i n i .
4
3miUie, alius .soiU-mne in ilieni X\'II lanimrü incidit. a
AtKanasio conscripta, edita Mignei Patrologiae sr. XXVI.
K. 4S6'' ine. rovro j-ij ¡vioiil.u (udit. c. 39 p. gjSB v.
!. .1S6' <ies- .),ii(i«s (c. &o p. OjiA v. 6).
F. .lyr inc. 5r. «o¡ M, (c. |x 041B v. ii)'.
.191' dtts. XiTiùi'io?- 6(i«V li ti (c. 73 p. V. .(1.
PARS QUARTA.
i ve!
; capite coniponninus de lüirin manu scriptis.
^'el alitjua in jiarie ex códice Aniciae luüanae
all sint, nei|ue erroribus ncc|Ue lacuni.s posse excmpta
apparel. N'ani excepiis Vinilobonensibus unoijue Parisino
ipsos codices ins|)icere potui, neque praesto erat appacriticus
maleriae medicae DIoscuridis fiorumquc opuram,
quae in appendiceiii libri C recepta sunt, satis
isus cc emendaius, qui ad rem nobis propositam prorsiis
jret; verum ea, ijuae proferre opus erat, repelore
•se erat ex edilionibus obsoletis, catalogis bibiiolhecar^im
saepe nimi.s
inter rjiias t
disputavit, r
ab aJHs ad :
satisfecerint, <lubium n
riae medicae, <
n doct. ationibus
, c|uae Welhnannus de codicibus Dioscuridcis
ito principem obtiiieni locum. Quae subsic^a
s parata cum noslris desiderili non semper
I parte augeri ct corri.ij possint. Quam ad
tempore non solum Wellmanri edilio mateim
propediem volgaium iri nuniialum est.
multum sine dubio conferei, sed eiiam merito sperare licet
fore, ut hoc ipso codicis nostri simulacro photographico inter
viros doclos pervolgaio et cum bibliothecarum exterarum
libris manu scriplis, quibus Dioscuridis opera, carmen de
viribus herbaruni. paraphrases illae poematum <iidaci:conim
quattuor insunt, tiiligenter collato haud paruni lucis quaeslionibus
hoc capite tractaiis adferatur.
Quae utcumque se habenl, iam nunc ex eis, quae hoc
loco sxliibebimus, collidere licet vBtu.>it!ssimum hunc et ornatissimum
herbarii Dioscuriilei codicem anti'iuiore iam forlasse
aetalc, certe autem inde a saeculo saepissime descriptum
et clepiclum atque ad libros Dio.scurideos cuiuslibet
generis sapplendos, augendos, iiicluris exomandos adhibitum
esse. Ouod vero fragmenta Crateuai
lierbanim, paraphrases appendice trad
suis locis exposuimus codicem Aniciae
exemplorum, quos aliquo modo accut
rium, si non unicum fontem videri ').
:l. iam supra
Atque [iri (liiidem dis(
•Sfj'), quem beneficio eoi
., Vindobonam missum
t chartaceus formae t|uae dicitur
foliorum 170, medio faresaeculoXrVlitterism
ei botanicam atque asirobgiam specianl.
librum inde apparel, quod sive ipsius Neophyti
i'rodromeni rei medicae ct lierbariae studiosi manu
monaslerii S. loannis Prodromi Constantinopolitani con
logum legentes relegar
: cxprcssus pra
oscitrideum conlinel ex nostro codice de
e aetate in uodcm moniisterio atlscrval
crtum h ab cm US (v. cap. 11),
i de reliquis codicis ["
eodem f. 105' litteris rubris scripia; lyà
'"iii iVHljnrTOS
íoUá .rpMUfis
ini ,S,y l,.„v„v(i). Praelatio inc.: h 'AUi^„„„s. vS^ Ipse
h
textus ine. f. 105': iv.i <;.r,..».»v «¿«(.croi Jv,i.,Si, des. f. io8>':
«Wl ¿¡»-75 «vTípícs icilx/r.ir. Gaicni haec a Neophyto
in ordinem alphabcticum redacta permuIlis aliis codicibus
llaec excipit f. loS" tj^íotíiou (lop'frjoí nqitueoj «ni MÍtiiícof
[«cri «»IId),..! nifi l¡í,„vo¡P TIC, • • oía, • ílii&v 9l]fn -
deinde foliis tran sposi lis ordo aliquanlum Uirbalus
est, ut folio IOS' coniungi debeanl folia 85'—88'. Des. f 8S'
in voce ¿if": "s •«,• .musòt I-Iac in sylioge. quae
multi.« aliis lihris traditur '), nomina herbarum secundum
lilteras disposila explicantur aut synonymis, i]ualia in l.)ioaul
vocabulis graecitatis' volgaris; accedunt autem nonnum-
•.|uam interpretamenta, quae ipsam herbarum speciein et vim
respiciunL Quae omnia magna ex parie ex codice C, qui
Neophyto in ipso monaslerio praesto ei-at, excerpta esse')
mihi quidem, poslquam Neophyti libelium diligenter perlegi.
certissimum videlur; neque tamen, ne iusto longior sim,
singula referre iuvaL
Sed iam accedamiis ad ipsum herl^arium Uioscurideum
ex codice C depromptum, quod eo, (|ni nunc oblinet. chartarum
ordine staiim in Parisini exordio collocatum est .\tque ipse
titulus') f. 1' exaratus ex C f. IO" s. accuratissime expressus
ust: (Tiòi li,.«un. /•/(ac-it.v Xiltxit.s ¡¡rifl
rfowvfi,:. jifsv «,.1 Cf^úmr «^^»lia»,. [t< ..,!
crt/ix/io... rip{,i,,<9<. id/vv^ li/sloiScs arti lov [Si»(.¡
1; Paris, suppl. gr. Ö84 (snec. XV); Tmirii.cnsis (opiiil
Briillcitinui Mise. 2R8 (cf. Co« Colai. I p. iMiì\
rn|iolluini 3 Isacc. XV; et. R. M.irlliii CMihgo ili W' < .
cribilur ¿ÍK.por, his verbis: v.tò »«ufn
Herbarii texlus, qui figiiris omnii
Jem fere ordine procedit atque i libro c! Neque lateen
iractalus acciiralii us adferre iuval, quippe qui h; tud raro in sunt, neque ipsa de.scripd( >num verija integi ra ubique redaliis
quo<]ue libri: X codice C duntur. Permulta nihilo minii IS hule quasi epiloff le capita insunt.
derivatis coniunci .i proponai nur'). Kolio Igitur I05^ linde <[uae in C propter plurimar um membranarum
codicem olim incepisse ex in, :lice capilum (f lóS'ì patel, post desideraiilur. Ouam ob rem
, cui inscrib itur „fh, .-„.p-x»/. 1 C restituendo (cf. cap. XJI n. 6),
iam se^iuitur mS ,, ú.oc (id esi. irialeni) tai. i Neque ei, qui aliquando alphabeticam herbarii Dioscuridei
1 rocentioro atkliliim • est .VioTii'»" recensionem edilurus est. hunc librum, quo tot codicis C
A [que revi ira Neophylum liaec capita servata sunt, neglegere licebit. Port 0 Crateuae et
ex Cialeni scripti; î tesiantur verba |iosl praefali uncidam in Galeni fragmenta, ubi in C exhibentur, partim integra, partim
ntracta in Parisinum relata sunt.
Inter herbarum Synonyma librarius ea quoque inseruit,
ae Ialina litteris laiinis scripta saeculo XIII ab liominibus
X occidente oriundis, penes ()Uos liber C tum erat, imaginibus
adiect!
(v. supra p, 9 s.). Quae vocabula p
.,! • l.fáy," si'c
dVon'oi litteris graecis transscripi
in margine,
delude (f. f ss.) in ip
a librario, c
pendia, par
Veluli {. !'
Ad herb am
in (f I')
II proponi solenl.
Ili scripturam illius aetatis latinam, imprimís comim
intellexerat, mirum saepe in modum detona,
ad éiHiùov ¡b (..r.pò. in margine adscripturo e-st
(cf C f, 13-), ibidem ad .irif...
accedit 0/«Ppri,-,». oll,.,«oviii< (v, C f. u').
cui nomeii áe-ícoloj/o ,iii«oò, additum est (f i")
¿{tí«oJoú,-»r., cui in C f 17" haec respondent m - isio / .
¿oga. Herbam, quae graece ¿fif«.«;« ft/pn irulOKie»i-o,- vocatur,
l'ranci appellare dicumur f v ¿iií.cípi,»,, quod ortum c.st ex
C (f 20') inxcriptione male iniellecia a / ia arili - (id est alia
arlliiiiiista). Praeterea aliae quoque adnotationes sacculis XIII
et XIV liitcris minusculis in C inscriptae magna ex parte in
l'arisini conlexlum insertae sunt; ex cpiibus nonnullae etiam
pleniores hodie in hoc libro legMnliir quam in C '). Accedit, quod
in marginibus permulia additamenla ex aliis materiae medicae
codicibus, integra interdum capita de lierbis, quae in alphabelica
libri C recensione desuní, adici solenl.
In herbarii fine subicitur iractatus 115) .um-ilpiijócirf. Inc.
r. 53-: "
r. 52'- 5:
Desi ¡t hoc caput f. 52': ä-to«
.'Vccedun
C descripta
. Quae
le. Haec quoiiue ex
s chartaceis postea
ìxtus ex DIoscuridis
xccrptus alio nescio
•e.s mandragorarum figtir
videlicet ex foliis trib
is (f2S7-289),
ia medica IV 7Ö (p, 570—573 Spr.) c
codice Dioscuridis adhibito corre
a evincilur codic
t ad Neopliyii e
le inclicem colloc:
;;riplionem in medium proferì
ipsum a Neophj-to scriptum
• ex|)ressuni. Quae quideni f.
Tflj ;7jc.<po(ti.r,j (.¿i.Jpns K»1 Uitgmii^o«.
.f,.- .-„-.»tr ti) (Sic)
ICx his vcrsibiis primus nomine; tantum mutai
inde a saeculo XI! ineunte saeiìiiis inveniuntur
ptionibus librorum monaslerii Prodronieni (cf. p. 1
II. Praedpuum inter libros, qui ex nostro d.
locum oblinet codex Romae in iiibliotheca principis ì
bibliupcBi ciillrn .-ili.iu.iiilmn Licsnni
ir. .ìjyi ikprclieiiili in Brinoiniioiic:
sub signo F. VII, 159 adser\ alus '). Est membranaceus, formae,
quae dicilur, quarlae oblongae, foliorum 138, sacculo XV, ut
slatini apparebii, ci epici us et exaraliis, Textu Dioscurideo
omnino caret solas hcrlìarum el animalium figura.s conlinens
una cum vocabulis graecis saeculo XV fere medio super-
.scriptis, c|ulbus alteri timi i graeei itenKjue transscriptiones
aliaeque nolae lalinis litteris perscriptac postea accesserunt.
1 lis c|uidem picturis ires quasi series elìiciuiilur, quarum unar|
uaequE online alpliabelico disposila osi. Fix quibus prima
foliis r—171' collocata paucissimis, (|uae discrepare vidcnlur,
exceptis easdem (jrorsus herbarum imagines coiilinet, (juae
in C insunt'), eisdem piane titulis insignitas eodcmc|ue ordine
sese excipientes, ut ÙUK^-v rà m')" i""''"" faciat et á.r;...'
agmcn claudat. Tigurae vero, c|uac hac pane exhibenliir,
sunt 406'), qui ([uidem nnmeriis iUum, qui in libro C inde
ab anno !.|o6 servatus est. longe superat (cf. cap. XII n. 6),
I-". 172'—196' (198') altera iam sequitur series, lillerarum
pariter online concinnala, quam tamen ex herbarum inscriplionibiis
apparel ad recensionem alphabeticam herbarii I)ioscuridei
non redire, sed ex cotlice c|uodam primitivum materiae
medicae conlexlum exhibente figurisque illustrato hauslam esse.
Oua in re sane notandum est nonnullas liuius partis herbas
teste Penzigio (p- 273) quam maxime illis respondere, quae
in serie prima extant ex C exprcssac. Deinde f 198'-adesl imago
manu po.iteriore CanMis inscripta, qua pictura iuMis ¿svi;
codicis nostri f. 391^' proposita redditur '). Iam .subsequilur
f 199'—207' tenia imaginum series, qua arbores potissimum
in Dioscuridis materia medica traciatae effinguniur.
Porro f. 2i2r—214' habentiir figurae aS serpentium, item
f 214'—215' imagines 25 bestiolarum, quibus nomina graeca
lilicris maiusculis minio piclis et ornatis adscripta sunl.
et numero et forma haud divcrsae ab illis, <|uae C nostri
f 398"—411'- exhibentur. Accedunt (. 215'—219' avium figurae
item ex codicis nostri ornithiacis depromptae, veruni eis, quae
hodie in C inveniuntur, multo pleniores (cf. cap. XII n. 6) =1-
i., primus
in cphemoride Romann Civihtt / ie i / rflo
p. -58 sJii, I. Ubcriorcm Chlgini.i ci
CmMhuiiMi Md Mrm Mia btilmiic
iuscripllim CSI Sofm un codici mim«.
in ex C, Kd c9dicc adñni Ncnpoliinnc
sin Icslnlur Pogatschcr txrbns, quae J-vji'
r, ChÎBÎoni f. ifi- cl loö- proposilos cl linci
in qu» C figuras i) h»dic prartel if. cxprin.iml in Chipan,
r 2I5--2I8- imngincs 46 nuracris plcninquc cl lilulis gracds nii'nio pimi
pntcditac; tjuibüs occccltint nnmcri nrnbici ct nomina Ialina nigro atraiiLcnCi
r" V ' i ' - Î'r>""S -