Ne(|iic Uir
«luau rib illa m
est ita confcctii
nioneni rediger
to m posi li
—
— yy
in libro nostro clesiinl folionim coinimsos,
. recetlaiu. Otias ([iiiOem maxime probabile
se, ut V, c. non binac pelles iniei;rae ijiiater
rsarinii pellium (larticulat iimim in quater-
I-. X'eliiti meinbranas inlcrdum in lias lormas
N'oqiie laccmluin esl formas illas siniplices, cjiias enarraaltera
fasciculi pars ad quaternionis IE, altera ad (¡uaternionis
IH exenipliini oonfomiaia sit ').
Merabranarum liane ordinatiotient totuni per coclicem
diligenter perscratati pUiriiniim inde subsiilii nacti sunius in
lacums investigami is ei iiristino contextii, i|ueni in partis
•iuintae conspcctu legentiljus proi)onenius, restituendo. Cui
conspectui tabula adiecta erit. ex qua, i|uomudo latera illa
carnis et villorum in sin.^iiis foliorutii fasciculis sese excipiant,
exactius etiam compareat meliusque de liuiiis rei utiiilate
CAI'l'T VI. i:)Ii \a-:Tl"STA CDMPAGICM NT.MIÌKATIOXE.
Volusia compagium numeratio, cuius in codice [ulianae
nonnulla supersunt vesiiijia, sine dubio dijj-na est, (¡uae accuratius
considerenir '). Atque duo «juidem fasciculi. <|ui £3—11
picturas illas celeberrinias el herbarii Dioscuridei tilulos duos
el indiceni veiitsiuni continent, in libri oxortlio extra nunieroriim
seriem collocali sunt. Incipiebant auteni numeri in iijsius
licrbarii initio, id est inde a folio 12', in prima cuiusque fasciculi
pagina ad anguliim sinisirum inferiorem inscripti. Ouae
(juidem noiae antiriiiae eadeni baud dubie ratione procedebani
at.iue illae, quas anno 1406 loannes Choriasmenus in libro
denuo reparando el com]>ingcndo adscrijjsit (cf. cap. X).
e factur .•ill e tur.
max i mam [lartem erad eren tur iive delcrser
lamen veieris scripiurao vestigia, ijuibus pleru
saeculi N.V adiecli sum, his fern locis:
lunnirn pnginac In inorginc in
r^h'ogra/iUr /./i./ ñipyiiahnml
DlosciiriJci, qui Ncapolilarus vi
nivcreitolis I.i)«ÍCTs¡5 III
lisi in binas imricsplicatis.
!. IiX' fk f. iah' IS f Ij6r .¡.z
Qui quidem numeri similiter conformati et lincolis ]
ornali sunt ati|uc iili, ijuos in cannino de viribus
(f, 388'—092") capitiljus praelixo.s vidcmus.
Sed cum bis in conipagibiis noluo anti(|uae e
optime intei" so gonvcnianl, eo loco, in quo ultinuu!
numerationi¿ indicium comparcl, I'oliu videlicet 2
insoripiio KJ. cuius a dextra adicliur numerus ne
lam V, culum h
us esl, locum, id est tri
2ro indicalur, optimo ii
la uliima esi fasciculi .j
. imago daUir f 271';
78-)
[iruna pagu
¡quilur.
Quae
. fasciculi -
a haec n
s duplici modo explican potest. Pnmiim enim coniecerit
c|uispiam fasciculum ilium, (¡ui nunc recte locum ^IS
obtinet, ncglcs;entia eius, <]ui codicem nove confectimi ordiinterj)
0situm tuisse, «luem eirorem is, qui librum anno 1406
babitur altei-a bi'iius quaestionis solvendae ratio. Cred'iderim
cnim ingcntem illam membranarum molem, quae hodie uno
tegumento anno ,1406 confecto conlinetur, anno fere 51:,
quo tempore Aniciac Uilianae oblata est, in tomos compUircs
ininoris ambitus distribuiani fiiisse. Alc|ue in primo (|iiidem
tomo praeier comiiages duas non numéralas (f. 2—11) infuisse
vitlenlur fasciculi numeris .1. It, 1' us>|ue ad ¡II inslructi, id est
herbarii Dioscuridei folia fere centum prioi'a'). Quae c|uidem
separato cor(iusculo comprehonsa fuisse inile t|u0i|ue colligere
licet, quod cxceq>ta Craleuaea el (¡aleniaiia in hac tantum
parte inde a f 6'—94'' lierbarum descnptionibus addita sum,
in eis auiem, cjuae sei|uunciir, omninu delicium. Accedit, quod
hut us partis imagines eae. quas ad antii|uiorum lierbarum
syllogen jiertinere infra demonsirabimus, relicjuis, el artificio
et clegantia longe [iraestant (v. cap. XXlll).
Secundo deinde tomo veri simile est compreliensas fuisse
membranas inde fere a fasciculi ir initio (f 102) usque ad
linem fasciculi ,is (f. 278) vai eiiam ulterius. Quos cjuidem
duplici ninnerò denolatos fuisse ex is li ma veri m, ijuorum altero
indicaretur sede-s, quam singttli in tato opere obtinerent,
altero locus, i|ui iisdem in sectmdo volumine adsignauis esset.
jiosl f. lOi" poriit, sùspicor amiquiius duos mimeros J,l et //
inscriptos fuìssE, fascículo, qui est inde a f 118, non solum Zìi,
qiiod oliam nunc relir|uum osse modo iliximus, sad e li am
paulo superius notam /', ipiae iam delela est. Simililer n-s se
habuisse videtur in i'omi)agibus IS {dj, IZ (/•;), relcris, Fasciculum
denique, qui esl inde a f ¡yi', eadem ralione numero
duplici ^lii et KJ instrucluni fuisse pulp, ex i|uibiis solus
minor ille KJ ad tomi ordinaiionom pertinens intacius supersit,
alter vero /IS manu saeculi XV insluiiratiis sii. I fune aulom
lomum lortius forla.sse et c|uartuR excepenml,
•Sed fatile concedo ne hac quidem explitationc, r|iiiimvis
mullís argumenlis com mende tur, omnes ilifficullalcs removi:ri.
Quae .si "vera est. sane mirum videlur linem tomi primi el
secundi inilium non in litterae alicuius exiuim, sed in mi.-diam
ad 1 m. eiusdem horbue dcscrijiti
11 deperdita collociila ad socu
i fas.
folium •iiiii>ii f.}, qiiixl hue 1u.11
CAI'l'T Vil. Dl£ VI-;i<SlBl'3, SCKIPTHKA.
Th;GrMr.KTO AX'llQi;iS,
I'aiicil iani habeo, quae de
Qui 1 coditem lineae, 1
IS al i is bin is conci uduni
distribulae ') Tii)taeqiie «1 stilo fen
([uibus in herbario IJioscuiideo ad s;
conscribenda binae lineae accedunl per media folia ad perjiendiculum
der,xtai-. Mae .luidem omnes per unam lantum
cuiusvis foUi paginam, earn videlicet, .|uae in animalis pelle
carni olim ob\ersa fuerat, dutiae sunt (cf cap. IV. V) atque,
dum liac in parte depressae cernuniiir, in aversa, qua membrana
aliquando villis lecia fuerat. eminentes ajiparenl, ita ul
binis simul paginis inser\'iant. Qua in re nihil referí, quod in
cariiis lateribus non semper lexliis inscripius est, sed sacpissime
figurae (liclae herbarii Dioscuridei in his ipsis collocantur,
I'orro el paginae in herbario praesertim frequentes, c]uae non
totae perscriptae sunt, nihilo secius lineis stilo duclis explenlur.
Unde colligiiur membranarum compages. anlequam librarli
textus el figurarum spaiia distribuerent. ralione semper sil)i
constante lineis insirucias esse. .'Vilamen observèindum est
nonnullas paginas, ijuae illis ijuas diximus lineis iain praeditae
erant, ut lexium solito ampliorem recipere posseni, sive lotas
sive in ima parte novis iterum lineis magis coarlatis expletas
esse '). I lls minora quaedam spatia accedunt, in quibus fragmenta
Craceuae et Galeni atque scholia carminis de viribus
lierbarum extant, i|iiae omnia m ipso scribendi negolio lineis
artioribus dislincta esse facile agnoscilur.
Singula vero folia habent \-ersus iricenos temos sive
quaternos vol quinos, ita uc ternae paginae totae persi:riptae
centenos fere versus conlineant, qua re radones de librariorum
mercedibus instituendae laciliores interdum redditae sunt ').
Versus autem -iuguli centimeira fere 2J longi capiunl lilleras
plus minus triginta quiniiue, quem «[uidem ambituni in libris
veterum praesertim charlaceis usu receplum fuisse Birlii ')
aliuriimc|ue dÍ3<iiüsilionibus iam dudum stabilitum est. Margines
vero, quae undique vacuae relictae sunt, superior el
inferior liodie centimeirorimi 3.5—6 esse solent, interior
cent. 2—3..';, exterior 6—7; quas uimen interiore excepta,
cum anno 1406 bibliopegi cullro recisae sint, (iliin alieniamo
s fuis
Sed n 1 hac
ililis i vallis il
1, hoc
e pepercisse e
• -•^ciipsi . Id . vel
inifeslum esl in herbario Dioscurideo, ubi, si pauca
cxcipimus. singulis figuris singulae paginae adsignaUe sunt
nova incipianl el. sive ampliora sunt sive breviom, unam
minimum ()aginam oblineant '). Adde diversa opuscula in appendiccm
i-ece|ita omnia paginis vacuis interjiositis inter se
disiungi; singulos vero libros in novis paginis rectis incipere
solere. Sed alia eius generis in coilicis parlibus recensendis
attingere praestabii.
In conscribendo libro alramenium nigrum sive potius
fuscum adhibilum est; lillcrae vero indicis. qui f, S''—lO"
legiuir, princiijales el liluli descripiionibus herbarum atque
/« $cnplum «/ftifii wrmau
liguris
quaedam, quae s
n titulo heriiarii,
i, ilem subscriplio f 459'
s herbario adnexis el alia
. indicabunlur, minio picta
:.han
:ripta sun
s f 6"
cum ni gris. Albo
is accedunl lillerae
;n, f, 7- tit'
subsislendu
qUlbl
Sed hic nobis ijuidem
re palaeogra|ihica ') Carolus Wessely sptîciali
infra copio sius disp
¡r. 4J8')
r|uo egiae
chr>'aograpliae,
1 erbari i exprimi turli
de codicis enim
l-bc ' > loco, 1 codice I endo
inde discimus, memorantlae suni adnotatione.s
quaedam, tjuae in solo herbario reperiuntur, litleris fugieiilibus
saeculi VI. vuicialibus quidem, sed riuae ad cursivum
quod vocauir scripturae genus piopius accedan!, neglegenter
inscriplae eo sine dubio Consilio, ut rursu.« delerentui-. lix his
cae, tjuae in marginibus superioribus paginarum collocatae
erant, aut lolae aul ex parte bibliopegi scal|iro recisae suni,
liiusmodi adnolaliones inveninius has, in quibus iransscribendis
spi loslro addidimus:
«) il
(31 r
ginis, quae figuras continem:
rgine superiore ad angulum laev
.Ìtìiì (scilicet herbae) ii-c^.;. uO
. f 36' descriiiu
indicatam esse.
4.)' codcm loco:
45' ibidem: ¡ilfi;«»rinvìi.
-, 46" ibidem:
••. 47" ibidem: =).
-•. 64' ibidem:
C>7' ibidem: [à»órif|ui. r«?«.'.
91' ibidem:
'••. 108' ibidem; <t»crrt,-.oi..
!2i' in pane inferiore ad laevam:
(l>rope evanidum).
\ 122' ibidem; ¿lfiTiy>»'»or (prope evanidun
124'- ibidem: 5»i>™ior.
-, T25' ibidem; Jj.(ii>Ul.
144'' ibidem: ^{091.
-, i.jS" in margine sui)eriore ad angulum la(
161« ibidem: [.Vir.; ù)yti« (evanidum).
164* ibidem; «v«i<Ììiii'cì.
170" ibidem: [«(lóriDli' i xi«i.
.•'. 215» ibidem:
ji6' ibidem; [t.jii.'J i /.tì «rcii».
p. 521
ani repetí«1 Ncsselius Catalog. Ill
ilaeogr. gr p, 195 s.; C. Wcigcl
PV»«''" Vili (1793),
CnriUchof! /ur Mai ifei/KÌf
De orraniciilis librorunl (I.ipsiac 1756) p Jl; M- Silucslru
F. MiMliiì lc«liis voi, I tiSjO) p. I&i ss cum ml», I.XII; V
Cn^/u^ír P,,hcogr„pl,il (187g) p. IjO 55. 272; E- A. B