CKATi'LîAI-: HlilUÌAKUJM A U A IIIÌKBAKl/
SCI'l'f.KMKN'TA
l'ICTÜKAKL'M
ex alils auclorihus
INCICRTI AUCrOKlS DiOSCURlDIS MATIiRIA
SYNONVMOIUIM MIÎDICA
l.liXlCON
DliSCKIPTIONIiS
COI)l-:X ANICIAK lUUAKAE
sive Consiantinopoliianus (Ct
(Vindob. med gr. i),
anno fere 5IÍ confecius
ini|iiani prneceileniibus capitibus in sinifulis n
li& diï-ersonim oommentauones breviter iain am
re visum esl hoc loco studia virorum docíonmi
-d lierbariuni Dloacurideiim codice ConsUinlino|)
CODEX N'liAPOI-lTANUS
(N') (Vindob. suppl. gr. j8)
saeculi fere VII
codicibiis veleribiis conlulil mullisciue locis
permullae insuiit lectioiies variantes ex hoc t(
hauHiae, «iiiym fiambiicus ((odieemj Cties/araim
codiiccmj Cacs(:ti'c:mJ appellare consuevil ').
Hoc aijjjaratu critico, si illam respidrmi
moliebaiur. /um o/im. ui le
iore enarralione Icgentibus pro|)onere- Quod opus metlii
aovi icmporilnis summam exereuisse aucioriiatem apiiaret
iiajrno numero librorum manu scriptorum, in i|iiibui aut
itssiim aut e\cer|iluni extal, ijiios infra i|uarta praefaiionis
3 copiosius iraciabimus, et ex sylloge Illa saeciilo XIV
medio insliliila >Jcophyio monache Proilromcno. in
herbarium iUud adhibitum esse supra (p. 11 s.) diximus.
!am postquam <;o<li:s Dioscuridis a. ijog bibliothccae
sareae accessit, primus, quod sciamus '), Toannes Sam-
. Tj'maviensis, medicus insisnis ei Caesaris
aefalioi Henri.
Sicfilianiim pa- /i/cras /rajuenliores urgcbaC filai memoriae
/'. lo. Samùncus , uti regi is lyfiis c/egiinlioribìis /ìioscoridis
Graceo-iatinnm eanUxtnm mundaret, ciusqnc margini
missas pnu/o ¡inte mas nahtlas, sen fiolins varias in cmn
Aiilorem Iccliviies, i eomfi/nrimn vclnslonmi codicum in
diver sis l'rincifiiim óii/iotìieris refier/ornm fidiì di/.i/;e'iliqne
collnlionc h se m.iguo /aòm-c deccrfilas, ndiica-rl. ]ix (|rtib»5
stibsidiis a Sambuco subminislraiis ipso strenue invalile ') orla
esl editio funi Aiitonii Sitraceiii |)Osl Sainbuci mortem anno
hiätoriographus'). Hbrum preiiosissimum stu
modaium aliijiiamdiu domi habuit; quod a
intellegiuii'. Sanibucus (¡nania
scuridis exiiinplaribus colloca
i:omprobauir, 'luac cliam ntiiu
bonensi atlservanlur. lil prir
impressos invenitur esemplar
a- !540 emissi"), (|uod San
'Ó75
Blolii supra (p. 1
1 operam in hoc aliisque Dioveril,
luculcntiss imis dccul nenlis
: in bibliotliKca Caesarea Vindonum
quidem ini :er libros typis
l.Koscuridis ab 1 arobo Gc .up3'lo
ibucus propria manu cur
, Konnri.. Suppl. 1 13 S3;
Il- ùt f j lihros
proefmi. fiiae t,occ xcn,pl.r c<.- dnovntur
sub signo J 14'.
In folio, cgiiud Icgiiiiicnli posterions |i»nl inlcriciri migli il In munì us
Ñimbiicus cIcMripsil odiiotalioncra f. I' : tà Ttiti.òp (liffWoi' eòi' /fi<j««>iiffiii(i' xr
Uiascuiidcs laiidalur, Dodonaeum edi
Bsst: apparet; imagines autem liorbam
viva exempla delineatae sunl. 1 )ecem
quas Dodonaeus in rem
demum 1598 i" -«o'g"« •""•'"•>• • • • • """
C/arissfiinl! viri />. SdinOuci. /imi d u/ioriiin Aine inde m
Dioseoridcm de/irom-filas kcUones margini adscribentlas curavi!.
Qua« qvudem lecliones a Sambuco acceptae ci«in ex ilio, qiiod
modo memoi-avimtis, exemplari edii
minime: dubium est. Ncque tamen
C|Uos Sambtious adhibueral notisiiuc >
in Saraceni edilionis margine inter s
lilleris V. C. VBI similiter de^ignaiuuiminime
dignosci potcsl, quid e
is Goupylianae lliixerinl,
versi libri manu scripti,
lis plcrumi|ucdistinxorai,
mmgtmlur, sed indiscrete
X Conslaiitinopoliiano. quid ex
s Sani bue i depromptum s
calcB editioiiìa illiiis (p. i-M—'44) legunttir, i
o/,seyva/ioues sen nolae h. Saminci /'¡umanii, i
codici C deijeri iam dudum perspeclum est ')-
fraeterea Sambuco attctore, ìd r|iiod ex nominibus herbanim
el notulLs variis ipsius manu adiecùs coUisfiliU", pictus
USI c:odex bibliolhecae Cacsareae Vindobonensis n. 12478
insiiinitus '). hi cpo f. i'—4' praecedil apographon indicis
illius vetusti, (|uì C r 8'-IO' exlat, manu recemiore confecium
Iam sequunlur f. 5'—92' imagines herbarum calamo
delineatae ei coloribus piclae, quas primo litiasi obtuiu apparet
ex C expressas esse- Sunt vero oinriiio ligurae numero 92-
Ordo, quo ijise Sambucus eas collocaverat, indicattir numeris
adijosllis; hodie autem alpliabclica serie procetlunl. N'omiiia
plerumque addila sunt manu Sambtici; accedunl adnolalionos
eiusdem, i[uibus ad oliera botanica Matthioli, Hieron>'mi
Tragi, Valerii Cordi, Fuchsii relegai- Idaec omnia neglegentissime.
ut solcbal Sambucus, exarata sunt, Saeculo vero
XVIIl manus recenlior — Adami Trancisci Kollarii, ut vìdetur -
singulis picturis nomina graeca ma^ris lilteraie scripla subieciL
Ilaec de Sambuci siudiis iam suflìciant. forro eisdem
fere annis sive paulo po<l Sambucuin imagines herbarum hoc
exemplari traditas diligemer inspexit et iractavit !< embertus
Dodoens, ut nativo sermone vocabatur, sive Dodonaeus'),
mcdicus doctissimiis atque inter eos, i-iuo/! Belgica genttit terra,
rei herbariae facile tum peritlssimus. yuod eo ipso tempore factum
sii oportei, quo a Maximiliano K Caesare acdtus Xlndobonae In
aula versabatiir summo in lionore habitus, id est inter mensem
N'ovenibrem a. 1575 et initium a. 1580'). In libro enim praeclaro,
quem Dodonaeus a. 1583 de stirpium liistoria edìdit'), in
indice auctorum lextui praefixo inter fonles praecipuos àtalur
eodcx Caesarcns majmscrifitns. .\u|ue in ipso contexiu ubicumciue
adicctae sunt '), id est
politane, additi-^ in lexti
veheinentem Caroli Ch
Caesarei haud magni ae
{p. 17) cogiiovimiis.
i,on. hmii a. 1584 ad Ioannem Cralonem ile Crall
Uodonaei pentadibus hanc sententiam panim bencv
tert: Dodonaci /¡ber Mi/ uovi ndmodmn eoulinei
ine/e(;nnles jnasdam et /»rie ficliiias figvras t.r
cudiee ficlilas •').
'1 Rllatiov Ji!tCil(l(!in Uvatf^tlms zi ilo>Ìó(i"'" SiroiTf. Pcibcti
i,nrsU,iq„o 10 cxcraplûri Hiixissc, qiiod lit
supri. II,. 43) üt
Külbriis Sü]>i.l.
U V! (1S7X1 p. 85 s
ì Gotipyliiina usum
ibi Tierl poterai, ad
indicatùr iiiscriptionibus'. (]ua.: figuri s
•X herbario fjioscuridoo Co lisian tinocommentari
i s. (Jua re vitupcr:ilionem
sii incuri-it, f|uem imagines cotlici-s
timasse ex litteris a- 1561) datis supra
epLsttila scripla Vicnuae ////
lixeunle iam .^aeatlo XVIl, posUjiiam codex ex
commeniariis inter homines doctos magis innoitùt,
eonim, qui inedtcinae et heriiarum scieiiliae sttidai)
ac pre dum est producere
professori.s ÜBlmestadieiisis
inde ederentur. Oua de re
Ciuulheri Christophori Schulhaii
verba a. 1687 enuntiata'). Is
l.amhei:io prolatas laudavit, ita pergil: >
i]uain cxee//cnier il reliquat fi/antuc prnese.
fe.rtnr indicium. Quae
Ans ' ' ' '
¡¡nibus faci/c.,
; sin! dcfiie/a,
/'ro/i! qnanhtm Jlib/iotheea
•./lai Ihesaiiriaii: i/iidnln,
(¡mu-'/ne borni inde expeelanda nobis smU, si rnm fignris suis
re/iijiiis.... comfiarené a/iqnaudo in finb/ieo. Omnes enim
lune acterme iUac Medicornm de fi/an/is Diaseoridi desrrifilis
disctfilaliones maximam f.iricm eessabunli qnibus reperinndis
hi /ibri, loljiie /ubores /iicHbriUitmcsi/iie smiimunim virornm
adirne faerimi diealae... Universo morlalinm ordini... ex
eudiee isla magna salulis pars sfieniri posse, agnilis veris
/y/an/is. Dioseorideis videuir. fra^scrlim enm adiunrla sinl
singK/is p/antarimi eapilibn.i fragnieuhi Cratenae,... ex i/ni/ms
qnid de iisdem p/anlis Inu/ideril i//e. eognosialiir. Schelhammeri
votis acce-^'senint Daniel Le Clerc') a. 1702 paritert|ue
a. 1731 Ciotiliebius Stelle quamc|uam hic merito dubiiavit,
num omnes iliflicuítales in agnoscendis herbis l.)iosf.uridis
exorlae edilLs illis figuri.? prorsus removerentur.
.Altero herbarii Dioscuridci libro vatustlssimo, qui Neapolilanus
dicitiir hodieque notatur suppl. gr. ì8, a. 1718 ex
'1 Une pcnincnl co'Kilofii! edilionis a. l SK.Ì p r09, ÜOÍIJC p. 123,
p. IM3, areUo» p. l.|y, hyaofiis p. 2S6, « / / î W m ' " . - p. \(i%,h!pi«,pim,-H
P- 373. aconilum lyroclmnim p. 436, lalus sylviUns p. >62, Mas Aígy/ilm
p. 565. In cdiiioiie Í. Ifiifi enedciii ligurau Imbonir p. icy. 123. 'sfi Mg-
2S8. }77- 43y- 372. 57.Í- Acciiraiiui doiijiiau.r codex ci
.. 2.V5,
435: , Í»/ Í'
m mcdicant aingulasquc dus
r