í
De Codicis Dioscuridei Aniciae lulianae,
nunc Vindobonensis Med. Gr. 1
Historia, Forma, Argumento
sciupsn"
ANTONIUS DE PREMERSTEIN.
i
PROOEM1UM.
In huUis praefationis exordio liceal mihi eis, c|ui operae
meae benevolo faverunt animo, debitas referre gralias. Attiue
primum (¡uidcm summis beneficiis me obsirinxerunt I.eopoldus
liber bfiro de Gudeniis, vir excellentissiniu.-; Sacro Caesaris ei
llegis Aposlolici Cubiculo praepositus, qui, dum hanc comnientationeni
conlicerein, ut a reliquis bibliolhecae Palalinae
muiieribus vacarem, benignìssiine concessil, et loseplius eques
de Karabacek, bibliothecae Palatinae Vindobonensis praefecius,
huiiis operis particeps, qui non solum vacatioiiem
illam mihi impetravii, sed etiam consiiiis liberaliter impertitis,
quae.stionibus diligenter institutis, omni denic|ue adiunienti
genere in lioc suscepto me sublevavil. Scatoni vero de \'ries
viro doctissimo, liuius operis editori et A. W. Sijthoflio bibliopolae
egregio, quorum singuiari liberalitate atque solertia
codex Dioscu rideus Aniciae lulinnae patri ci ae solis radii.s
de pietas mirumque in modum multiplicatus viris eriiditis
utendus praebetur, quantum subsiclii atque ornamenti haec
([iioque debeanc, ipso opusculo meo, c|ualecumque est,
in.specto facilius cognoscetur, quam \erbis expriraitur. Grato
autein animo ut profitear suiierest, ab losepho Constantino
lirecek et foseplio Strzygowski professori bus ilio Vindobonensi,
hoc Graeciensi, item a Ludovico Pastore v. c., qui
Roniae instituto hìstorico Austriaco [¡raepositus est, et
Menrico l'ogatscher viro erudito, c|ui Pastoris iusau coclicein
bibliothecae Cliigianae mei causa diligenlissime examinavit,
deinde a Carolo \\'essely, Kudolplio i5eer, loseplio Maiituani
bibliothecae Palalinae sociis, (ìeorgio Mus.set, qui bibliothecae
Kupellensi praeest, Matthaeo BartoU Arsentoratensi, Carolo
de liltmayer collcga X'indobonensi nnihifariani consiiiis ofliciis(|
ue me adiutum esse.
CiratituOini-s hoc officio functus ut ipsi rei satis ardune,
quam non sine <]uadam animi trepidatione adgressum me esse
fatcor, paucis proludam, necesse est. Al<|ue ante omnia
legentes monuisse velim negotium, quod .susceperam, ila fere
fuisse circumscriptum, ut ex vastissima quaesliomim mole,
quae in hoc codice Dioscurideo oxoritur, excepta re palaeogiaphica
sane gravissima, quam Carolus W'essely .separata
4li.sc¡uisitione explicabit, ea fere Iractarem argumenta,
a pKilologo et historico absolvi poterant, omnia
(irofiindiorem naturalis historiae, imprimis rei lierbai
postulare videbantur, harum rerum periti.s disccptanda reiinquerem,
ro, quae
eo scilicet contentus, si viris botanicae et medicinae
veterum consultis aditiim qiiodammodo ad codicem
patefecisse vel faciiiorem reddidis.se viderer, Qu
i|aani religiosissime servasse confido. Univer.sam
commentationem in quinc[ue partes dividero visum
prima codicis historia formaqiieexterna tractentu
herbarium illud (iraeclarum Diosciirideum, f|Uod
codice spatium obtinet, tenia opuscula ad rem naturalem
pertinentia, i|uae herbario adnexa sunt. Quarta deinde
parte agetiir de librìs manu scriptis ex celeberrimo hoc
esemplari derivatis, at(]ue quinta exhibebitur codicis conspectus,
fines me
tem hanc
, q 11 arum
in quo pristinum libri valde mutili contextum
Sed ante<|uam ipsam rem adgrediamur, hoc iam loco
hrevem eorum, quae in hac commeniatione gravissima sunt,
conspectum proponere placiiit. lam vero praecipuum locum inter
bibliothecae Palatinae Vindobonensis thesauros codicem hunc
Dioscuridis oblinere vulgo notum est; c¡uanti vero momenti
hic liber pretiosissimus sit non solum ad liistoriam medicinae
et rei herbariae, quales inde ab antiquilate usque ad recen ti oris
aevi primordia fuerint, illustrandam, sed etiam ad varias
veterum linguas cultiimque humanum atque arcem pictoriam
et rem palaeographicam melius cogno.scenda, ab al i is et
copiose et diserte exposituni est '), itaute<¡HÍdem supersedere
possim et ipsum codicem et eos, qui hac codicis imagine
solis radiis depicta de pliilologia et veterum historia naturali
tam bene meriti sunt, verbosis laudibus celebrare.
Est autem codex hic, qui inter libros Dioscuridis manu
scriptos Constantinopolitani (C) vocabulo designatur, saeculo
VI ineunte (circa annum 512) in usum Aniciae lulianae patriciae
Constan tin opoli confectiis. Ibidem meclii aevi temporibus
penes homines ex occidente prefectos, qui illam urbem saeculo
XIH expugnaverant, deinde in monasterio S. Ioannis
S'rodromi sive Praecursoris, ex cuius monachìs quidam a, 1406