P L A T A L E A , L e ü c ö r ö d i a , 1 E P E L A E R.
naer een ouderWetfche platte, zilVeren of rinnen Lepellieel,' heefc heßelve by de Holländers eh
Friezen den naem doen krygen van L e p e l a e r .
I Meestäl zyn de Nebben der Vogelen gewelfd, naer rede en tot overdekkmg van hunne tongen:
de Tong des Lepelaers, die verre naer achteren ftaat en kort en Ipits is (*), vereischte zulke
voorzors niet: Zyne Nebben hadden voomaemelyk het aes en de verdere behoeften tot zynehuis-
houding op te vatteri, in de manier als met de bladen van den keukentang iets gevat wordt; en
zy hadden hem Worts te dienen totwerktuigen in de modderige moeraskanten en natte gronden,
om de aldaer in den winter geftorvene lieswortelen en opeen gepakte koddebladeren en andere
ruigeen los te maeken; om tusfehen het vlotgras kikvorfchen en waterllekken te grypen; om
brokken van deeze en geene waterplanten tot fpyze voor zig afteplukken (f); en om aen de Waterkanten
zoodanige ruimten en verwyderingen tusichen de begroeifelen te maeken als de tyds-om-
Itandighcden voor hem noodig deeden zyn, het zy om te gaen ftaen vislehen, het zy om bouvv-
ftoffen voor zyn nest bekwaemelyk op te haelen. _
’k Heb waergenomen, dat de Lepelaar niet alleenlyk zyn leevend, maer ook zyn dood aes,
uit het water op ’t land draegt, en ’t zelve aldaer inilikt. De Reigers, de Ojevaers, de Schol-
vers, enz., zyn voorzien van nebben, die, als mesfen, fcherpfnydende van kanten zyn, en dus de.
prooi kwetfen, en genoeg, zelis in het water, vasthouden kunnen ,om de ontlparteling te beletten.
De Lepelaeris alzoonietgewapend: zyne nebben liggen platop elkanderen, zonder fanden offcherp-
te, zynde op haar binnenfte zyde glad en effen: Hy kan gevolgelyk niets meer doen, dan nypende
vasthouden voor eene körte poos, en onder gevaer, dat zyn leevend aes, indien hetzelve wat veel
wringt of fparteit en Dymerig is, uit zyne nebben güppenen ontkoomen zal. — - In de fraeije
Menagerie vati de zeer bekoorlyke Buitenplaets het Klooster, by Haerlem, werdt van tyd tot tyd
aan de Lepelaeren een bak met visch voorgezet; maer onmiddelyk uit die bak werde door hen
nibt een vischje gegeeteri. Zy namen ’er wel greerig een uit, maer droegen het eerst aen den
kant in de ondiepte van de waterkom, alwaer zy het op nieuw vatteden, en ’er dan terftondmeb
heen gingen, en ’t op den droogen grond nutrigden. Omtrent woreelejens, kruiden, die zy
gemaklyk kunnen plukken, en omtrent kleiner aes, het welk geen tegenftand kanbieden, en
het welk zy gereedelyk te pletteren kunnen nypen, gelyk waterllekkenjonge kikvorschjens,
rtispjes van de Kuifmuggen , waetvan het in de bovengezegde en in alle moerasien krielt;
neemen zy die moeite niet, \ .
Hun Geflacht is niet zeer uitgeftrekt: Men telt niet meer dan drie verfcheidenheden in hetzelve;
t. w. die van onzen Vaderlandfchen Witten, den Roöden, en het Dwerglepelaertje van
Suriname, het welk niet grooter is dan een musch.
Volgends het iamcnftel van den Heere Linn/eus moeten zy behooren tot de S t e l t lo o -
pers (§) ,en volgens de Rangfchikking van den Heer K le in (**) maeken zy,met de Flamingo's (ff)
en dar Kimmerzat (§§),de 3dc ftam uit van de door hem zoo geheetene H en g e la e ren [Hamiot^,]
d. i. van de Vogelen die uit de wateren hun lyftocht haelen en voornaemelyk van visch leeven,
dien zy vergaeuwen.
b e s c h r y v i n g .
De volwasfchai L epelaer heeft het lyfsmaekfel en de grootte van een graeuwen Reiger.
Zyn litgeftrekte Hals,(van de borst af) en zyne Pooten zyn omtrent even lang; t. w. ijpdüi-
men, de pooten gemeeten zynde tot halver weg de Deijen; (want tot zoo verre zyn ze ongeve-
derd:) zynde de Hals, gelyk het geheele lyf, zuiver wit; maer de Pooten, Vieten, en Vingers
met een »wart en fterk vel overtrokken. — De zeer vermaarde B risson (***) fchryft, dat het
een der Kenmerken van de Lepelaeren is, Vingeren te hebben zonder tusfihmvliezm, drie van
vooremen een’ van achteren: maer zeer kennelyk zyn’er aen onzen Vogel zulke vliezen te zien tus-
fcbende drie Voorvingeren,als welker buitenfte aen den middenften tot op de tweede, en welker
binnenfte aen denzelfden tot op de eerfte geleeding verknocht is door een vlies ,het welk zig als een
final randje verlengt längs de verdere geleedingen tot aen de Hagelen, die mede zwart zyn. — 1
Zeer ongemeen en zonderling van gedaente is de Bek, welks bovenfte Nebbe naer het voörhoofd
toe gemgd, en aen haer uiteinde een klein weinig je langer is, dan de onderfte. Beide zyn zy op de
binnenf
* ) Lm tm ’b rn iljm t, w l fignum iiotius & initium Tmguce. C. G k n e ru s , de ( t t ) Pboenicopterus.
Jfaftms 641pan. <. lmel 5*. (55) Tantalus; Loculator. k Perfis Tacab & Mifc. de qua ave Chardin. HL
M i qn vetttnottlo :borbas quasäam aquaticas viriles reperiebnm '(C. ‘GiSNERUS. C. 9. p. 40. „quand il ouvre lebte, stn agticauypajferoh." . . . „
ubis ) & ramenta queedam vadicum gmioulata, barundinuin puto. (***) Ornitbologitt Tom. II. pag. 300. Digiti membranis diftituti. Hy te-
(§) G ra lu e . Linn. Sy ft. Nat. Edir. X. pag 139. kent zelf, des niattegenilaende, pag. 301. de Vliezen aen, die lusfehende
.(** ) Hy noemr die Siam Anomaloroster Ordo Av. f f L X IV . pag. 12 6. vingeren van deezen Vogel zyn.
BUBI