4 2 P L A N T A R V M H I S T O R I A Part. j,
tiam genericam horum fruftuum ounSn vox fignificare!5!i«’( “> namquebullireeft, unde
qus vas, ollam & pyxidem lignificai & fanguifugum vitreum aut cornu inftrumentum, ¡n’
deque forte Latinis Cucurbita, tametfi Vammi à curvando difta puteturCucurbita:; quarc
quo facilius decefnantur & percipiantur abinvicem, quathodie imufum medicum & cll]|
narium venerunt, genera cunfta oiwiw vel Cucumeres appellant. . Cucurbita qus Zuccha
vai Zucca Italis dicitur depravatis dementis, à oim«. aut «w«'* utroque enim modo fcribuut
nonnulli Grsci; nam mujia. ( unde enim ficus derivator) generaliffima fuit appellatioCu.
curbitarum, Melonum, PepOnum & Cucumerum. Quare cucumerina; familis ,maximi
.vocari poffuiit Cucurbita:, & commodiore etymo à curvando deduci, quafi curbandù ut lo.
quuntur Vafcones & Pyrensì, unde Cucurbita. Nos pàrtim propter foliorum, fruftuum, fed
precipue feminum varietatem, fex conftituim’us genera diftinfta horariornm, aut fi mavultis
Cucumerariorum fruftuum, à fornià feminum fatis diftinftorum, Cùcurbitam, Péponem
Colocynthidem, Anguriam, Melonem& Cucrimerbm. Demodoi ferendi ex veteribus, at-
que etiam neotericis qusdam de loco, temporeffatione, cultu& mangonio, commemorata
funt. Quare lise omnia hic duntaxatin medium adferemusqusapud Dodonsum legimus,
Cucurbits in hortis feruntur ac coluntur, & fub Autumni finem ad maturitatem perveniunt j
in calidistamen regionibus citius. Prscoces maxime fic redduntur, cùm Cucurbite ,< tum
Cucumeres, Pepones & Mtlones; in Cophinos aut fiftilia autvafcula quadibet, terra cribrata,
ftercore confutìimato admixto, injicienda, liquidior fafta: &■: anticipato: confueto
tempore, Vere videlicet inchoante, femina implantanda, & cum fol & ealor aeCefferint, pian-
tuls tenues funt tranfplantands, viz,, quum quaterna folia adepts fuerint & frigpra Scglacies
nofturnstranfierint. Cucurbita feuZuccha pro nota generica &effentiali aline ultimo (utj
fùpra à nobis diftum ) feminum fcilicet forma, cognofcitur à Pepone, cui magis eli confondi,
quod femina producat oblonga, duabus auriculis predita, ergo malepalfim autho'resiCucur-
bits nomen Peponibus adaptant, qui femina producunt tumida in medio, Rhomboidea, cum
fimbria membranacea,undique femen cingente. Cucurbita amara feu Colocynthis convenit in
omnibus cum Pepone, foliis, floribus & feminibus/eu feminis forma & figura ; fola amaritudine
pulps interioris feminumque cognofcitur à Pepone,unde non inepte Pepo amatus dicitun
Addenda pag. 27. de viribus Peponis. ■
Pepones lati eduntur non modo elixi fed & in pingui aliquó frixi. Defcendunt vero per
alvUm haud "fegntter : àlimentum adferunt quale aliorum Peponum pulps. Pepones com-i
prefli, rotundi, Melonis effigie, in taleolas iciffi frixique in fartagine & farina afperfi, luavej -
admodum eduntur in Gallia, Belgio, & tutius alibi apud Meridionales.
Hallucinatio Velìingii.
Addenda penultima lines pag. 3 5,
, Pepo /Egyptius reticulatus, nobis. Cucrimìs /Egyptius reticulatusfeu Luffa Arabum jffejlty'
in Profp. Alpin. de Plant. Mgyp.t Quamvis Veflingius Cucumeris nonten buie pianta affìgnaverit,M ]
ex primo intuitu femmis hujuspianta ad nos tranfmiffi, deteximua tandem ad Peponum clajat
reduci debere a conformitate feminum,in medio tumidorum cum circulo membranaceo eiufdcmfrntn
cingente; idcirco cumrecedat à Cucumerum ciaf e , qui femina oblonga, minora, [me limbo exter'm
ambiente femenproducunt, buie denegabitur Cucumeris nomen, 1st appellabitur à nobis Pepo Mgyptim
reticulatus. Hujus datur duplex varietas. Efi vel ferrane albo, vel nigro, Confulat LeUor Tabula®
App, ad Seiìionem nofiramprimam hujus Hijloria.
Addenda pag. zZ.de viribus Colocyntbidis.
Fernelius; Colocynthidem calìdam ficcamque dixit ordine 3“ , amafifiìmam, lentara
pitnitam, cralfos & glutinofos humores, pariterque bilem utramque ( quod vix aliis con-
ceflùm^eft) detrahere, & aquam citriham idque maxime exarticulis, & diftantifiimis&rt-
conditillimis partibUs ; eonferre morbis inveteratis, contumacibus , quos neque Agaricus,
neque Turpetumfolvent, vehementerautem véntriculum, vifeera, corpufque conturbare,
yenas aprire, & fanguinem elicere, potentius quam Aloe aut aliud quodvis Pharmacumji’I'
teftinacorrodere,gravibustortionibus eadem excruciare. QuocircaexquilitifFimetritaimil'
-lui oleo amygdalarum dulcium, additaque Tragacantha aut Maftiche concinnari- in trochi-
■feos, vel coqui in jure pingui, aut alio quovis liquore leniente. Nec puerorum, nec fo
S e f t .f i V N l V E R S A L I $ O X O N I È N S I S. 43
num, nec prsgnantium (feetus enim veL fuppolita Colocynthis enecat) fed state adhuo
florentium & robuftorum medicamentum effe, .vixque nifi aliorum permixtionetutumdari
àfcrup- un. ad drach.femif. Qgod fi omrtino Colocynthide uti velis, acciperete jubet Tragus
Germanicam noftram Pyrofimilem, utpotencn tarh ftrenuam &immitem. Pilam ergo feu
fruftum Cblocynthidis bene eXcavatd, fungofamque ejùs unà cum feminibus medullam,cy-
athovini quatuor aut quinqué horis macetatam, per linteolüm exprime, expreffumque fuc^
cum noftu cum eubitum ire velis bjbe: quod.lìfecerisi f idèbis,. luce appetente, pitnitam
cralfos' àc vifcofos humores, nec non bilem, citta noXam kviter exigi. Idem med’icamen-
tum colicis prodelt, & ad pútridas^ ventricuji febres focit. Méfusus Arabs inter alia hue
reducenda vim Colocynthidis pot¡ifljmum patharticam nobis fic déferiptam reliquit. Imdia*
tura GoloOynthis flatus torminofos; & moleftiffimos excitat, immodiee purgar, ut etiam fanguinem
educar, & fspe mortem adferat. Pefiima autem ac venenóla cif, quam prodnxit
unicam tota planta, qus planta fi loco aliquo lit unica, multo pernjciofiorem fruftum pa*
rit, prsfertim fi locus file eft uliginofus vel pulverulentos j vel ThermiS própinquus, vel
ferpentibns abund'pt,. Calida eft & ficea uti diftum, fupra. ordine tertio, ,igneà fubftantia
& terrea per uff ionem tenuata &eximie amara conftat. Pituitam & afros humores cralfos &
glutinofos magis ex-profundis pärtibus & diftantibus ut cerebro, nervis, mufculisjunftu-.
ris, pulmone, thorace, quam ex venis atraftos ( utDiofcorides cenfet) purgat. Purgat etiam
bilem flavam, ut volunt afri, Quapropter morbis fequentibus mire fubvenit, cephalalgisr
antiqus,! dolori totius cranii, hemicranis contumaci, epilepfis^ apoplexis, vertigini, iquo-
fsfluxioni in oculum,, podagre frígidas,, ifchiadi maxime, ac reliquia nervorum junftura-
rumque aftèftibus, Afthmati. item, ac tuffi antiqus, ' difpnces ex thoracis repleti an-
guftia, ae prsterea fumme omnium prodeft cofreo dolori, tam ì pituita, quam à fiatibus,
etiam & hydropi. Omnia autém hsc, live ore fuppta, five'clyftere inteftiiiis immilTa,prsftat :
utero autem impolita feetum necat. Eadem cum aceBpjforti alfrifta, alphos, lepram,, pfo-
ram, elephantiam fanat. Oleum denique fuper. ciñeres calidos incoftum cortici pulpa, ina-
nito capillos illitu njgrat, eofque ne ;cadant firniat, canitienì tardat-. Idem, auri inftillatum
ejus calorem ac tinnitum fanat : inddit enim, attenua,t, tergit, digerit-'.; : Scribit Dodoftsus
ejufdem femen ad mortuorum cqrpörnm coafsryationem ac coudiurani quilc eflé, prxfei tini
eidem Myrrha & Aloe mixtis.
Addenda pofi vites: Anguria pag. 29.
■Aaigutis femen urìnam cit, fed minus quam.Peponum femina, quoniam celerius, in ventrículo
corrùmpunmr. Meliora in his funt,, qus femen habent exiguum, ealidos :autem & fiecos
Hornachos iuvant ; fi in ardenti febie cum aceto porrjgantur, valde profunt. Proprium vero
horum eft naufeas ventriculi, calore excitatas, fedare. Horum interiora effe oportet,
nam qus forisiùnt, mali facci.exiftunt, St difficulter admodum- concoquuntnr, & fere venenata
funt. Habent Vero & alias, proprietatés , ut animò deficientes propter exceden-
tem calorem reficiant. Si autem pituitam in ventrículo riancifoantur, naufeas feciunt, &
colicos effeftus & hypochondriacas pafiìones. Hac jam. Simeon Sethi. Anguris fruftus,
inquit Matthiolùs, frigidus eft & humidus ordine-.fecundo, liti àffcend* aptiffimus : quo fit
ut Itali ardente Syrio, ejùs pulpa interni fe refocillent. Confert adurentifrus febribus &
linguae ariditati quam maxime. Acutoshumores vincit, &iis auxiliatur, prelèrtim febrien-
tibusf qui. humorum malignitate potius quam abundantia featent, liquidem Anguria (u t
Serapioni placet ) alvum in principio non fórtiter citat ; ideoque non illis cònveriit, qui
tenuis &imbicillis funt temperamenti, macri, aut exangües: etenim eis alterantibus magis
opus eft, quam ducentibus humores, verum quamvis id elfici poffit. acidis medicamentis,
infipida tàmen, qus nonnullam dùlcedinem habent, ut Auguria, hifee in cafibus longe nfà-
gis conveniunt. Impofiibile enimeft, quin acida, & qus cum aceto parantur medicamenti,
incident & attenuent, quod imbicillia corpora macra, & exanguia haiidqnaquam fufii-
nere queunt, quia hujufinodi, acids potiones maciem augent, & véntriculum lsdunt.
ftu^P'am acida aftringentia propinaverit, impofiibile quidem videtur ut
opftruftioqes non augeantur, fieain -jecinorè & ejus meatibus extitèrint. Etenim acida &
altrmgentià medicamenta exficcant & nihil prorfushumeftant. Potroqus infipida, & que
cralteluntiubftanti®, quibus aliqua, ut in Anguria, dulccdo infit, ,fuo quidem temperamento
umectant, ac fimul refrigerant, gènerantque inipfo jecinore fangniiìem aquofum, qui flavas
t is ervorem & malitiam coercet,- tam in jecinore, quam invenís. Csterum, nt Dodonaius
F 2 con