5 §4 P L A N T A R V M H I S T O R 1 A Pan. M
12. Acetóla arvenfislanceolaca, G. B.P- Acetofa minor Ian.ceofetaj .'Park. Oxàlis minima,
D od.Trag. Oxalis minor, Matrh. In gd. OxaMs minima finnaiàvervicma,G«. non cmacut.
Oxalis tennifalia, Ger.. Use Acetofa prolixasiignofafque habsfradiees,valìe fibrofas, raben-
tes, hut illue reptantes, in piura capita divifas, qua; ioliaemittunt unciam longa, & aiiquan-
do ampliora, ad irnuni juxta appofìtionem pcdiculi auriculata, guftu reliquarnm init.ar acido,;
fioículi longos effidnnt racemos, ftaminulis luteis onuftos, quibus iingulis fuccedunt lìngula
femina triangularía,minima. H acratione loci major minorvere peri tur. Hinc Tabernamontanus
duas pingit Icones quem fequuti funt Gfcrardus & Job. Bauhinus ejuiqire lìmius Joh. Ohabrausj
etiam Cafp. Bauhinus in Pinate. Has omi}es4XIII, XIV, & XV. Gafp.uBajjhini differunt tantum
fecundum fertilitatem & fterilitatem feli. 1 ■ .
12,. Acetofa Crética femine acuíéato, C .B .P . & Prod. Hate radiceeft parva, rnffefcente,fi-
brofa, iniumma tellure haerente ; tauliculisquandoque pluribus, palmum fnperantibus, humi
reclinatisi quandoque uno, i'ed in ramuW-brachiato ; foliis parvis, oblongis pediculis donà-
tis,'auriculis.carentibus; flofeulis multis, «sigáis, muícofis, ¡'Circa rannftos femipalmàres, in
modumfpicas alternatimdifpolitis ;pquibusiemenfuccedit .tenùibus membranis aculeatis.i&
clufum, cui pediculus oblongus, incurvus, in medio tumidus, ut in Caltha, additur. Junio fio-
ret, & femen paulo poi! maturar.
14. a4«/i^*'NeajSolÌtana Ocimi folio, GBa PniAcetofa: Ocimifalio Neapolitanà'^aàtews-
Col, Prastet foliorum differentiam, quae huie Ocimi modo funt fefquiunciam lata, camola,
©vali figura, fe t id o longo hasrentia, veluti nitrofo pulvere obfita, acido fapore, ut in .cenge*
neribus, cauli hasrentia alternatim, ex quorum finubus alanfnrgnnt minoribUs eodem modo
foliis veltite, in quarum & caulis fummo in fpicam, ut in aliis flores emicant, congefti, «parvi,
herbidi, lutefcéntes, mufeofi, ac etiam circa fumma fqlia.hxrent^foliolis^quibufdani parviss
qúinis prò calyce : quibus fruflus fuccedunt foliacei, ut in aliis, ièd huicmiro natura: artificio
bubulinum caput exprimentés, nani eolio caulfnasrent, & inde adeapitis extrema veluti qbr*i
naa parum ¡nei fe curvai paulo inférius vero ac veluti è regione oculorumc aures veluti, appa-
rent utrinque & fupercilia & abhis reliquum dependens capitis totius Iconem exprimens :
caulès plures ab radicèexeunt, aliquando pedales aut majores,.parum anguloii ac veluti ftriaci:
radix tennis refpeftu plantae in fumma tellure hasrens. Totius plantas fapor acidus nomen in-
dicat, ut in congeneribus. Freqnentiffima eft hac Neapoli in' fepibn|¡Sac tenuibns locis prs-
fertim Panfilippi & Mérgelinae. Autumtìiifìne exit fponte.locis fupradiffis, Vere caulem edili’
ulta te perficitiit. ■ ¡
T K MPKR AMJÌ .NTUM & .VIRES .
Recentiores Acetofam flatuunt effe ftipìdam & ficcam in fecundo.gradu-, inquit Vuchfius. Digerii,
aperit, incidit, inquit SwenckfddÌus,-nomihtl humores lentos. Ventrkulum ¿[tuautem refrigerai,
appetitimi oiborum erciiat, jecinoris calorem ccntimperat. Bílio/ts ac pefilentibua febri-
brn adverfatur. Radix Acetofe hepatìs ihnenarurnuiefifacarum obflruhìiones:-folvit, . infe-
bribus utilia. Semenúdditur medicamenti* cor dialibus. Aquadifiilleita i s juceus in frequenti
funt ufu-. Febrientíbiió.contra ¿fíutn, fitim t s dejehiam appeietnúam forñgüur. Mftivkmen-
fibus Acetofa ciborum multorum ulile efl-condlmetilum impalato gratum.
D E P E N T A P E T A L I S
S em in e tria n g u la ri donatis,
C A T V T X X IX .
: B I B T O R T A. :
Bißort a dicitur7 qUQckrq,dM infewontorta (si'conwolutacmißet: quam alii Limonii? alii Britannic*,
alii Behen Warnfpcim faciunt. Miijus Blinm, I. 24. c. \6\is" /• 2 5* c,ap< i 1. inter
Vracontia meminijfe yidetur.' Forte ejitfdem I-2 5. c. 13 *. Molybd*na, id eß. Plumbago, quod plumbum,
oculi vitium tollat. Folb^ru^foplat.iqm-, angußßore.
Pars
Pars T A B U L A XX V I 11. Seftionis quintas.
[1. Magis intorta foliis rotundioribus rugoßs;nobis. Bißort a, Vod. Bißort a
\ Major radice i , major, Qluf. Niß.^ B , , " _ . ■' _
I 2. Minus intorta foliis angußioribus minus rugofis, nobis. Bißort a folio
.V. . -' ■ 's. minusrugòfo,f’ B.Chabr.Q:iri'
Bißort a sí (0,/Seu Alpina, Cam. in Matth: ©
' Minor^<54. Pumila foliis variis rotundis ly longis, nobis. Biftorta pumila varia,
.Park. ©
I 5. Alpina minima fobolifera, nobis. Bißort a niinór, Ger. Ciuf. Hiß. Bißort a minima, J ,
' B. Chab'r..
Explicatiópartis Tab. vigefem* ofòav* Seftionis quint*.
i . T J Ifiorta major radice magis intorta,.C. B. P. Biftorta, Dod. Biftorta major.- Ciuf. Hift.
J 3 Folia haec Biftorta major in longiufculis pediculis promit oblonga, lata & acuminata ,
Lapathi 'foliis limilia, verum venofa & fuperne quidem virentia, inferius vero ex caefio colore
candicantia: inter quae ex medio exeunt caules, pede áltiores, rotundi, minoribus aliquot foliis
circumveftiti : fpica in faftigio exiguis flofculis è diliitiore rubore purpurafcente ornatur :
lioribus fingulis fatifcentibus fuccedunt fingula femina triangularía, fplendentia yeluti Oxali-
dis : radix tuberofa, ciafia, oblongipr, genieulata, nonnunquam retorta, multis fibris c a p i f t
lata, foris nigricans, interiore véro pulpa non intenfe-rubefcens, guftu aftringens. Fuchfiug
duas liujus fpeeies facit, unam foliis rugofipribus,aliam laevioribus, hanc radice magis in fe
contorta &májore, iílamv^ero'radice raajore fed minus complicata multumque.fibrofa. I
¿.Bißort a major radice minus intorta, C.B.P. Biftorta folio minus rugofoJ.B. Chabr. A priore
differì foliis anguftioribus & laevibus feu minus rugofis, * radiceque minus intorfca rependo fefe
multiplicat in monte fura. Biftorta major.prior & altera reperitur in locishumentibus, opacis '
filvis, pingui ac lutofofolo. Màio ac Juiiió fibres fpicati vigent : fernen triangulare ad maturi-
tatem poftea perducitur.
3 .Bißort a minor feu Alpinia, Cam. inMatth. Hxc fimilis eft priori, fed multo minor : folia
in marginulis pulchre punftulis quibufdam diftinfta & veluti ferrata apparent.
4 . Bißorta pumila foliis variis rotundis & longis, nobis. Varia, Park. H«ec non folum terna
folia lata, brevia, fubrotunda, fed etiam bina,terna foliadonga,.angufta habet, exeuntiaomnia
ex eadem radice : caulem vix palmarem, cui fpicatim adriafcuntur flofculi pentapetali, minores,*
quibus fingulis fingula fuccedunt/eminá tríangula ut in pr^cedentibus. v
5 .Biftorta Alpina minimaTobolifera,nobis.Biftorta minor,Ger.Clui.Hift.Biftorta minima,J.B,
Chabr; Minima Alpina alia, Gam. Hiec rädicem pollicari craffitie minorem habet, contortam,
brevém, exterius albam & capillatam : caulis ei furgit dodrantalis,- vel aliquando in macro folq
palmo paulo major, foliis veftitus paucis, anguftis, oblongis, acutis, nullo pediculo hserentibus,
alia vero ex radice orta folia uncialiaaut fextantalia, unciam plus lata, ififerne glàuca!, fuperne
viridantia ; ipica unciam longitudine fuperat, floribus cornata albicantibus, fequentedein femine
non triángulo, ut in caeteris antediftis, fed rotundo, oblongo feu ovato, ruffo, quod mihi
videtur foboies tuberofa potius quam fernen fuccedens floribus deciduis, & ut aitClufius non
raro feminis loco multa folióla, brevia & viridia, in capitula oblonga .congefta p rofer ì; quibus
fponte deciderítibus, plántulas ejufdem Ípeciei in eadem qua alebatur areola & vicinioribús
íkpe natas vidi : radix vulgáris longe minor^ contorta tamen Se geniculata, foris nigricans &
intus alba, multis tenuibus fibris capilláta, ■ guftu uti tota planta aftringente. Nafcitur in fum-
mis Auftriácarum & Stiriacafum Alpium jugis tenui gramine veftitis. Floret Julio, in hortos
vero tranílata :( ubi formam & magnitudinem non,immutat ) maturius. Monfpelii reperit Jo.
Bauhinus circa montem Gangén. Genevse in monte Tuiri. Provenit etiam in comitatu Veftmer-
landiae prope Crosby Ravenwaith inter fepta D . Pickring ut refertur à Botanicis -Anglicis qui
earn ibidem reperere.
T E M P E R A M E N T U M & V I R E S .
Facúltate, Bißort a frigida eft, (y cum reficcatione valde aftringens : radix menfes ly undiqüaquefan-
. guinem pro fluent em fipprimit, alvumque fiftit, vomitumcompefcit'.dyfenteriis medetur, quovis
modo affumpta tonfillarum,.fauc'iUTn iy oris inflammationibm fuccurrit : gingivas firmai de>
. .cofio aut fucioejus ore colluto r: Idem pojfunt folia iy femina, fed minus efficaciter. Pulvis ra~