AZOE
n
S F
gan C'; B: 8c plerifque africanis fpeciebus
videre eíl.
Aloes fpccics diverfs a divcrfis proponuntur auctoribus,
plures alias non dcfcriptas ex Africa & America
miflas exiftere,brevioti eaque accuratiori defcriptioiic
& iconibus Lcf tor i in fequcntibus oftendam,
quarum fi quem auftorem mentionem fccifle
vidcatn, quid dc lis d i d u t n , apud quamque fpcciem
Leftori patebit.
Per plurimos annos planta h s c venuftifTima viguit
in horto Medico Amftelffidamenfi, qui unicus,
& primus, quod fcio, hujus pianta; pofleffor haftenus
exftitit.
Radiccm habct fibrofam & albicantem.
Trunco fuftentatur duas uncias craflb , pedali,
f u f c o , &poft foliorumdcceiTumannulatiumcireulorum
ftygmata per aliquod tcmpus refervante,
quum quo magis adolefcat, hoc ipfo magis magifque
obliterantur & evanefcunt ; dein in quatuor fe
expandir ramulos, ( de hac icone loquor , cura &
plantam unicaulcm alathortus) qui a principio ad
finem ufquc ex meris foliis eundemadmodumampleftentibus,
ut nullus videri queat, conftare videntiir.
Polia funt unciam lata , fefquipedem nonnumquamlonga,
(inferiora intcllige, quum quo funt
ñipcriora, quo breviora) crafla, fuccum vifcofum
& amarum continentia, cffifia , & rore albo quafi
obdufta, adeo ut tangentis digiti vcftigia diu refervent,
non rigida (devetuftioribus loquor) ut Inplcrifque
aloes fpeciebus, fed facile plicantur, &
circa margines nonnihil rubent.
Haftenus in horto medico flores produxit nullos.
Flores Iiic appiitos & capfulam feminalem addidl
majoris pcrfeftionis ergo ex codice viri nobihffimi &
amphffimi Domini Nicolai Witfen , hujus urbis
Confuhs & Senatoris, qui eundem omnigenis iifque
clegantioribus plantis in Africa ad vivum delineatis
refertum mecum communicavit, cuiitaquefoli
pro h h & fequentibus grates debentur.
Plores, utpatetexicone, in fpica nafcunturrubri
, monopetali, in fex lacinias divifi, quos feqiiitur
capfuli feminalis ttiquetra , tribus diftinaa
Joculamentis fcmina plana & fufca contincntibus.
In altis iifque faxofis Prcmontorii Bonge Spei montibus
ad tredccim pedum altitudinem, &fefquipedis
callitiem nafcitur ha;c pianta , & floret Oftobri.
"/ mdere» overfiaan ,glveit fonder ophoudcn
nieuine binden uyt het midden, tot een fekere groote
gekoomen zynde, brengen jaurlyks eenfieel oft meerdertevoorfchyn
, dragende bloeme», elk aan fyn foort
eygen, geljkalsteßenisinden Aloe Vulgaris C.B.
en meefien AfruMnfe foorten.
Verfcheyde foorten •van ¡^loe teerden van nerfcheyde
'¿Auteuren voorgeflelt, dat dxxr noch andere
onbefchrevene i^fricaanfche en ^^meruaanfche
foorten iyn, fal ik met een körte en nette befchryvin.
ge en afbeelifel den Leefer in 't vervolg uertoonen,
•van Teelken fo ik hevinde dat eenig Auteur gelnachgemaakt
heeft, foo fal't geene van de felve gefeyd is,
hy ider foort den Leefer hljken.
Veefe feer fchoone flant heeft veel jaarengegroeyt
in den Amßerdamfche Medicyn-Hof, dcTeelke tot noch
toe deneerfle en eenigehefitter is, datikTneet, •unn
defelve.
De Tvortel van defeplant is vefelachtig en Toit.
Deefe flant Tuert onderfiemt door een flam, deToelke
f^ee duymendik, een voethoog, en bruynis, en
deltrelke eenigen tyd na dat de binden iyn afgevallen
Litteeken als ronde ringen behoud, deloyl hoe ouder
dat de plant Tferd, hoe meerder defelve kamen te vergaan;
daar na fo breyd f y haar uyt in vier tacken,
(ikfpreeke van dit afbeeldfel, deToyl in den hof ook
(en geejueekt "»erd, detaelke maar een enkelde ßeel
heeft") fuelke tacken van het begintothaar eynde toe
fchyrten te beßaan uyt bladen , die defelve foodanig
komen te omhelfen , dat geen tacken können geßen
Ve bladen zyn een duym breet, anderhalf voet lang
( verßaat hier door de onderßen, leant hoe hooger f y
ßaan , hoe klynder defelve z,yn ) dik, inßch beßuytende
een lymachtig en bitter faf , witachtig groen,
en gelyk als met een dautn bedekt , foo dat de litteke'nen
van de vinger, Tvanneer men defelve heeft aangeraakt,
lang daar opblyven flaan, fy zv« niet ßyf
( ik fpreeke van de oude bladen ) gelyk als in de meeße
foorten van Aloe, maar f y können lichtelyk gevoit-
Teen Tver denken z,yn aan de kanten eenigßnts root achtig.
In den Medicyn-hof en heeft defelve tot noch toe
De bloemen die hier by gefchildert zyn, als ook de
zaadhuyfen heb ik tot meerder volmaaktheyd hier bygevoegt
uyt het boek van den Edelen Grootachtbaren Heer
Mr. Nicolaas ivitfen , Burgermeeßer en Raad van
deefe St ad, Teelke my dit boek verciert met alderley
foorten van planten na het Leven in i^frica gefchildert
heeft geleent, welke Heer dan alleenvoor dit en
het volgende te danken is.
De bloemen, gelyk als uyt de(felfs aftekening blykt,
groeijenaaneen fpil, zynrood, beßaan uyt een blad,
datinfes fneden is gefneden, na "Vpelke bloemen een
driekantigzand-huys Voigt, beßaandeuyt driehoUigheden,
Itelke in ßch beßuyten veel bruyne en platte
voet dik, en draagt bloemen in de maand O^ober.
C A P .