Undique ii inclufum certis coniifteret oris,
Finitumque foret; jam copia material
Undique ponderibus folidis confluxet ad imum;
Nec res ulla geni fub cceli tegmine poflet:
Nec foret omnino coelum, neque lumina folis:
Quippe ubi materies omnis cumulata jaceret
Ex infinito jam tempore fubiidendo.
At nunc nimirum requies data principiorum
Corporibus nulla’ft: quia nil eft funditus imum,
Quo quaii confluere, et fedes ubi ponere poflint;
Semper et afliduo motu res quaeque genuntur
Partibus in cun&is, aeternaque fuppeditantur
Ex infinito cita corpora materiai.
Poftremo ante oculos rem res finire videtur,
Aer diflepit colleis, atque aera montes;
Terra mare, et contra mare terras terminat omneis.
O m n e quidem vero nihil eft quod finiat extra : .
Eft igitur natura loci, fpatiumque profundi,
Quod neque clara fuo percurrere flumina curfu
Perpetuo poflint aevi labentia tracftu:
Nec prorfum facere, ut reftet minus ire, meando:
Ufque adeo paflim patet ingens copia rebus,
Finibus exemptis in cun&as undique parteis.
Ipfa modum porro fibi rerum fumma parare
Ne poflit, natura tenet: quia corpus inani,
Et quod inane autem’ft, finiri corpore cogit:
Ut fic alternis infinita omnia reddat.
Aut
Aut etiam, alterutrum nifi terminet alterum eorum,
Simplice natura et pateat tantum immoderatum :
Nec mare, nec tellus, nec coeli lucida templa,
Nec mortale genus, nec Divum corpora famfta
Exiguum poflent horai filiere tempus.
Nam difpulfa fuo de coetu materiai
Copia ferretur magnum per inane foluta,
Sive adeo potius nunquam concreta creaflet
Ullam rem, quoniam cogi disjedta nequiflet.
Nam certe neque confilio primordia rerum
Ordine fe quæque, atque fagaci mente locarunt;
Nec quos quæque darent motus pepigere profedto :
Sed quia multimodis, multis, mutata, per omne
Ex infinito vexantur percita plagis,
Omne genus motus, et coetus experiundo,
Tandem deveniunt in taleis difpofituras,
Qualibus hæc rebus confiftit fumma creata :
Et multos etiam magnos fervata per annos,
Ut femel in motus conjeéla’ft convenienteis,
Efficit, ut largis avidum mare fluminis undis
Intègrent amnes, et folis terra vapore
Fota novet foetus, fummifîaque gens animantum
Floreat, et vivant labentes ætheris ignés.
Quod nullo facerent paifto, nifi materiai
Ex infinito fuboriri copia poflet,
Unde amiffa folent reparari in tempore quoque.
Nam veluti privata cibo natura animantum
Diffluit