proeeßerutit udneines , tt mod s cancbant
qttalcs folebmt^n /appltcatmubus & pompis,.fed
bus clafficitm cammtcnm militent M ßr)^tm kd iih /jtd l
veani. Secundum bac its vittimas boms anratis comibus
censura mgs metis ' ridimitts , juvems du-
Sebaht eleganttbui cjntti’ Jpefiibui, comitantibus pneris
Urgenteas àureafqttt paieras feremibtts. Has fequeban-
V“ «“rum fignatum geßabant in ciaßs pondo triune .
talentornm , y aft atttemerantnuméro feptttaginta JAa
tem. Deinde illi qui facram phialam fcrelait, quam de*
WPS talentprum pondo Paulus gemmis ornaverap ; HU
item qpi.iiritigpmdis & Selemiim aequc&bmclcos
calices , cateraque vafa quibus P erf eus in conviviis utc*
- ^ Î s è 3j ^ cce^ 4t in quo arma ejusquibus
impoßmm dtadema Mox parva intervalle filii
regts cqptivi, quai comirabantur, mit, tut', praceftorci
V padagogt lacrjmabtmdi : hi fto;,« ^
trndebant, puertfque fuggerebam m orarent frjitpplu
came populo t ditopucnili erant & una pttella, magni•