pers werd ingevoerd, is het de vermelding zeker waard,
Fig. 51. Wals met ingegraveerde (München). muntstempels.
dat er een tijd lang voor
dit laatste gedeelte der
muntfabricage op enkele
plaatsen een zeer byzon«
dere methode in. zwang
is geweest, n.l. een com*
binatie van walsmachine
en muntpers, met behoud echter van het
uitsnijden van de munten met de schaar.
Metaairepen, die eerst (allicht door plet*
werktuigen) op de dikte van de munt
waren gebracht, werden daarna door een
stel kleine walsen geleid, die aan haar omtrek
voorzien waren van gravures voor munten
en wel zoodanig, dat bij het doorvoeren
van de metaalreep de verschillende deelen
daarvan gelijktijdig aan weerszijden door
bijeenhoorende Stempels (op elke wals een)
werden getroffen. Zoodoende kreeg men
gemunte stukken, die nog tot een metaab
reep samengesteld waren. In de Munt te
München zijn nog een drietal dezer walsen
aanwezig en wel uit de jaren 1590 tot 1622.
Uit eene mededeeling van den muntdirec*
teur te München bleek mij, dat in het Max.
Museum te Augsburg enkele walsjes van
gelijksoortigen aard uit de jaren 1572—1575
worden bewaard *). Een der walsen uit
mo'n,) nIanie sD udmécaism, aNleos tedse subrr oln’ézme,i ssPiaorni s en1 8F6r8a, ncweo drdest
Fig. 52. Afdruk
van een munt-
Asutegmsbpuerlgw a(l1s5 6u0i)t.
München is afgebeeld in Fig. 51; Fig. 52 geeft een
afdruk weder van een der rollen, nu nog te Augsburg
aanwezig.
Wanneer zijn in ons land de meer moderne methoden,
waarvan boven sprake was, in zwang gekomen? Merk*
waardig is het te zien, hoe betrekkelijk spoedig men, naar
het schijnt, op de hoogte was van wat er op dit gebied
elders omging.
Reeds in het begin van de 17e eeuw komt het vraag*
stuk ter sprake, als men, vreezende dat het gebruik van
Schroefpersen voor het slaan van munt tot kwade praktijken
zou kunnen aanleiding geven en misschien reeds door siechte
ervaring geleerd, het gebruik van zoodanige persen, zonder
vergunning van de overheid, verbiedt. Het Plakaat van de
StatemGeneraal van 27 September 1611 geeft hierover (met
ändere zaken) de volgende voorschriften: « . . . Ordonneren
«insgelykcx dat niemant in dese Vereenichde Provincien in
«syn huis en sal mögen hebben, veel minder gebruycken
«eenige Persen of andere Instrumenten, däer men mede
«kan schroeven, drucken ofte stampen eenige metalen van
«Gout, Silver, Kooper, Yser, ofte andere, geene uitgeson*
«dert, dan met kennisse ende voorweten van den Officier,
«ofte desgeenigen dien het exercitie van het officie com*
«peteert, ende Burgemeesteren van de Plaetse haerder resi*
«dentie: Ende dat alleen om te gebruycken tot publycke
«gheconsenteerde hantwercken, ende anders niet, op pene
egeranv ukröer,t ed ime edine de1e8l4in0 g naoägn geintr oGffeennè voem iirne ngte dberrugiekl izjkoeu dweanls eznij nm egte wmeuenstt«. Ibsa koeormk atw egdeewre evsat,n odfe zme oemt uvnetweleeerkr tuaiagne nI taAliuaagnssbcuhreg a(fzkieo mbsltz .e n5 8o)v edre* brenging naar ZuidsDuitschland worden gedacht?