
$ $ L‘A ^ T 'ï’Q.U lTriE.i E X t L ï QJJ fe,!E , Skc. L i \ . VP
L I V R E m
tësSfts^ou. les inïlrufliens des arts.
C H A P I T R E PR EMIE R .
'1 . Trots Wyfïs ts 'àps. IL L ’architefture cÿ* fies forces mouvante?.
1 1 1 . Ivftrwnsm de IrrndifteBureflv. B É g ‘
.' - - Autres imqgçl qüt regardent ~ ta r if ttéBuri. ï f c Inftrumens
ii j$ ss0 (pnets enfer & \en bqisk
î- T L y a troisMchofes à oenfidereî dans les arts jq^s freceptès, l^jpRrümeiii
A & les ouvrages? Nous rie.^oûlbns'ipàS'ici parlei des préceptes1 des 'arts;
car outre“que eelaSfeft audeffus d e ’ûôtrd portée ,‘ ‘c ê l r r ou v i asje
3pffi-gro!Mç& te recueil fpoür ce cjuilfffi des Ouvrage des ans -, ei-ï^ce qui
fait lè fujet de tout cè livre ; toutesjes'-figutès que noirs‘|a.yonï1 “d i|jï|p |p ô c
que nous donneiOhs dans la fuite, |||f|n ! |a u t:te clwù^îjSje 1 dT^oifvia]£eSif e?
"difereds-a^s; St''comme iljjB|P'ncânt ifci d’image qui <■ îièüjaiîXni^nt n ip_;
partienne à.quelque a rt, jl efl tres_p^û drafts ctoiir il n’y-'ait qiiek]uè-ouf\iî^
reprcfentc®S.oBs parlons ici dcV.injirumens de Jiiq u e -Hl&n jm t u u l i ^ ^ ÿ
nous nous attachons p.HficipaIciuent à éclix apqtiai'fi'yÿiiü's;l t t
lesancien^Bipmîmëns. '
II. L’architecture étoit celle qui en avoir le {ihisfc&iii^ffiilX ;i?.îï outre'
■qu'on y peut joindre daûdes ai ts fubalterhes .jÆq|niïac ceux de la ferrerie ;
mentiifêriêv, charpenteiie, dont plufisûrsin^mihehs^toien%oig'ïriUns J | | l f | |
tlleavoit anuenneintdt-des matluues &*desSlo”rc&13p o u \ intels frie-iyeillwhaS
jiour élever<dës colonnes, des -bllëlilques & un nodflîre liffiiirtigiuties
tru n poids énorme.
Tout le mondé fait la'peine <pi%tfî le CàvâligfcaTÿfâifiï*
v telever dans la p la ^ .d q S a& itiP Î^ ^ ^ o b e ljïq i^ q ^ i^ j voit ^&^nf^£i'frî
L I B E R V .
De artfflfa f i Si d<- tnjfrJfoinh* vruarh.
f ® ' l P Ü f Mq M ü ft
S . T fu i râ a h i lu s tonfideranda. I I . Â r c h i t i -
• titm ic e e jufq ue organa majora I I I . In f ir n -
m e n ta a n h i te f to n i c c ï : . \ Z ig am b ia ænea,
f e t r e d , li^riea in V Ific s p o ß ta j r . A . in
•imagines a r ch iieß o n it in fp ectantes. V I . I n -
^ ftrum enta ferrariornm. & ~‘ ™~' ;J
I. T N ambus tria confiderânda, h em pep réc ep ta,
-E inftrumenta & opificia O e irt um prarceptis
h ic fermo non eft ; nam praiterquam qu od id no-
ftram exfuperat facu ltatem, ad e am rem accurate
tra dbandam non minor hoc coco opéré liber defide-
f aretur. Quod Tpeftat autem ad artium opéra feu
opificia ih eà fe tornm hoc opus v erfa tur, omnia
qua: jam proculimus, q o S ^ ^ S ® | d ,tôferh4iili,
ichema ta , variarum fiin t r iE fm jqpjr r l a ' cdmcvan
huila h ic imago o c cu r ra t, quæ non ad aliqu am a r-
tem percineac, paucæ func artes quarumopificïâ,'iii
hoc opéré non reprstfentaferiiihiis. H ic de inftrü-
hiencis artinm fingularùm âgimqs, deque iis m axime
, qnbrü figura in vecerum monumencis feritaturi
IT; A rchice âu ra majore inflrumenibrnin nnmerü
exerccbacur : nam præcerquam qnod ei fubjungi
poffiint alia: atees in ferio res , utferraria j 1 ”*1' ■
Jignaria, quarum inflrumenca multa eranr omnibus
communia j machines ilia gaudebac 8c organis
M ftupendas érigendas m o le s , columnas, ob e lill
c o s , de alia là genus.
: Quanto labore eqnesFonilana egregiùs archiceftuà
infudavit, utin platea S. P etti obelifcum, qui nunc
ii!?}il^^SiS^îI| rigcrec,'igiioràtnéiho.Machinæil:i.|U9
; ÿN ld 'R tiM E ^ ii- DÊ ' L’A R CH lT E ttU R È . '
fla'hi ttlîira lg o îît'^K ïfcmtJ, ptf l’aq|ràvée, St
tffctoteleAWiugirdaii>,^ëë-îydniii^bn.', ^i.us'‘q'dEmjtt7éet elSëlï^ue eii
'côtopapâîfep de ces»ftâtuesVoIotf.ïl?sVd^'j‘îlus "dë^cêric' piedsMwhaût, rdu Cô-
4î)lfecdè Rlîodes, bc de Latianf
'B^aiicoupiplus \ r md que c.(.lui*de niifftPkJie f 6djgM! fefoït^ehtffië couchS1
■à teue ,"is’il*ïi a v ® t ïcV tp ^m -u J ^ r ^ e om w ^ r aM Ï 'd o iu u H â fâeilifé"aa* [ ;
-'KéléOTî p,u-pallias, cn',upp^skftt'Jl||P^^S(Jlïion'-ffL nùinter-ÎPiii^d'Spff's'îr.ui*
ï k . dl'oi'iïé'Sfesÿiïîaé'lj'iÿeWw® perdu es on^turj^Smjl^çqfes poids au1'
idë 1 ^ d e 'i l ïô f ^M ^ 11Æ Au ^ ^ ^ u 11 clttuî noliSdiuv liais- 1 trouVèf des macht»'
nés
‘lie ■ceUafijnic.sÆVàfl^s^icjL's)î 1 dit tÇjfisRipJv^ p ^
bellisiirvêhuons.'irfte^cTurfèfl-é^^tS'lt' cjy^iTèMev^m'-q,.
jW H B iîb im if f laM 1 p^ui k\ei'?l®cG^ùe&ycv?olç5înés,\ld 1 hippodici^ |
r r f c S ^ ^ ^ ^ TM ^U ^ ^ S S s ^ IY iïlt iv^iaTamFIî*,imp»f,iiceYncnt^iuei'B|ië
fai Ii on 'v
■ I I I V ' a i ô ’nti^ iu^M n f i a . iuaiT?“'|iie l è s alïcicns' i g n i i u nlenqnbu -, ont 'confer n. ÿ ' '
& -qofegfen^sfis tpâr ceüx du'donllS'e’ii'ifele^pojffÆin'^^^vnn'^n^drlfifcliiret:-
Wxçt-ëî àuk aunes .tjiyKlj'fi?4lteines.
’d'^jwnjp.'s, dont';l4’ra^lV-funIk-s\L‘p i ^ & l^ a fe ^ ^ ïd s a jÎA tn ^ ^ ÿ illI'le
plomb 8c quelques autrès inftrumens tant ici qu’à l’autre image qui efl; auprès.Les
îlffllLiiitifàpsdgl^niQ'nnôrëf.'iwmd^llOTjs( ids qu'on le \d it-nw WW"m«billi.. p j i
-îf LNtiils niefctq*™j^6nl5^pBêtç de îli iHî^.ui equate dii'calrfriet1 dè M 'Iouf x^iii
c u i ^ M L'n^TnttflneF^RmMSv dMs^u^Ÿm'ïiq^dri die î S1 K aué p eimà
' U),,r des eileuix a/fnlleî.Ji pieiie’jîtyjL/ 'de ,plufiâirs cabii
hets.', cileaux font dë cuivhe^Il ell a remaTqiJm^tKfleS
ansfegs"àVoient'uhè^fefe|ggie'particulière poûf qui Ic dS.'i'tiiftîiÆoxf*
.(iâeteféy Ils^em'ploioi.qnt'ce clus're ainIîq|PqOTt'- î-'faire-tlès ^nîOmifâs^’q'ii’ôn
fur ( 'i d i î ^ K ^ ^ ^ t ^ T ^ & 'd ’îq ê if^ p it'^X ifu ien f^ ^ c ItA rs ÆSJrknie cl'e'X
armes, comme nous dirons plus bas.
1\ G t o - i e i ÿ o ^ J l k U l l ^ L « ^ u p s l d t f H 1H 1 p o ’ Æ - lI u i f i 1 s J f l L s f l e p y d 1*^
8T R>SqoiTid^.e-lfs uues-Aiïx Vines clans Iffifmnsl-1 üij^oS^i^q;Tàtix‘ aèfi^s i tL">.
de u-.\ c frJ ISS^s^tlesïiMÎx ^ ia i ésî q/V j'v^oivkikfroiiitfTey îee^Ç diVii^^ffiasS
ëeau d e^bla jyi@-q|&ÿ"'ëMWair<à,'f ^ S , S qiij TCteûoiïdfâ-^lei' \ pi J’ai, s ténfcinbld
^quâad eam toli en da ole^mMfas^eft V e teru p^ d a lin^ en d s ^{etVRCjari & ab^îipaiiâ,
'X^p’ëreft (^Tiii¥t^^ip'ia-mus-'^ quæ
ftupQ|eic^®leiuntarohicecfci ifpïïià; Séd quid erat •>inftnîiqenta'â^àf%hitèi6bùram‘&^w®®fg^0res^artes
b b e lifcusa lielS compare tur eu m^M¥i|^Moflali6 üs ’bertin’eBàntiWlbr'nàrmâ*vifîcû^^
quarum a 1 ti eu do plus quam centuiii pedum e ra t , fi tâb gùlà, eircinus alius retäis s alius rotundis virgu-
cum rçpdolTd RJaodio | atque etiam cum obelifeo lis ; perpendiculum & alia quàdam inftrumentà
É a teranenfi| long e ma jorisimolis, quamr É|ë'■ | § p Eie & i-n ^e^eniÂméfg ine^ôhfpibuanturplftftrui.
diernus V a ||^nu s , qui Latérànënfis ^M hrcu§ p ro - ^bïfcà^nonetaria^mfr'a îoeancur quàlia in ÉtÉmmis
.Kratusad:j4^qqaper.etM^fî|ruptu^fï^multafqire;par- fæpe obfervahcur. . “
le s diydfijRp4^ifl'et multis vicibus je r q u e partes - -;H ie a fd f
eriigi, fragmentis file? -loço ^rejpo’ntis^ ‘ llle omnes ftriflîrm D . Foucault edu6ta.: b iiic ^Ëmd|is ^confpi-
machinæ jam ruia^a-mifla: leum pondéra infolica ëti^. citnr în imagine' quadam SiivaniitîoiMO primo. Huiê
gu ntu r, novas comminifckirtaG^inas oportet 3 ma- fèalprà quædam fubjungwus^^^ài'm js'' Idpidés pp-
jo re etiam imp en fa, quar^.^fiieTit in^ipro opere &Ï-V 'lidBantur j ex ^ariis eduâ;à MirfeiSc; qiûof ü S
h ibita • 'licet oipus & molds conferri "néqueat. cdm dam ænea fun^^U^iÿJob^e^variHur^^fllVêtefds
immenfis molibus quàs veceres fublimes.duceban't, aliqua tempera'fcuïa1 üfos elfe , qua æs quàfi fe r-
erigebantque. H ^ c e gregià jrivênta^nlùria tëmiTO^^rùm indürab^ii# j^ita t ip ex b^uCmodi ærè m u l-
rum amifiraus?, S o la .fuperpft macliinarum forma i t a c u d i ^ l e n t , i i t cllavo^
queis ufi finit 'culpides aïia!qpé ma ut infea # e g% F* .;
p od romi, & coluhinas ib id en r poficas erigenHâs';! ■ • IVlEligamirîajfdt^a'm^heaadnibè^ntür âflerehdii
led imago ejas çofiid itionis e ft, ut i-n ea niliil cà-' & conjügend-is in mur.© läpid'ilbiiis, ita u t foramina in
f e r e iÿjiifquaniipoflit. * ; làpidSu irô qü 'ç ^W è a^iîfe li^ lig âipîInf^ i^ fcrëh t
III. Jam ad infiruiiientà veniamiis j quorum imâ