phinos venantur: nam ubi eorum agmen lembis cinxerunt, strepitu inde
iii mari excitato, cuncti faciunt, ut imp.etu capto fugiant, atqué. exi-
liant in terrain, ubi prae sonitu caput gravati capiantur. Et tarnen del-
phinis nullum apparët auditus instrumentum. Ergo in piscatibus qui
sunt, maxime çavent, ne. quid soni aut remi autretium cieatur, verum
ubi eorum greges quopiam in loco deprehendere, capta coniectura tanto
intervallo demittunt retia, ut neque remi spiritus, neque scalmo facta
maris crispatio ad eos përyenire possit. Itaque imperant omnibus remi-
gibus, ut quam maxirno silentio promoveant naves, usque dum: obsessi
intelligantur. Interdum etiam, cum eos palantes volunt congregare,
idem faciunt , quod, cum delphinos venantur : obstrepunt enim in s^xis,
ut perterrefacti unum conveniant in locum, ut possint retibus eircum-
veniri. Sed antequam conclusi sint, ut diximus, strepitu abstinent:
cum circumdedere, tum iubent clamorem extollere, et strepere; sonitu
enim ac tumultu consternati feruntur in retia. Sic etiam piscatores,
cum e longinquo speculati observarint eorum greges, tranquillo ac te-
pido mari summo fluitantes, capiuntque consilium exploraudi, quam
grandes cuiusve generis siut. Si sine strepitu adeunt, ibi latent illos
deprehenduntque etiamnum fluitantes: quod si quo sonitu forte praeve-
niantur, illi in conspectu omnium fugiunt. Ad baec in fluyiis pisci-
culi quidam sunt, c o t ta s vocant: ii sub saxis degunt. Èorum igitur
capturam ita instruunt.: silicibus saxa ea percutiunt. Itaque inde ex*
cussi feruntur ex sonitu, quem audiverint, capite gravati. Eorum igï-
tur auditionis baec argumenta sunt. Quin non defüere, qui acerrimo
auditu pisces esse dicerent omnium animalium, idque auctoribus mails
accolis et piscatoribus, qui id experientia frequenti profitentur. Praeter
caeteros pisces acutissimus auditus m u g ili, s à lp a e , chremidi et
ras non propagare solum, sed Fortins adeo propagare, qnam aërem, itaqnepisces, qno-
minus andiant aqua non impediri. Id quod viri doeti recenti tempore primum docuisse
sibi visi sunt. (Iourual des Savans 1678. p. 178. Hawksbee, Pliilos. Tea ns, no. 821.
Arleron, Philos Transact, no. 486. Rollet, Mem. de l’Acad. de Paris 1748. et leçons de
physique experimentale. Tom. HI. p. 417. (Vid. Chladui Traité d'acoustique. Paris
1809. §. 213.)
aliis huius generis: caeteris minus acutus: itaque ad maris fundum po-
tius degunt. “
Hie igitur Aristoteles praeter Cottum (sine dubio Cottum Gobio-
nem L.) et Mugilem, S a lp am (Sparum Salpam) cuius aurem et vesi-
cam natatoriam delineavi, piscibus acute audientibus adnumerat.
•Aelianus idem S7) ab Aristotele sumtum de iisdem piscibus reddit:
„Sensu audiendi acerrimo esse lupum, chromin, salpam, mugilem, Aristoteles
ait.“ Idem Plinius 6S). Oppianus monet in captura Salpae
silentio opus esse propter timiditatem piscis.
C lu p e am Harengum praeprimis .fabrica aurium multiplici et
subtili excellere, cavosque canales membranaceos in hoc pisce a vesica
natatoria ad ipsum vestibulum membranacenm ascendere, supra exposi*
tum est. Quanquam vero de bac specie, quam, mari mediterraneo non
viventem, veteres ne observare quidem potuerunt, subtilioris auditus
testimonia non exstant, närrationes tarnen memoratu dignissimae de
aliis Clupeae speciebus., haud diibie eadem fabrica praeditis, et auditu
simul ita exculto insignibus, ut sonorum illecebris capi possint, apud
veteres feruntur, et vero etiam ab auctore recentiori Rondeletio pro-
bantur.
Nempe de Clupea Thrissä et de Clupea Alosa, quae aqud Lin-
naeum diversae, apud Gazam, Aristotelis interpretem, eiusdem speciei
pisces sunt, baec Aelianus S9):
,, Qui Maream 7°) lacum accolunt, Thrissas illinc cantu et pulsi-
bus testarum concrepantium consonantibus piseantur. Etenim eae tan-
quam saltatrices, saltantes in piscatoria ad coroprehendendas explicata 67 68 69 70 *
67) Aeliani de natura animalium Ubri XVII. ed. I. G. Schneider. Lipsiae 1784- 8> Lib. IX.
cap. VH.
68) Plinii Hist. nat. X. cap. 70.
69) Aeliani de nat. anim. Lib. VI. cap. 52.
70) Hic lacus Marea, nunc quidem a mari mediterraneo separatus,,olim cum eo confluebat,
qua re hae thrissae neutiquam pro piscibüs, lacu vitani degentibus habendae sunt.