m . p l a n t a r v m h i s t o r i a Far. h ,
. . Explicat io partis Tab.decipttnon*.
i .T ~ 'Rogaría yulgaris, C.J&.P. Fragaria frúftu rubro, Eyft. Fragaria, Matth. Trag.Fue],
J r • Dod. ut. Gein. Hort. Lob. Icon. Lugd. Ger. Inter herbáceos fruaus Fraga quoqte¿
cuoi obtinent, quorum herba pedículos tenues & hirfutos , quandoquelaniiginoies à radi-
cibiis promit, quorum alii folia, alii fioículos proferunt, 'deindé a cauhbus, eormnquegg,
niculis fibras.quafdam proferpentes demittunt in terrani, quibus .feipfam multiplicat: fo.
lia aútemin uno pedículo terna, oblonga, ‘ lata, per circumferentiam ferra: modo incifa, f0.
perius virentia, hirfuta , afpera & rugofa , 'iriferius albicantia, quorum fingula ..majora &
latiora quam Pentaplìylli foiià: flores plurimi ab uno pedículo exeunt albidi, peútapetalfc
niultis ftamiriulis luteis medium floris occupantibus, atque Angulos flores fingula fujsfcquantuf
Fraga graftulatim & rotatim feu conglobatim coacervata, extérius granulis eìiafperata,
exìguis Mbris quodammodo fimilia, colore' rubentia, quandoque candidai guftu vinofo'fjj.
viaq quorum interior pulpa molhs,-húmida, & alba, ex mùltis veficulis pelliculatis conflata,
fingulis fingulós acinos arillofye, ideft grana pufilla in. fe contihentibu», ex quil&;:fatjs
de novo tota pianta individua renafeitur : radix diuturna feuvivax, fubnigricans, multisi,
bris capillata. Fragaria vulgaris eft vel fruftu.rubro,, albo, vel medio inter rubrum&album,
Fragaria Ànglica duplici petalonim ferie,nobis. Hate duplicèm aut triplicem habet petalorum
feriem in fingulis floribus, quibus fingulis fnccedimt Fraga elegantis rubicundi colorís. Na-
feitur in filvis opacis, nec non in dumetis, paffim in montibus, noifraroin collibia Scffilvij,:
fedmagjs proficit in hortis. Fragaria bis fruftumfer<!fis,C. B. P. Fragariasgenus ¡jkAlpj.
bus. Cxf. H$c inBargeis Alpibusvifafuit bisin anno frtiäificans, Vere fcilicetSc Autunno;
eitìs fruftus modice compreffus & ftriatuseft, fapore Rubi Idaei ; omnes Fragarias poftqimi
fruftum perfécerint, alios cauliculos ferunt tenues acfimplices, quorum cacumina ad tèi-
ram inclinata radicant & folia producunt, quo modo veluti fobole propagantOr. Èxpetin-
turiheibis Fraga,quorum gratia ubique tèrrarum in’ hortis coluntur.
' 2. Fragaria major fruita parvi Prunimagnitudine, C.B.P. Fragaria magno fruftu, *Eylì|
Ita: loba habet majora, rugofiora, hirfutiùraque, friiöum majorem, parvum Prunum. magni!
tudine asquante'm.
3. Fragaria, Virginiana fruflú coccíneo, nobis. Folia habet majora, glauca, profundiusli-
cimata, longis pediculis infiftentia lòngius latiufque perterram 'ftrata: fruitimi gei’;
fàtis magnum, efu gratum.
4. Fragaria major vefea flore herbáceo, fruftu fpinofo, nobis. Fragaria arborea florefier-,1
baceo,Jacòb. Zanoni. Hate folia tergemina profundé ferrata vulgaris more habet, fed majara
&hirfutiora, feu magis incana ; ex meditullio foliorum inferiór-um, cóàcervàtim è terra
ortotum, protruditur cauliculus reftus, “lignèus quali, & cubìtum gkus;, qui furfuó|
verfus dividitur in binos, aliquando terhos ramufeulos, umbellatim quali difpòfitos, & ex no-;
dis ramufculorum ftoliola Umilia inferioribus quoad figuram gerii, fed minora, quaenon obfer--
vantur fic difpofita in Fragaria vulgari : in fummis ramufculorum faftigiis proveniunt flo-
fculi he-rbacei, ejufdem quali colons cum foliis, in quòrum medio producunturfriiCTus inter
rubrum Se virid'ein colorem, niultis hifpidis viridibus pifis fcatentes, forma accedentes
ad conum, feupotiusin figuram coniformenvfaftigiati funt.
§ 2. Trifolia pentapetala, feu Fragaria minime vefea.
5 . Fragaria fterilis feu minima, yefea hirfuta minime incana, riobis. Fragaria filveftris minime
vdíca feu fterilis, Lob. Icon. Radice nititur fatis craifa, corticc ruffò aftringente ob*
duZá,multis hinc inde enatisfibris capillata ; farmentis vero fuis per terram ferpentibus^enfl-
iffimarum fibra rum produzione multas denuo radices agèns;folia humi fufa habet,tripartita, in
ambitu ferrata, molli lanuginefuprafubtuique canefcentia, ex hirfutis pediculis duas unCF?
longis, ad exortum gemina utrinque mucronata membranula eleganter alati§ policulu^ cer®Si
hirfutus, uno aut alterò folio tripartito ftipatus, fextantalis; flofculum fuftinet pulchelluiFi
candidum, inodorum, pentapetalum, ex calyculo decem mucronatis, hirfutis folli culis doö^*
to: in medio iiaminula plurima ; femina ex capitulis, Pentaphylíi capfulis omnino
' libus, ( unde neutiquam hxc fterilis à Fragifera iìlveftri diftèrt nifi fruZunon pulpòio)
omnino qtiòad fiorem & capfulam feminalem & femina convenit cum pentaphyllo & ^
seft. n . v N i r $ a L r s d x o 'n 1 E n $ 1 s. %if
•pentaphylloide proinde pentaphylli fpecies Fragariæ fterilis ipeciebus in h occupi te cont
e n d s ad junximus. Nafeitur in aridioribus & graminofis agrorum & filvarum limitibus^eiiam
aliquando in humeZis pratis reperitur' fruZum fert Phcenieeum irijucundi faporis. ■
6. Fragaria fterilis filvcftris ièricea feu incana, nobis. Incana pentaphylli effigie aut Leu-
cas Diofcoridis, Ad. Lob. Fragariæ aifinis fericea incana, C.B.P. & Prod. Radicéeft nrgri-
c a n t e , ex qua folla pìurai, Fragariæ filveftris fimilia , fed longe minora, unguem humanam vix
excedentia, craffa, utrìnquè incana, molli ôc! fericea lanugine teZa, in tres lacinias ufque
àd pediculum divifa &fuperne crenata: ramulòs habetbrèves,reclinatos, floresfuftinen-
tes, parvos^ luteos, ftellatos ; quibus capituluni calycequinquéfoliatofuftentatum, minutum
femen continens, fuccedit. Hàhc à Dom. Albino accepit Cafp. Bauliinus, qui earn in Grana-
dæ faxofis collegit ; nos copiofein filvis adjacentibüs PiZavio reperimus.
7. Fraglia Helvetica nana, Park. .Fragaria minima, feu nana flore luteo, nobis. Cauliculis
nititur hæc curtis, imo cuiuflibet hujus claifis brevioribus, vix quatuor uncias excedentibus,
quibus tergemina adnafcuntur folia,turn cauliculis ipfis humi .ftrata: in fummis cauliculo-
rum nafeuntur flores fìngulares utplurimurn, lutei & majores quam proproportioneplantæ;
fruZum nondum viderat Gefnerus. Provehit.in montibus Helveticis. Omnes hæ Fragariæ
fpecies florent ineunte æftate ac ante mediarn æftatem fruZum perficiunt fuum. Nomina
fatisfuperque patent fupra
T EM P E R AM E N T UM & VIRES .
Cocjui aut bore Trago ex Fragis puhiculat utilìffimas conficiunt^ quoe ob refrigeratoriam vim inflxm-
mathne labor antibus nHius^ quamfuccu*^ exbibentur, aqua è.fragis difiillata proefiantiffimo
, ejl'fenkâwinterius 'quihufvh jecoris isr pulmonis aliifque totius corporis' inflammationibus fi--
, tiqut Mjiinguendoe ; ad eadem ¡paga ipfa còmmanfa faciunt, aqua fragorum difiillata isr ra-
MFìorie biiita ci^-4oéfi}rtai^fiih'.J^rack spurgai0 motbum'arcuatum difcutit, fanguìnzmpurgai
is? emenda^. J,qua 'frqgòivfy plceribus oris <Ur angink gargarigatu anxiliatur : eadem
faciei r.uborejnist maculas lollitcollutu : -.iikèr&tïbiarum bac aqua ab lui <&- purgar i debent\
linteòlfsinèamadeia^ìl Ì?fitàperàn\illis[itnpófitps^ nonnulli ad oculos còllyria ex fragis confie
iunt, nam fa i illis admifceht pofieàque difiillqnt : olii fraga cum/ale ¿eneo vafe recondunt
ac per. triduum ctlfk pinàrùe çoimnittünt ififòafl'va viridem aquam mutentur^ eapoftea adoculo-
rum fujfufionem utuntur. Succus igitur : fragorum exprefiu* ad multa utilis. • Fraga-
riam calidam tyfificcam in ordine, fecundo jr id ii Fufchiua. Alii frigidam isr ficcam in primo
ordine. Fru ffius inquit CatfàlpMns refrigerant isr bumeftant,pìcrocbolis isr fiticulofis conveni-
ùnt, fed copiofiore cibo.càput tentant isr inebriant j aqua ex fruftibus maturis difiillata bi-
bifUr àd fanguìiiem contempèrandum iis qui fcabie isr leprà laborant.
1: R A G A R I Æ
affiliés 'pentapetalæ,:: pentapliyllum feu lieptaphyllum.
.§; É N T A PHY L L U : HEP Y L LU M five TOR ME N 1 1L L À!
Flore; péritapetâlo lut'eft,' albo i& purpureo,& tetrapetalo luteo.
IleymptiAKoV Qquod noiñtn à nuràe'ròfoliàriim bhbei, item isr :k*ì.a<pi/Moy) Viofcorides /.-4’. :<f: 4-2.
próp'ófuit, cui folia fint Ment hx, quina fingulis pediculis-aliquando fepteiia, raro .fluràf iü.
ämbitu ferrata aflores ex candida pàUeficeriteshabet, auri oemulos': radicefubrubr a, oblonga,'Ìsrc.
fi'cisr Theofbrafio 9. ’Hifi..14. ubi (jazfi quinquefóliüm isr quinquèpetam vertit.1 Et
Pliniàs /. 25.C. 9. quinqìiefolium nulli ‘ignotum efi. Grned 'votant Pentapetes five Charh^telon
five Pentaphyllon.
H E P T A P H Y L L O N fivè T O RM E N T I L L A.
Fovmenù\\2.quodradicis pulvis cum aluminis isr Py ret bri moménto, cavis dentiuminditus
dentium tormentum fivè cruciatum fedet : quam ahi Pentaphyllis, alii Bìfiortis adnumerant :
Junt qui Chryfogonum Diofcoridis fufj>icantur ; Heptaphyllon^ id efi feptifolium a quibufdam^à
foliorum numero^ nominatur. Pen