
,*1- L’ÀNÏiqÜÎÎS' 'îEXPLfQ^^ &C.Ï.1V. IV. y
» tribaeoè la' prëSÆsrt a 'SaSaiftié, prétendant ique le plomb marqué la jBSÉjSni l
i> de cet affee d a ^ fa^cttafep^a ^côadé;àiVe»uS j à4aqaellfeià& ëbnïpiàÉAsntf
« îeëlat & l'a qüi-eft foliée &-fértïitf éttirié ■
» (Tairai«, à Jupiter : la quatrième à Mercure 3 parce qtïelefet& Membre font
„ bons à mettre en oeuvre en toutëS-cbafésy qu’ife fervent àü négoce •,-& qu’ils*
»'font eéicte'ès,|'ir&l',tes4QHiiHeé :
» ga|e à 'ïs é ^ ^ ^ '^ ô r tf s a â « ^ » cft^îar'gettcÿ*
» l i a L u n e | la f ë p tÉ i à ë q V ' e f t ^ j ^M'Sbleil > à p â ^ | t a 5 j ^ p i ^ { 3 l ^ ^ - *
» tre’la couleur ces deux fcnieîS a^esj&ceHede^^St'dèl^rgentp»*^;
récit eft tout «xyfterieux. Nous ty'-vditffts-pourtartt que parmi les diifômtez1 lé'
Sfaîëïl dSfcz ‘les Perfes'ten-ok'iè premietrang, & après lui la Lune'.^Nèus»^
Volons rien d'approchant de'cela dans'-ies-autres AuteuK> maf^Cêlfôpbdoî#
avoir vu quelqu’un d’entre les Pcrfes qui éboit initié âux pliftpif®fbïfds îhyftferes.’
IV. Diogene Laërce, dans fbrv ptolbgUé -fût lès vie's dè‘s Bhdé>fb|>hpfsparltf1
ainfîaprès Chtarque. Les Chaldéens S^èïipedtS d’e l’Aîft'fônemietfe de"/pré-‘
diâtons : les Miges s’appliquent ad cuite des dieux ^SilcUr-fone ciêsspntrcs"
des#iiix & des-fâerifices : *ns vaqueiit ^ ^ ^ # c iC e S ^ â p s la^;èftfée>'qde-JlëS
diefiÿ'â’entendeht qu’eux feuis :'ifi"i5 ffonncnt fipla nature’ &. fur l'origine des
dieux , qu’ils croient êrielcPcu, la'Tcrrcq & Lkm.-ll*> blaftient ceux qStèrïf
gent des ftacfô’s &<des idolesy,i& encore plus ceux qur-admectent de^MS^i
de l’un & de 1 autre fexe • ils aiment à p îrler do-'bi]iiilricfc'>& de-Mpritt/ î-Khcd
gardent comme une impiété l’dfàge d&bfulef»M‘«iorts. ©Èpëhdant î-Wpëtb'
mettent aux hommes, du? Sotion , de ié mafit rqîv (? Ç Té ai y m l r cxèt a\ eellui t
filles : ils font profiflion de deviner & de prédircl isenir, 6v.‘'ilv-i(lurem qm. les;
dieux leur apparotfïénY: qwevU.ii'p-cft ëbfit plo^n^ic IpcêtBestsil^detddmurisxp
quife lailïent vo>r à ccux'<jîft on cil i vi/SaMltS'-Jinc ipïitùicesl t: i dssîlufx nülht
le luxe- ils (ont vêtu de b lîn c , kdcoWltuit i*phtOtoÊftr!sMw. irèmscWc que*
des herbes^ du fromage<&; du pain.®AuS-lleu-ete bâton ^ ls fes fe'rVenEqfs^aninev
qu’ils fichentdansle fronilge pbilr le loVtrSSfAiüillcmanger-. I>lsiîetjdnhi*ilciii
pc inr la m îgic C[ui le lire de pu-lliges ,'M'it-nt Ai litote te Dihcîfiyéè ce* dernier
âflurc que Znroaitrc, côfflhffc*ftm nomdcvm.lr'qiic y fart Jfio'rfyaux aftfes-IÎV
admettoient, dit Arilhite, deux principes, le bon & le mauvais démon « îl'S
appel! oient le bon, Jupiter &:©^ftiâfd^&4fc#iaUvàiSï| P-Iütoh Sc^AfiaâdiSs?
ijfe Batumi , plumbumque putant illiusf'derisin pro^
Cedendo tarditatem fignificare : fccunda| inqmunt, eft
Veneris3 cui comparant fpléndoretn & molliii&n ftnrmiy.
ténia Jovis firma foUdaque eft 3 utpote anea s yuan a
JUercUni eft3 quia fernem & Jldérciftfiis ad' res ompes
in opus adjnoventur, negotiationi mmrrviunt & apud
ormes celehrantur > quinta JldarÜs inaqualis eft natura
ob mixtam compofitionm s feidta argente a 3 luna eft >
feptima aurea 3 joM ù ha vero ejufdem quo ftftrayppt
'coloris fum. Hæc inyfterio plena Tune ; videmus tamen
inter nuraina a JPérfîs culta folem primum oBtinuifFe
gtadum, & pöft eum lunam. Nihil his fimile-apud
reïftjüôï Scfi^tores aflimady értimus | fed videtur Cel-
fus aliquem Perfarum adiifle | qui arcana myfteriorum
aldiEnia c â î t h 7]\Z
IV. Diogenes Laertius prooemiô in vitas P-hilp-
■fophcttnrapoffi Çlitàircfiuftiitafeîe loquitur : Chafd*i
circa aftronomiæ rationes prædidionerque öccupän-
tü r, Magi deorum cultui vacant, Sc pieces illis | | |
vota & facrificia j cfuä^ föll ab ipfis exaudjantur , ofr
ferujnt} dfe deprümTübitantia äc getreratiorte 'dlffe-
funt, quoT'cSeJgnbm, terrain Sc aquara arbitrantvtr':
fïgna ftatuaXqüe » & ,
mares efle deos feminafque d i-
errores- improbant. Dp verba fa c i^ tV .
iniquaquè arbitrantur & impia ignea funera : juftum
efle putant cum m arie filiave commifceri, ü t in vig^-
fimo éëftipŸÊ^plflqdit Sotion. Divinationem prætc-
rea prædifb'onemque exercent, aflcmntq.ue ß b i depi
apparere, plenumque dæmonibus area e fle , qui te-
Duiter ac veluti-ex e^aporätiöne.äcütiu^cerneftüpi^
oculis fefe m finuent : exteiiorem cu'ltnm oC aun ufum
vetant. His yeftis" cakd'ida ; leoeÂ^flunilK^ydfcâjjj
oîu^A^dâwus pani'Muè ^ elbils;'^' \a^üïfd|ûe pro bàiciitè
u'tuirfcur , quam inngiïftt m ciafeo, ut f iç éyenant &
comedànt. Præffigiamiu m agiam ignorare iîlos aiunt
Ariftotcl'es l’ib ro , cujus inferiptio M a g icon, & D inoà
. in quii^to, hdfloriarum lib ro , qui Zoroaftrcm quoque
ex^nterpretationenominis fu i, aftrorum aflerit fuifle
cultorem. D uo princlpia admittebant j inquit Ari'fto-
teles primo de, Philolbphia Ubro^ ^îi^^ sâ^û^ ^àîe
dæmoncm j bonus Jupiter erat SC OromafdeS, paa-
lus P luto Sc Arinianius. H avenus Diogenes taertiu^.
R. E L I S 1 © N DÉS P E'ASÉS. - ! i99
' -V^W biétt 'âèi téïti'oigiikgÊs fur là tèligioft dés Petfcs, où l’Ou remarque
bdâüCoUp dè Vaïiétei : rnais tous Ces autèurs GofiViêHnenc êü ce qui regarde
rè^dl^dtt^Sêléil-Si dû Péü*i 'd’ëtoît l'tttf dtëii, dlfeütdèï uns -, Ittit ptemier dieu,
àlwké^d^âlftffièc'^nWf^'ÙKAdhèWippftlét deë pâffâgÈs d’àütres Auteurs,
SJbfitt’àH ttè^dt fti'nt Jeâh Chtyfèffôrite ,*qùi dit Jcjl plüS d’un indrbit que les
Éètfès adbiMèhcdteftù'y&^üfcdè culte-,diltbib èhéoffe ëhez.çux dé^fan tems.
MS6 ù®ÿAimW®àtftijeWitts'''|wSrdâvahtige à p towei une èhofê dont tatïc
lc'iridndè’t on vient], <d’atiéàtit plds ;qùèf,Èec 'hâbile; homme même que nous
aVôris reiuté-êiillHirfisy' àVdhe'ipe' tô u s ^ imaniete , mais,
^îtoplÿ^^'^'^flC-tbdfc^K^MWIlFèiàihtfeüâMti^egiâateuS^qïbaftrC'. |
■ %ûïbe:màuVaisj'ah;
compte, dit Plutarque,, » le Mage Zqroaftre, qui&l'©n -quelques-uâs ,/Vi-*«
vdxr’vmqTirili’e-ans avant“la^guêrre de“ Tfore :-rl-àppellpft^ un de ces dieux «
Orotnaze ; & l’autre Arirham&s -, &'ddfeir-que l’ün,avoit rapport à la lumière *
fë^fible, a.Uxvten.eB|4js !k a^Jighb^^èe'^quJiPy^ en avoit'dôcd’re un «
autre ' entre eux^deux, qui xehdlt le miljsù & qùylkàqmaxoH: ,Mitnras : 8c *.
que c’eft^p^^ïèla q^êjes Pcrfes appelleht.MlÉhfaSw'cdùi qui tient le miheu.
Il enfeignoit quvl'fallqit façrifier.a l’un pour demander,dcs gi;acses„& à l’au- «*'
trepoür être prffèrvé des maux. Ils invoquent Pluton & les ténèbres en cette «
niahlêïté ils piïeKc^lnsu1 in^Uêr^TCMeùbè’l'ppéHéc’'0 »M»2î qu’lis mêlent «
oefelg d’un lqup.ïfflitrjpU,-éi amtûttcnc’L^tbut’ppUi Ifefetter »■
dans un beu obfcuiy o à ^ ‘^oleil neuuït j a m à i s y f f i q u e des arbres & «
des plantes, les unes appartiennent ,au ,^ à |A 8 |i , %ks autrestap. rnauvais ; «;
®ç c^Kire cbiççs^ les, oiseaux & les bçriflbns de terreioât«^
attlÙigu bnn ; ô^to^cèibf 'çlcs eaax a^,i^aujglii': d s^ ic ïten t èèux.qui tuent «
un plus grand ùdûàbrc.de ces defnfcis^'Ils racontent bëaUCoup de’fables de «
leurs dseuxi>©romazo,/d»yêj»f-r/r, efl ûé-de-l^pluî pure Innucne, & Arimaniij^ yj
d’qs tiénebrèiipils fc] font la.giîerre enfemy®>-Ç)j;otfiaze,a pr,qdUiit fix dieux : «■
dont lé premier éroit auteur de la bienveillance ; le fécond, delà vérité; le troi- «.
frilnçqsde l’éqaité-, le»quatriémG j fdpiladàgg^i le cinquième, des ridielfes ; «
leiGxlénie' desaplssifirsqui fiiiyent les ibcmnes aéiioqs. 1 Arimanms créa de ..4
mêmey'comme.-par amidation, un pareil nombre dekdjeux.^Ofpm^ze}»étant
rendu trois foisplus grand qu’il n’étQjtfi 's’&loigna^auDajit du Soleil que ié So-j.^
la i eft éloigné de la tertc,: il orna leieield’aftres^b.fién fit un, quiseloit le plus *
MfllÉâ ^ÔfùIifôî^^ffGà xcligioüem ' Péilfâtüm .vete-
ru^irtè^ÉaoaKL^ ; ipÿqü|bus vaiietates plurimæ obfcr-^,
^aritiirjinH'ôc famén 0mn es'auéfôrëècop]^î^it,4bpd
^ l® ^ U ^ ^ i g B ^ ^ c m s :idfcribanty:t,bîfc erafe fleus''
«orumj aimitalii,’ ac pyimus deus,- u t affirmant pæteri:
f Mibrnm poffGmiis^
nterquLiü^Cbi^aflxMni^^iiLnpnjrem^l^itL
Perfas fgnern adorare 3 8d a,d ufque æyum^fuum hujuf-
^dâ^cm'tùm perfevetarè,
M i t A s r i le f e m 3 ;.,fp : eùTh d c ^ ® f l& ’ôni^ uiuib\confôdiu'sM^irqdè illci ëriidjlusV'dfeqiib’fupra 3
fàtcatù-r' dflitiês^ï^'éeiiretè ; fed failli univerfos : hic
giadum ffftêûluS,, ut dîÇ-Z'bvLoal:tic icgifiatore qnædam -
afferamus.
V . i i l t e ï^ S ’M i^ d p b i^ d d îit téb â fit^ d^ '^ ’aMtiin
bonum, alium m alam, ’iaqûlt' Plutarchu^ d e I!fide &
Ofîrîde pv ^?* Zorédftfes erat tnagus, quem narrant
anriU quinque rnillïbüï ‘Vtojano bello antiquiàŸetn : is
erM Mf^dft^is oom nomen Ôroinu%en3 malt jirima-
viitm dicebat, declàrabatque ilium luei inter res fcufîyi^- ■
les JîmilOM' ojfo3 donne, tjtnebrk & igtoonmtïa , interque
ambos medium ejfe Mithram, ideoque Perfas Aiithram
intermedium ntmeupare s docuitque illi votivas 0 “. pro
gratiarum aBione boft tas ejfe immôlandas ; huiç3 averrm-
cando malo, ejfe tétricat. offerendas : herbam enim quam-
dam Omomi appellatam in mortario t undent es, P lut »non
invocant dtque tenebras : turn admixto lupi jüguUtifan-
gùine., eftermt & abfiçiunt in loeum quç fitiljjf: radii non
pertingunt ; nam & de ftirpibus ita judscipt, qùafLtm
boni dei ejfe 3 quafdoernjbiali i & animalium alia 3 ut canes
3 owes & eehinos terreftres bono, aquatica malo ad-
judieanl : itaque felicm • pradicant ilium qui plum ex
iïHs■ interfecerit. Jldulta illi de Mis fabulofa narrant 3
cujus generis hoc funt : Oromaz.cn natum aiunt e luce
purijjima, ArimàrliUnî 0x caliginè\3. èos inter fe hélium
gerere3fex deos.feçijfe?Ormaz.en » primum-bcneyolenfia ,
fecundum vcritatisjtettium èqùitàtis3 reliques fapientia •}
dtvttiarum & voluptâtis 3 qud hónefö* cànfsquituri
Arimanium totidem numero his adverfa numina cjfe-
' cijfh:. Deinde Oromaz.en cum fefe triplo grandiorem quam
erat ejfccijfet, tantum'a folefe rmovife3 quantum fo l
diiiat a terra, açcotlum ftellis dccoràjfe, unamjue ante