Dede manus : aut, fi falfa eft, accingere contra.
Quærit enim ratione animus, cum fumma loci fit
Infinita foras hæc extra moenia mundi ;
Quid fit ibi porro, quo profpicere ufque velit mens ;
Atque animi jadus liber quo pervolet ipfe.
Principio, nobis in curidas undique parteis,
Et latere exutroque, infra, fuperaque, per omne
Nulla ’ft finis, (uti docui) res ipfaque perfe
Vociferatur, et elucet natura profundi.
Nullo jam pado verifimile elfe putandum ’ft,
(Undique cum vorfus fpatium vacet infinitum,
Seminaque innumero numero, fummaque profunda
Multimodis volitent æterno percita motu :)
Hune unum terrarum orbem, coelumque creatum;
Nil agere illa foris tot corpora materiai :
Cum præfertim hic fit natura fadus ; et ipfa
Sponte fua forte offenfando femina rerum
Multimodis, temere, incaflum, fruftraque, çoada
Tandem cooluerint ea, quæ conjefta repente
Magnarum rerum fièrent exordia femper,
Terrai, maris, et coeli, generifque animantum.
Quare etiam atque etiam taleis fateare necefle ’ft
Elfe alios alibi congrelfus materiai,
Qualis hic eft, avido complexu quem tenet æther.
Præterea, cum materies eft multa parata ;
Cum locus eft præfto ; nec res, nec caufla moratur
Ulla ; geni debent nimirum, et confieri res.
Nunc
Nunc et feminibus fi tanta ft copia, quantam
Enumerare ætas animantum non queat omnis ;
Vifque eadem, et natura manet, quæ femina rerum
Conjicere in loca quæque queat, limili ratione,
Atque hue funt conjeda : necefle ’ft confiteare
Elfe alios aliis terrarum in partibus orbeis,
Et varias hominum genteis, et fæcla ferarum.
Hue accedit, ut in fumma res nulla fit una,
Unica quæ gignatur, et unica, folaque crefcat:
Quin cujufque -fient foecli, permultaque eodem
Sint genere, in primis animalibus, indice mente.
Invenies fie montivagum genus elfe ferarum ;
Sic hominum genitam prolem ; fie denique mutas
Squammigerum pecu.des ; et corpora cunda volantum.
Quapropter coelum limili ratione fatçndum ’ft,
Terramque, et folem, lunam, mare, cætera, quæ funt,
Non elfe unica, fed numero magis innumerali:
Quandoquidem vitæ depadus terminus alte
Tam manet his ; et tam nativo hæc corpore confiant,
Quam genus omne, quod his generatim rebus abundat.
Ouæ bene cognita fi teneas : natura videtur
Libera continuo, dominis privata fuperbis,
Ipfa fua per fe fponte omnia Diis agere expers.
Nam (proh fanda Deum tranquilla pedora pace
Quæ placidum degunt ævum, vitamque ferenam fi
Quis regere immenfi fummam; quis habere profundi
Endo manu validas potis eft moderanter habenas ?
L 2 Quis