j. Titulo eodem pars tertia. Ibid. a. 1743. pagg. 2ig. tabb. aen. CXLI. vel potius CXLIV. quia LXXXIV.
CVII. et CXXVII. bis idem numerus adferiptus eft, fingtdae tarnen aliam plantam fiftunt.
4. Eodem titulo pars quarts. Ibid, anno end. pagg. 1 f4. tabb. aen. LXXXII.
f. Eodem titulo-pars quinta. Ibid, (deficient tarnen nomina bibliopolarum Oatuffe et Steph. Neaulme,) a.
1.747. Pagg‘ 49-- praef. AuB, p. 2. Editoris p. 2. tabb. aen. CLXXXlV. ex quibus tab. LXX. deficit, LXXV.
vero bis adefi, fid utraque alia icone.
6. Eodem titulo pars fexta. Ibid.'a. 17^0. pagg. 2 praemiff. pagg. 4. tabb. aen. XC.
7. GE. EVER. RVMPHII etc. Herbarii Amboinenfis Auétuarium, reliquas compleflens arbores,
frutices ac plantas , quae in Amboina et adiaccntibus demum repertae funt infulis , omnes accuratifTime
dclcriptae, et delincatae iuxta earum formas, cum diverfis Indicis denominationibus cultura, ufu ac viri—
bus; nunc primum in lucem editum, et in latinum Permoncm verfum cura et Audio IO. BVR'MANN I,
etc., qui varia adiecit iÿnonyma i'uasqne obfervationes. Amftelaedami apud Mynardum Uytvverf et vi-
duiim ac (iliumS. Schouten, a. 17 f 5*. fol. mai. pagg. 74. praef. p. 1. Index univerf.in VI. Tomos pagg. 20.
tabb. aen. XXX.
Splendidum hoc et rarijjimàrttm maximamque partem antea incognitarum fiirpium ampliJJima hiftoria et elegant
ijfimis deline ationibns cumulatmn opus ipfio titulo iam fiitis f i commendat, inprimis quum Cel. B VR Ad A N-
ITVS plurima ad normam mentemque recent iortem auBorum illufiravit. Cnntla not at u digna, quae uberri-
me comprehends, indicare, recenfionis limites tranfeenderet : noftrum ergo tantum efi, ea, quae, praeter ilia
in titulo iam indicat a , in genere notandaJùnt, exponere et pauca fpeciminis loco adder e. Quae auBori propria
fient, Batavo fiermone confiripfit, quam oh rem eodem unaettm editoris verfione latina indivifis columnis,
iisdtm tarnen paginarum numeris adferiptis, per totum opus camparent, quod infitper ad fingulas partes dupli-
ci titulo , altero latino , batavo altero , fignatum efi. Ex dedicatione Societal islndiae Orientalis in Belgio
conflit ut ae Adoderatoribus inferipta , primae parti praefixa, et 20. Sepr. a. 1690, AuBoris aetatis anno medio
fixagefimo tertio, ex ar at a difiimus, eum tunc iam per 20. annos caecitate (quam et iam eius imago fiat is ex-
primit) laborajji, et non nifi priores huius operis partes abfilutas ad laudatam ficietatem transmifijfie, reliquat
antem proxime fiubfiquuturas fipopondijfie, id quod a. lôçf. fiaftum ejfie, ex A. praef atiotie patet parti V. addita
et ultimo Dec'embris diBi anni Amboinae confignata. Prior praefatio porro docet, hoc ipfium opus comprehendere
plantas, quae non Jolum in Amboina eiusve infulis inveniuntur, verum ctiam quae praeterea in adiaccntibus infulis
Moluccis, Banda, aliisque usque in ipfiam ffavam maxima ex parte occurrunt, quibus mox addit, licet
ab aliis auBortbus iam plurima ante ilium in lucem tmiffia fint ficripïa, quae ex profiejfio de plantis Indicis agunt,
fe tarnen primum fuiffie, qui in deficriptione plant arum, quae in his proveniunt .oris, viam aperuerit et detexerit,
'quum nullus alius, quantum fibi confier, Orient alls huius orae penetraverit vel ante ipfium perfirutatus fit filvas ac
fiolitudines, qttapropter candide agnoficit, nullum dari opus, quod primis fiatim aujpiciis confummatnm et omnibus
numeris abfolutum fit, f i ergo illud pofieris perficiendum relinctuere, Jimulque monet, hunc librum produ-
Bum ejfie ab amatore tantum ficientiae naturalis, qui modicam fibi adficribit bttanices notitiam , quique inter
'militaria aliaque public a officia et munia fitbeefivas Ionic /abort impendit horas : fie itaque adnotatiotses de plan-
tarnot viribus et ufiu, non fiilo medici vel praBici, fid hifiorici more, enarraffie, eas tarnen ex tefiimoniis fa-
gacififimorum ineolarum comprobatis defcripfijfie , Usque plurimas inferuiffe virtutes , quae in ipfia fiua aliorum-
que fi am ilia , fie auB ore, exploratae fient, neque alia annotaffie , quam quae adcurata etfidèïi experientia
promptoque indicia eruta et comprobata effent. Quod ad ip fas harum infiularnm plantas deferipias attinet, afi-
fierit Noffer, licet nonnullae ab aliis iam deferiptae et delinedtae habeantur, in herbario tarnen hoc , quod ultra
700. compleBitur , vix fo . reperiri ab aliis expofitas. Addit deinde, fie, antequam hoc opus inulliemor-
dinem redaBum fiuerit, ex fiolis aefiu illis in terris ferventiffimo, cut, Ifttora collesque perm eons, forte nimis
incaute et fefiinanter fie expofiuit , fibi contraxiffie oculorum fiuffiufionem feu cataraBam nigram , intra trium
menfium fipatium perfeBram redditam, quapr opter, ad perficiendum hoc opus , ipfi neceffarii finer uni id on ei et
périt i amanuenfis, quos etiam fiupremus ear urn regionum Magiflratus generofio animo fiubmintfiravit} inde -vero
hoc ipfium opus de priore fiplendore et decore fuo non parum amiftffie, ipfi agnofeit. Deniquè indicat „ plan-
„ tarum nomina nonnnlla fieptem , immo aliquando decem^diverfis Unguis , plurima vero tribus quatuorve'ejfie
„ adficripta, Latina nempe, Belgica, Malaienfi, Amboinenfi, Tornatenfi, Bandenfi, Mackffiarenfi, Baleyen.
fi, et Jfavana, quaedam etiam Arabica et Sinenfi, et ubi conver.it Portugallica et Indo ft ana“ addita ple-
rumque ipfiorum interpretatione. Ex altera A. praefatione addendum adhuc babemus , eum per 42. annos in
Amboina commoratum fuiffie , euntque ipfium iam AuBuarii mentionem fieriffe, cui refervavit turn plant arum
quarundam figuras, quas tunc, quando hoc opus abfilvit, ultimis mehfibus, virtdes conquirere non potuit. ,*
turn fioribus et firuBibus iis addendis , in quibus hi omifji funt ; turn etiam iis plantis, quae abfioluto iam opéré
ip ft demum innotuerunt, vel poflea innoteficereht. His adhuc addhnus, ultimae parti praefixum ejfie Au Boris
iter in Braftliam metrice conficriptum, ex quo patet, eum in Gymnafio Hanovienfi prima eruditionis fundament
a parentum cur is féliciter po fuiffie, et at is vero anno XVIII. Italia regiones invifiendi cUpiditate captum, a
•fiduBore quodam ad iter, in Indiam prater voluntatem fiuficipiendum, coaBum fuiffie. Editor in priori et pofleriori
praefatione merito mirât us efi, qui fieri potu&rit, ut vir plus quam fiexagenarius, per quart am infitper fiaecu-
li partem oculorum ufiu privatus, tarn vaflum tanto ue natura thefiauro refer turn opus in çrdinem adeo elegant
em fibique ita confiantem ac convenientem digerere pótuerit, quibus addit, „fie a fide digniffimis'homi-
,, nibus, turn temporis illas terras inhabitantibus, fiaepius relatum audivtjfe , hac in parte adeo fatfacem
bunevirum fuiffie, ut, licet ex rernotifjimis Indiae plagis exoticae atque omnibus plane incognitae 'ai ip-
„ fium iam lumine captum adducerentur plantae earumque folia, fruBus vel femina, ex odore, fapore, forma
aliisquequalitatibus detegere acdignoficerepotuerit, adquodnamgenus vel clajfiem tales pertinerent plantae.,,
•Qui culparent AuBorem , eum non ita exaBe filorum fruBuumque partes fruBificationem conftituentes more
botanicorum fiemper obfervajfie, ac iuxta certum pyftemdticum ordinem ad justs famillas revocajje, iis perpén-
dendum proponit Ubunc virum , ut ipfie profeffus eft, a iuventutefiua a parent/bus ad banc dèftinatum baud
» fuiffie feientiam, nec doBortm in bac arte peritum audivifjè, ac proinde non fuiffie Botamcum,. fed riqtu•
„ rae quafii inftinBu et ipfio fuo genio ad naturalis biftoriae feientiam propenfo duBum inter alia fiua munia
„ banc exercuijfie artem etc, „ et qui forfian reprebenderent, omnes plantarum icônes non ita penitus omnibus
partibusfuiffie abfiolutas: iis regerit, “ id ab A. omnino fieri baud potuijfie, primo quod plurimae in her-
bario boc contineantur arbores et plantae, quae, rariffimae, ac femel tantum vifae r ex remotijftmis Infiu-
„ lis, fiummis montibus , imperviis fiaepe rupibus et Uttoribus, immo ex borrendis defertis denfisque filvis pe-
„ titae, non ifto tempore flores fuos Jimulque fruBus confpicitndos exbibuerinti aide, quod et arbores in immen
„ fnenfumfiaèpe extenfide, adfcenfum florumque fiuorum ac fruBuum coüeBionem penitus negent; quo accedit
„ infiuper, quoi rarifftmi in barbqris illis terrisperiti inveniantur piBores » (de quibus ipfe quoque A.fub
finem fiuaepraefationis conqueftus eft') “ qui omnium ac praefertim minimarum partium adfruBificatio-
„ nem pertinentium rite obfervent attributa earumque diftinftiones et proportioncm etc. De nonnullis
capitibus, quibus nullae figurae, praefiertim in ultimis tomis, addit ae funt, porro monet ,,id amanuenfium
„ forte incuriae adficribendum ejfie, Ce editorem autem omnes, quas operi infer tas invenit, quanta id fieri
„ potuit cura, aeneis tabulis inficulpi curaffe, „ Hue porro pertinet (quod pofterior Editoris praef atio ad-
dit) buncce defeBum praeterea ortumfuiffie ex fatali incendio , in Amboina a. 1687. exor to, in quo A. do-
mus, et cum bac multae etiam cbartae ac plantarum delinentiones vaftatae funt. Quod reliquum eft , prior
Editoris praefatio brevibus adbuc enarrat, quae ipfe in huius operis publicatione prdeftitit, quaeque potiffi-
mum in eo confiftunt, quod textum Batava lingua ab A, vel potius eius amanuenjibus, barharis fiaepe voca*
bulis conficriptum, ad A. fententiam follicite Latio reddidit; delude fieparaiarum partium, quae in tabulis ex-
primuntur non autem in textu explicantur, expofitionem addidit, obfervationes etiam quibusdam in locis adiecit,
ft compererit, easdem ftirpes ab aliis auBoribus iam fuiffie deteBas vel defieriptas, vel etiam Warum fpedes
iam ejfie notatas, ubi genericum fimul indicavit nomen. Praeter bate, ft in auBons appendice (a. 1694*
poftmijfia) alicui capiti aliquid addendum invenit, vel etiam in eiusdem AuBuario (a. 1704. Amftelaedamum
d(lato') reperit, quod ad arbor em vel plantam congener em pertineret, illud congruo loco infer uit, juisque
obfervationibus porro iunxit illas, quas D-D. G ARC IN Jecum communicavit. Lenique invidorum non-
mllorum calumniae, quafii, ob has lucubrationes fubcefjivas, et fiiidium medicum et officium praxi clinicae di-
catum negligeret, gravem Jcribit dicam, qua luculenter déclarât, quae animus bene compofitus et ab irregu-,
lari luxùriofoque vitae genere aliejius, praeter occupations ordinarias exfequi valeat. Haec de operis bums
contends in genere annotata fufficiant: quae ad fpecialia recenfenda pertinent, eorum potior a ipfae ftngu-
lor urn librorum infer iptiones indicant. P. I. continet tantum L. I. qui recenfiet arbores, quae frudhis eicu^
Juntos ferunt, ac culturam requirunt, confiât tapp. 69. et tabb. 82, quae fifttwt 80. imagines ; 79»
fpecies ex bib entes, aliis 170. partium fiuarum figuris illuftratas, quibus accedunt 4. infeB. figurae P. 11. continet
L• 1L et UL Prior tradit arbores aromaticas, quae aut frudum aromaticum corticemvc , aut
pdoratum aliquod praebent lignum. Confiât capp. S4- tabb. 46, et figuris ^5. declarat 51. fpecies, praeter
87*figg- earum partium, et 2. infeB, Pofterior feu III. liber agit de arboribus , quae relinam fpe-
ciciùsque dant flores, aut noxium aliquod lac fundunt. Confiât capp. ‘46. tabb..41, quae ^x.Jigu-
ris repraefentant totidem fpecies, partium fiuarum figuris 80. expofitas, P. III. continet L. IV. et V, lue ex-
bibft arbores filveltres, quarum parsaliqua fabrili« ejt. Confiât capp. 70, tabb. ^figuris 87, totidem
fpecies earumque partes aliis 90. figg. depingentibus ; quibus accedunt figg- 7. cuiusd- erucae eiusque meta-
morpbofeos. L. V. pertraBat arbores lilvelïres promilcue. Confiât capp 60. tabb. 60, totidem cum aliis 47.
partium figuris fpecies *9. exbibentibus. Accedit fig. 1. infieBi. P. IV. continet L- VI. qui agit de frutici-
bus tarn domelticis quam lilveflribus. Confiât capp. 90. tabb, 82. quae figuris 8 6. totidem foecies deli-
veantet aliis SA, figg, illuftrant. P. V. continet très fiequentes libros. L, VII. recenfiet funes fllveftrcset frutices
rep tantes. Confiât capp. 61. tabb. f 9. quae repraefentant fpecies 8i* totidem figuris ac infuper 61. aliis
partium expofitas. L. VIII. producit arbores doraeflicas, tarn viÉtui quam medicinae et decori infervientes,
Confiât capp. 92. tabb. 56. quae figuris 94. totidem fpecies repraefentant et aliis 17. ulterius declarant. Li ZA*
agit de cônvolvulisetherbis reptanübus. Confiât capp. 91. tabb. 69. in quibus comparent 103. fpecies totidem
figuris delineatae et aüis 49. illufiratae. P. VI. continet III. libros Ultimos. L. X. exponit reliquas herbas fil-
■ veüxes promifeue. Confiât capp. 64. tabb 41. quae figuris 81. totidem fpecies exhibent, add. t is 10, aliis partium
figuris. L. Xl. itidem comprebendit reliquas heroas filveftres. Confiât capp. 62. tabb. 3^. quae fiftunt
71* fpecies totidem figuris aliisque 36 adpofttis : quibus accedunt avis eiusque nidi efculenti figg. 3. L. XII.
denique agit de arbulculis mariais et plantis faxofis fèu lithodendris et lithophytis. Confiât capp. 33.
tabb. 14. quae 31. figuris repraefentant totidem fpecies figuris aliis 7. illuftratas. AuBuarium confiât capp,
84. tabb. 2.9. quae 42. figuris totidem fpecies deiineant aliisque 23. illuftriores reddunt. Accedunt 2. figura
■ animalculi, quod Moncum adpellant. Coronidis loco adiecit cel. BVRMANNVS deferiptionem Smilacis (ar-
mentis fpinulofis, finuofis, foliis quinquenerviis , utrimque cordatis, quae veram ac genuinam prae-
■ bet radicem , Chinam in officinis pharmacopoeorum vocatam, cuius plantae integrae unacum flore, fruBu
et radice tab. 30, integrum folium explenst repraefientat imaginem, quamolim fuis fiumtibus in ipfa Jfa-
■ pana ad vivum depmvendam curavit vir exoticarum plantarum curiofiffimus D. IV ITS EN I * S * urbis
■ Amftelaedamenps quondam Conful ampliffimus. Accedit Index univerfialis in fiex tomos et auBuarium pagg,
20. quo non fiolum fingularum fiirpium nomina latina trivialia , verum etiam plerumque genuina generica et
fpecifica, ex LIN N AEI de Herbario Amboinenfi dijjèrtatione (quod buius AuBuarii praefatio docet) petita
adeoque litter a L. diftinBa, quibus tarnen baud raro inferuntur paria, lit ter a B. fignata, aliaque pro-
,cul dubio ab ipfio B VR M ANNO addita. Omnia autem nomina , quae idem in obfervationibus fiubnexis
indicavit, in boc indice repetere, minus confultum duxit. Ex baBenus recenfitispatet. egregium boc opus,
infigni exoticarum fiirpium copia refertum , confiture alpb, ig. pi. 7. non computatis titt praeff. etc. et con-
tinerc 699. tabulas, etfiuper bis 91t. figuras, quae, aliaeque earundem partium 671. figurae additae , repraefentant
909. fpecies, unacum pluribus aliis , non depiBis , 87s* capitibus mira accuratione deficriptas,
additis aliis relationibus de earumdem ufiu commuai ac medico pari diligentia concinnatis. Ex bis fingulis vel
notabiliora tantum referre, recenfionis limites denegant; fufficiant ergo pauca fpeciminis loco feleBa. L.l. cap.
I. jiftitur Palma Indica maior. Calappa. Cocos boom. In deficriptione indicantur cbaraBeres omnibus pal-
mis Indicis communes, quas in nuciferas, vinifieras et farinifer as diftinguit, ad quarum claffem primant pertinet
palma boc capite fecundum totum eius babitum, flores, fruBus j et reliquas partes p. 1 • g. deferipta,
ubi omnium partium variae appellations Unguis peregrinis annotantur ac metbodus, qua incolaç ex bac arbore
eliciunt vinum palmeum, modusque , quo excelfam banc arbor em conficendunt, deferibitur. Secundum
obfi.B. p. 9. eft Coccus foliis pinnatis, flore et fruftu raccmofo et angulofo , ubi etiam figurae tab. /.
expimuntur, quae fiftunt 1) nominatam arborem cuptfpadicibus. flores fit uBusque ferentibus, et cum imagine
r * m *> * cuius