lijke ponsmachines (Zie fig. 58, boven, naar een teekening
van de Blieck) waren voor handkracht ingericht; met elken
ruk aan den hori#
+: zontalen hef booms#
arm, die aan een
schroef een verti#
kale beweging naar
beneden gaf, werd
een plaat uitgestoo#
! ten. In de laatste
eeuw zijn hiervoor
mechanisch aange#
dreven ponsmachi#
nes met zeer veel
tmjXvritc m,t ¡jn Aru. "" i grootere produktie,
in de plaats geko#
men. Het oude toe#
stel wordt nog wel
gebezigd voor het
«snijden» der en#
kele platen, naar
welker gewicht be#
oordeeld wordt, o£
de repen op de ge#
wenschte dikte zijn
uitgeplet.
De nieuwe
Fig. 58. Boven : Machine voor het uitstooten van ronde muntplaten. Beneden : Inricbting voor het stuksgewijze s c h r o e f pr e r s e i l ,
afvijlen vaDn amn.u ndtep lBatleienc. k(,T 1e6e7k1e)n.ingen van W ä ä r V ä n DOVCH sprake was, en die
aan de uitdrukking «schroeven» van muntstukken, het
aanzijn gaven 1), zijn nog anderhalve eeuw gebezigd, om
daarna wederom voor betere persen van geheel andere
constructie plaats te maken. Een muntschroef behoeft weinig
nadere beschrijving naast de afbeeldingen, (Fig. 59 en 60
naar de Blieck) die op zieh zelve reeds duidelijk zijn. De
horizontale arm, aan de einden bezwaard met koperen of ijzeren
ballen werd door een aantal mannen (4, 6, 8 of meer, naar
gelang van den uit te oefenen druk, het sterkst bij grootere
muntstukken) in snelle beweging gezet. De ijzeren schroef
met grooten spoed verkreeg daarmede een sterk versnelden
gang, die medegedeeld werd aan den bovenstempel, welke
in een blok, dat met geleiding aan beide zijden op
en neer kan gaan, was opgesloten. Door de groote snelheid
werd de muntplaat, die op den onderstempel gelegd was,
met kracht getroffen. Een munter, die lager zat dan de
gelijkvloers geplaatste muntschroef, droeg zorg voor het
telkens opleggen en weder wegnemen der munten.
Grooten ommekeer hebben sommige bedrijfsonderdeelen
in den aanvang der 19e eeuw ondergaan, toen de Utrechtsche
Munt de centrale instelling was geworden. De invoering van
mu0n teHne t doiso rn iemt idted evle rvwaonn deeerne n,v adlabtl ooko kis wgeeld aecehnts. aTaone nh edte slRaaensi dveannt pvaenrs oAnsesne n(dUerlfbta iinn JGauniulaairni 1e7n3 3N .a aCna rdpeenn tiGerr)i fhfiieerr eFeang enl iesucwhree emf udnatst ltawane#e omveetrhsotadaen wviladne n Riandveone reenn, hGeeefnte rmaaebnM heuens tedree ng evleagne nhhueni dw geergke vperno,e vteenn ahfu ntne el engigeeunw. e Nmae teheond ev,r iwj alaarnbgidj uereing vvaelbrblolikif t oinep adsesnin gH vaaogn db, lzeoeok wecehinteigr te bevallen dat van de gansche zaak verder werd afgezien.
vooInr mZuunidts#lEaaunro pgae birsu ivko ogrehmeaeank te. eEn idtiejrdsl asncgh ivjnatn hheet ti nv adleb lmoku n(tmtecohuntoienk) (ntireotu wtee nsz ijno okin gveovoore rdd ;e wveerl vawaordridgti nhge tv avno oar nhdeetr es lgaaenst evmanp emlteé dvaoilolér#s werpen, als knoopen en dergelijke) gebezigd.