SCLEROTINIA TUBEROSA (HEDW.) FUCK.
Knol-beherzwam.
PI. 1874.
Stelsel van Linnaeus: Cl. XXIV. Sect. V. Cryptogamia. Fungi.
Natuurlijk stelsel: Cellulares Mycetes. Ord. Discomycetes. Fam. Pezizeae.
Geslachtskenmerken: Ascoma maiusculum minutum, longe stipitatum e sclerotio ortum, plus
minusve infundibuliforme carnoso-ceraceum, marginatum, demum magis explanatum, plerumque
glabrum. Asci elongati 8-spori. Sporidia ovata, oblonga ellipsoideave, hyalina, guttulata, continua.
Paraphyses filiformes. Terrestres vernalesque, verisimiliter plures parum distinctae. Status conidicus,
in pluribus, Botrytis species refert.
Vruchtlichaam tamelijk groot of klein, lang gesteeld, uit een sklerotium ontspringend, meer of
minder trechtervormig, vleezig tot wasachtig, van een rand voorzien, ten slotte meer uitgespreid,
meestal glad. Sporenbuizen lang, 8-sporig. Sporen eivormig, langwerpig of ellipsoïde, doorzichtig,
met droppels voorzien, onverdeeld. Paraphysen draadvormig.
Op den grond voorkomende, voorjaarsvormen, waarvan waarschijnlijk velen niet goed onderscheiden
kunnen worden. De conidienvorm behoort bij het meerendeel tot het geslacht Botrytis.
Soortelijke kenmerken: Sclerotio profunde infosso tuberiformi extus nigro, intus albo, l 1/«—2lk cm.
diam. inaeqüali, e quoque sclerotio 8—6 ascomatibus stipitatis: stipite tereti inaequali, 30—35 mm.
long., 3—4 mm. cr., radiculoso, ascomate initio urceolato, dein calyciformi, ceraceo-subcoriaceo,
glabro, castaneo, cm. diam.; ascis cylindricis, apice truncatis, 120—140 = 10 p. s. 90—100
long.; paraphysibus, filiformibus obvallatis, octosporis; sporidiis oblique monostichis, oblongo-
ellipsoideis 15—17 = 6—7, 2 guttulatis, hyalinis.
Sclerotium diep ingegrayen, knolvormig, van buiten zwart, van binnen wit, 1V2—21/2 cm. in
doorsnede, ongelijk, uit elk sclerotium ontspringen 3—6 gesteelde, ascomata. Steel glad, ongelijk,
30-—35 mm. lang, 3—4 mm. dik, wortelachtig. Vruchtlichaam in het begin kruikvormig, dan kelkvormig,
wasachtig tot kraakbeenig, glad, kastanjebruin, 1—l 1^ cm. in doorsnede; asci cilinder vormig,
aan den top afgestompt, 120—140 bij 10, meestal 90—100 lang; paraphysen draadvormig,
palissadenvormig, achtsporig; sporen schuin eenrijig, langwerpig-ellipsoide 15—17 = 6—7 g>, met
2 droppels, doorschijnend.
Scl. tuier osa (Hedw.) Fuck. Symb. p. 331. De Seyn. Veg. inf. l i l t. II. Octospora tuberosa Hedw.
Musc. 11. t. 10 (1789), Peziza Buil. t. 485 f. 2—3 (1790), Fr. Syst. Myc. II. p. 58, Gonn. et Rabenh. tab. I.
fig. 1; Sow. t. 63. Rutstroemeria Karst. M. F. I. p. 105, Phialea GUI. Disc. c. ic. Sacc. Syll. VIII. p. 195.
Verklaring der afbeelding : a. gedeelte van het vruchtlichaam met asci en paraphysen, b. sporen,
c. top der asci, d. doorsnede sclerotium.
Groeiplaats: Op beschaduwde gronden in Italië, Duitschland, Frankrijk, België en Engeland,
dikwijls in gezelschap van Anemonen en Colchicum.
Nederland':; Reeds in den Prodr. Florae Bat. Ed. I. Vol. II Pars I. p. 398 vermeld uit het
herbarium der Nederl. Bot. Vereeniging als gevonden door de heeren Dozy en Molkenboer, ongeveer
1835, op Poelgeest bij Leiden. De heer H. A. A. van der Lek trof de plant aldaar nog aan den
3den April 1912 en verzamelde ook het volgend jaar exemplaren, om de sporen te kunnen afbeelden.
Voor de goede zorgen voor deze afbeelding besteed zijn wij den heer van der Lek zeer dankbaar.