petalo in’ quinque profundas cr'enas ( quas aliquantulum laciniata flint) & totidem alias
iingulares divifo conftantes, è medio proveniente tuberculo, veluti qüodam umbone in Ion«
gum ftylum definente, qui in corniculum evadit oblongum , durum, membranaceum, nm-
cronatum, vjrefcens, fimul congeftum fernen continens: radices fibrofe, candicantes
ex uno.veluti capite pendent, quod adnatis capitulis fe propagai. Copiofe nafcitur
in Auftri« & Stiriae Älpibus.perpetua nive te&is & obfitis : nufquam uberiorem aut l^tiprern
confpicere licuit Carolo Clufio quam in jugo Wachfel nuncupato fupra À f :hpang magnific|
viri Erafmi à Kunisberg Baronis liberi, ubi etiam unicam plantam la&ei prcrfüs candoris
inveniebat praediftus Carolus Clufiüs. . Floret iftic Junio, interdum Julio &Augufto, habita
ratione nivium maturius aut tardius liquefcentium ; in hortos autem tranflata, étiam Aprili
cum Primula Veris rubra floret, difficulter autem . cicurari poteft: Soldanella hasc variat
foli is, ac floribus : foliis aliis fuperne viridibus,[inferne. dilutiore virore fplendentibus ; ,aliis
foliis interne ut Cyclamini rubentibus,qua» ter tia fpecies eft Clufio, quoque flore eft purpureo,
nunc faturatiore, nunc dilutiore, reperitur & niveo. .
A 2. Soldanella Alpina minor folio minus' rotundo, nobis. Soldanella Alpina folio minus'ro-
tùndo, C. B. P. Soldanella Alpina minor, Ciuf. Hift. Soldanella Alpina aliudgenus, Cluf.Pan.
Rotundifolia Alpina minor, Ger.!Ha»ceft minore folio, neque circa pediculum ( qui brevior
graciliorque eft ) adeo circinato, fed fènfim ab ipfo in latitudinem excrefcente.
§. 8. I S A T I S p v e G L A S T U M.
W w fativa C ViofcondìJib. 2.cap. 2 15.^ folia habet Plantagink filveftrk aut Lattucxfi.
miliß , quaregenera duo fecit : & Plinio Lattuc# ffiontane# tertium genus^ quod Ifatim vocant,
<5* quartum quodGlaftum vocitant, foliis priori fimile aut Lapatho filvefiri.
Ifatk fativa velTatifolia, C. B. P. Ifatis fativa fiye Glaftum, Matth. Caft. Ifatisfativa, Trag,
Fueh. Dod. ut. Cord, in Diofc. Gefn. Hort. Lac. Ifatis Grxcorum, Nil Avicennas, Nil officina-
rum, Fragofi Glaftum fativum, Tur. Ad. Lob. Cam. Park. Hift. Lugd. Lob. Ger, Glaftum vulgo
Guadum, CxL ìiàtis hasc fativa folia habet longa, lata, colore faturate virentia, Plantagiins
anguftifolias foliismajora,’ glauca, cum aervofeu vena alba in medio: caulis bicubitalis&
altior, qui in multostamulos brachiatus flofculos exiguos promit, luteos, tetrapetalos, de-
pendentes, cum multis ftaminulis in medio itidem luteis : quorum fingulis finguli fuccedunt
folliculi feu filiquae bivalves, fepto medio brevi fatis duplicem feriem I feminum dirimente,
quas hihc inde à dextris & finiftris ipfius fepti medji fnaturatis feminibus rubris nigrefcunt,
vix trientem unci* longitudine excedentes : radix candida, oblonga," fenfim attenuatur &
in altum defcendit. Seritur in complurimis Galli* Narbonenfis, Änglias & Hybernia?,ac
nonnullis Belgii locis : fubinde in Germania, Italia, Hifpania Galliaque, citra culturam fponte
nata reper itur,quam filveftrem appellant. Etiamfi filveftrem velut diverfam Diofcorides defcri-
bat, fòlliculorum & florum formam & colorem addens, de quibüs in fativae defcriptione nihil
habet ; cum tarnen utriq; non modo ha2C,fed& reliqua ömnia fiint fimilra, proinde nullum inter
. eas difcrimen aliud, quam quod una feratür,. alia fua ipontegignatur. Pingue ac laetum
defiderat agrum ; Maio ac Junio floret ; fernen ferius perficitur. Foliis tufis tritifque fuccus
expreifus inmagnas pilas five globos.ad tin&uras ufum digéritur : imbuuntur his lanei panni
ipfieqùe lanae telxque linex aliaque casruleo colore. W w Graecis, Latinis Ifatis itidem & Glaftum.
Casfar lib. V. de Bello Gallico omnes fe Britanni, ait, Giallo inficiunt, quod c^ruleum
efficit colorem. Quod & Plinius lib. XXII. cap. 1. teftatur ; Simile, ait, Plantagini, Glaftuni in
Gàllia vocant, quo Britannorum conjuges faspe toto corpore oblitae.* quibuidam in iacris &
nudae incedunt. Dicitur Ifatis a nonnullis Guadum, ab Italis Guado, voce, ut videturàGlafto
detorta. Hifpanis ac Gallis Paftel. Extat ipfius Paftelli five Piftelli nomen & qualifcunque de-
fcriptio apud Plinium Valerianum lib.2.cap.3. poteft autem Paftillus dici,quod in Paftillosfive
uti diximus magnas pilas digeratur. Noftra aetate Germani, Bohemi, Ifatidem vtöttyt appelant,
BelgaeWfct, Angli & tßKaöS. Ab Avicenna cap. 512. Nil aut Granum, Nil & Hab.
Anil de quo Avicennas cap. 3 oé. & Serapio cap. 283. Convolvuli/eft fpecies, ut Seftimic
prima diximus ; eft &Legumen cujus fucco infpilfato tinguntur lanas, u t i n t e r Legumina Sech-
one fecunda monuimus.
Ifqth filveftris folia habet majora, Laélucas proxima * caules tenuiores, multifidos, qua-
dantenus rubentes, in quorum cacumine folliculi bivalves, multi luperioris fati v i longiorès dependent,^
linguarum quarundam effigiem repraefentant,nigrefcentes,fepto medio b r e v i femina
hinc inde difterminante. Nafcitur in eampeftribus & incultis locis.; manifefté acre q u i d d a m
cum guftn turn aftione prxfert, proinde valentius quam fativa deficcat, atque validius humidaz
putredini refiftit.: Quicunque Soldanellam utramque Alpinam, & Ifatida utramque, immediate
filiquofis tetrapetalis bivalvibus conjunxerit, meliorem obfervabit ordinem mea
opinione.
■ . T EM P E R AME N T UM & VIRES .
Ifatis f u Glaßum, Galeno authore^ valenter exficcantk efifacultatk ; amarafimulisf aftrihgens,
pro 'mde magna vulnera corpork glutinat ;/ inguinis profluvio laboraniibuspartibus utiliter impo-
, nitur: tùmores cedematofosmirifice digerii fimulacteprimit: omnibus ulceribus malignk is? cacoe-
thk mirabiliter refifiit, etiamfiputrefcant.aut exedantur eadem curai. Eadem vero is? Diofcorides.
Quod fi quando f addit Galena J valentior quam pro laborantk natura appareat, folik ejus
tritk mifcere oportebit autpanemraut hordeaceamfarinamtriticeamve, qùtpölentam pro vincente
nbnirùm in unoquoq\ affeftu. De hujus ufu : Glaftifativi folia tabefatta is? putrefatta inque mola
trufatili expreffa fuccum herbaceum fuffundunt, qui coricoquiiur is? infpißdtur is? inpr<zgrandes
glebas, affervatur, isr Paftel vernacule vocatur apud Tolofanos, indeque Angli# Belgioque fup-
peditatur adpannorum line#que tei# infettar as. Serunt etiamin Germania, Belgio, Anglia is?
Hibernia, ubi. folum pingue is? l#tum perbonam dat Ifatidem, nec multum Tolofana inferiorem.
Ehret Julio is? Auguflo, is? paulqpofi fernen copiòf perfidi. Hujufce etiam in Umbria mcùci-
mu6 proventmhabetur circa - Naceram, ubi oppidum efi Guadum, ideo appellatum quodibi Ifatk
frequentiffime feratuf. Glafium filveftre à Plinio inter Lattuccts filveflres recenfetur lib. 20.
cap. 7. quippè quod folik illk non fit abfimile. Pianta ipfa Gr#ck W-ns - Latinis
Glafium fativum ì quod vero Gr#ck Latink Glaftuni filveftre, Italk Guado
filvatico, Gatik Paftel Sauuage* propter ratiofies fupra aliaias.
H A L L U C IN A T I O N E S G A S P .
Aliorumque A,uthorum.
B A U H I N I
T) jfg. i i 3. col. 1 .pi. l i t . Glafio affinü■, C. B. P.
1 Anil five Indigo t Galt five N il herb a Porifr
marini facie Linfcn. 4. p\ Indite Orientalis. Planta
ex qua Indigo conficitur Part. p. Indite Occidental.
I.4. c.. 2.3. Hcec planta nec efi Glafium nec Glafio
affinis á fine ultimo, cum Glafium fit planta tetra-
pétala filuulofabicapfularis ; Nil, AMI five Indigo
efi leguminofaplanta papilionaceave, bivalvis, unicam
infiliquis bivalvibus, continens feriem feminum,
uti probavimus Seilione fecunda inter Ixgumina
pag. 202. atque modum conficiendi ceeruleum colorem,
indigo dibtumfillicdeduximus ,pag.2 o 3 .neq-, perfeSla m
Iconem tunc temp orü apüd Inditefcrip tor es comper is
fed cùm Hortus blalabaricus ad manus pervenir
mefife. elâpfo, obfervationem D. Sien ProfeJforis
publici Botanici Horti Academiçi Lugduni Bata-
I vorum perlufirando & figuram duplicem eleganter
ibidemfiguris s?.pmam tâp. 102, & lo^.plan-
- tarn dejcriptam intuendo, abunde mibi fatisfattum.
Pag..113. col. 2.pi. iv.‘ Ifatis montana, C. B. P.
Glafium montanum Dalecbampii Hifi. Lugd. Hoc
in loco videtur Dalechampius loco Ifatidìs àppofiiijjè
figuram Campanula cujufdam, quam non,, bene ob-
Jervavit nec author Mulineeus qui Hifioriam Dale-
champii edidit, nec ipfe Cafparws Bauhinm qui\ani-
madv er fonts nobis deditin Hifioriam Lugdunenfem.
7q
Peregrin* bivalve’s, non bicapfulares floribus tetrapetalis ôdongis
ftaminulis donatæ.
A ' N : D I X
. A l )
T E TRAPJLT A L A S S I L I Q U O S A S BIV A LV E S .
1 îliquofis tetrapetalis bivalvibus fine fepto medio multa femina in fe continentibus (Che-
_Midonio majori fcilicet ) hoc-nOvum genus addendum æquüm duximus : funt en im
planta» iiliquofæ bivalvês'fine fepto medio difterminante duplicem feminum feriem, conti-
O 0 2- ' nentes