AZOLLA FILICULOIDES LAM.
Varenachtig Roode kroos.
Hoogduitsch: Rothe Wasserlinse.
Engelsch: Red Duck weed.
Bloeit: Juli—Oct. *1-.
PI. 1908.
Stelsel van L in n a eu s: Cl. XXIY. Sect. I. Cryptogamia. Filices.
N a t u u r l ijk s t e l s e l : Cryptogamia vasculares. Ord. Salviniaceae.
Geslachtskenmerken: Sori indusiis capsuliformibus ex omni parte inclusi, bini vel quadrupli ad
folium infimum ramorum singulorum lateralium, plusminusve perfecte aperti foliorum lobis inferiori-
bus concheis vel galiiformibus, masculini vel feminei; sori conserti in eodem folio unius vel diversi
generis. In soro masc. intra indusium clausum microsporangia plurima longe pediculata e columella
basali, quodque sporangium cum 2 vel 4—8 massulis microsporas continentibus. In soro femineo
intra indusium clausum solus macrosporangium terminale, unam macrosporam ad maturitatem per-
ducens, interea ipsam se resorbens, ita ut spora matura libra omnino explet cavum indusii. Haec
macrospora ornata est episporio valde complicate constructo, cuius pars inferior format integumen-
tum densius affixum membranae interiori sporae, tenuiter vel crasse granulatum, interdum rugosum
filis verrucis vel excrescentibus irregularibus instructum, in parte superiore terminata in apparatum
singularem fluctuantem aere repletum, exstructum e tribus vel ter tribus corporibus pyriformibus.
Plantae parvae fluitantes Jungermannias aequantes, caulibus copiose ramosis et cellula terminale
bifariam secta; ramificatio racemosa, incrementis numerosis ramorum lateralium incertorum ad locos
singulos pseudo-dichotoma. Gemmae axillares numero congruentes cum foliis vel iis pauciores. Folia
alternantia in utroque latere, inserta in facie dorsali caulis, eum plusminusve obtegentia, alte biloba,
lobis inaequalibus, superiore supra aquam, inferiore submerso; ad latus interius lobi superioris
cavum exhibentia nostocis coloniae hospitium pribentia. Radices laterales in facie inferiore caulis
originem ducentes a locis insertionis ramorum, singulae vel congregatae in fasciculum. Plantae
imprimis tropicae v. subtropicae, vitam agentes in aqua dulci.
Sori door kapselachtige indusien volkomen ingesloten, bij tweeën of vieren aan het onderste blad
van afzonderlijke zijtakken, meer of minder volkomen overdekt door de onderste schelp- of helmvormige
bladlobben, mannelijk of vrouwelijk; de naast elkander op hetzelfde blad staande van hetzelfde
of van verschillend geslacht. In de mann. sori een groot aantal langgesteelde microsporangien
aan een grondstandige columella. Elk microsporangium met 2 of 4—8 massulae, die de microsporen
omsluiten. In de vrouw, sorus slechts een enkel eindstandig macrosporangium binnen het gesloten
indusium, dat slechts een macrospore tot rijpheid brengt en intusschen zelf geresorbeerd wordt,
zoodat. de rijpe spore vrij de geheele indusiumholte vult. Deze macrospore bezit een samengesteld
gebouwd episporium, dat in zijn onderste gedeelte een dicht aan de binnenste sporenhuid aansluitend,
fijn of grof gekorreld, ook wel netvormig geaderd of met draden, wratten of onregelmatige
knobbels voorzien omhulsel vormt, in zijn bovenst gedeelte daarentegen vervormd is tot een eigenaardig
drijftoestel, dat uit drie of driemaal drie peervormige lichamen is opgebouwd en zich met
lucht vult.
Kleine drijvende op Jungermannia’s gelijkende gewassen met sterk vertakte stengels en met