& \ \
SCOLOPAX, ARQUATA, FALCATOR, --"ir' ß 3 M ST '"a OP f m '• "
N U M E N I U S M A J O R,
G R A E U W E W U L P.
X J L e t l onze Rivie rmondén, op de flyken v a n p Bergfcbe P e l d ; längs onze flranden, en op onze Eilanden,
»doch nergens, mynes weetens, meer dan op het Koegras (omftreeks de Helder,) op TdZteringen, en aende P fä t -
ringer waerdt, Pntmoet men deeze ^ g e t e n . - 1 k kenne, van dezelve dric onderíchei^ene fooijen 9 waer van ’e r twee in
^rööttfe élkáMerfen'ömtrent evenaeren,- h o ew e l- z y -'zeer aenmerklyk de eene van 'de andere in koleurfel vían g e v e -
rtíerte'verích¡ílendé zyn^ en Waer-vaii de derde merkly k kleiner dan deéze twee van geftalte i s , koomende ändere
.ífeéze'’klfeihfte in köteuren • nae genoeg-ové r een- met den gewoonen o f Graeúmn Mfiilp , van welken de nevens-
fta^d^yPlad?’de1 ^äfbe^ding g Ä . _ ( ’
. '0 öi,Mleittftd'döl1 ¿foV'foorten v.an W u d p e n is de S c o l o p a x , Pbaopm^ lyanl I a ^ & ü S (*Jf . e n d e F a l c a t o r ,
'Numenlus väÄ5® S ö m m i g e r i geeven aen deeze foPrt den haem'van Slykwuíp, oflchoón z y niet
feéet^darf>'dk)?l%de-‘gl'ooteiie íborten aeñ de Slyken, Plaeten en Qndiept^. h«;.is.t D e zeldzaemft voorkoo-
ítíiéhdé ífév driä {iPzttéiíiis'de Bruin-Groené ö f Kievitverwtge W u lp ; ,'^ ) ' v a g liehjMdken w y hierom, als van
een’ min bekenden V o g e l, eene afzonderlyke Plaet en Befehry vin g zullen g e e ven ; beflüitende ik , dat h y , fchoon
een zéldzaemer, echter zoowel als de anderen^eerj .,yaderjjndsch , voorwerp i? , omdat h y ter zelfder tyden , in het
voorjaer , in den z om e r , eh in den h e r fst, 'met en onder de graeutfe Wulperi vliegfende, en aen de flyken en
flranden hujshpudende,. gevonden rwordt. . w , v. .
J?liAlfe~<lrie de feierten' Zyn nafemehtlyjc m eeftbepaei4aen deez^ gndiepe plaetfenj , als op en in aewelken z y ge*
t^ ö r rW h ¿ereedélyk genoeg het leevens önderhpuq te vindén.', Ci .
Z y ^ ^ e h ' i6p: deV/^ißre«X§^y ®h.andeife, zee-iniektenÄ,op kleine,JWylk%t,,<5n _AZ^ekrmken, ysn op allerleye dun-
,Seb¿lfai9jeberiy van xle ^ e l% n d e / Z u iD ^ - i ¡E É ',' íhzondériaéid^ osné^zbef ftiime vóórraea
^®I(5 é f^ e tfd ^ ''‘Wülpen!f:.’b y flOrm en 'h o o g e v jo ed eh , njeer- binnenslandsb, ’ d ,¿ ñ J y a e n ^ y ,jie n ' ae mosrasfen, dob»
F ot', e'rt;fldotkanten géeri gebrek; want de Pföäerßekken* Bloedzuigers, Kikvorjcljén, en auérlye'géwormté 9 wel-
k é ír z ^ 'id a e r ;» r & n ^ílrekken- hup tot -voed(ei-$..^ra^p^y.j^gtansL.^o^.-ñj^t.ye r le l^ e^w o rd en ¿_ dat z y ver-
^ e tb ii , íi0e*'6nij^v'vóér‘>hüh.- gunftiger bédaerend^., .weérbmit^n ■ a f t e . t r e í^ g ^ o m ^eh ’de, flyken der riyiermonden
en b y Be Weksäfeh Hbñ'Vérblyf té 'g a en hoijden. E ¿ n s ; 'h e b ^ ;¿ e ;, ¿ y . Karden,\yiñdj i ^ vetbaézeñde^ naédí¿te íá-
menge]?hd6M,'áéngefrbíFen' aerr de ' flíhier'riooit' bézochte ’ Dof»ben midden in Ä ^r^dü¡t|s;jti^fee Diiin acHtér"5c¿í7-
r $?!; ■& 'KodftWán ’ ziilké zélfde geteegenheden v meermaéleñ in eenig aentál op de landen Van de. fP^ieringerwaerdt
en Z y p e ." O o k vindt men hen, doch íchaerícher , b y ruuw weéder en in den h e r fst, tót in het hart5 van
Zuid- Holland. Hunne aftocht, naec.binnenslan^s heoft, misíchien, de aenleidinff.gegeeven tot het houden,van de ez
e vogelen voor eene föbit van OmVeér- o f Storm- W y z e r s '; even g elyk ook de fimerifehoolfng van de Zee-Meeuwen
hinnen in, onze^polderen ypor-.egn?, v<^rl59de.:.wprdt.íengp?i^í-f.yanj,hfird^i- W4nd..;.en.ffleght \veeder.
W pn de rlyk wélgefchiktMs het^gejft'ej;d e r "W u lp e n . naer hunpeñ verordendeñ Leeyensftaet. Z y zy n niet alteen-,
ly k ée'ne vag ^ t e l t l o o p e r s , bekwaem om .zogder ¡hinder genóegzaéni té ^cünneg waeden, ten einde van
o i i f e h e f water ó p kleine diepteri^huh'aes-.re loopeh ípphaelen;, maer fhnnneifN ?bhep z y n pok .fterk^en. ze e r lang,.
é h ‘ 'lí§*¿eh'e1zeíáíeh vöofwäerts.-iover ge.bpogen,. opdat, z y ,des1 te gemaklyker den .be^...^ater,joegeuá^n grond
Zoü deh 'kennen ópenbréékeh-, en alzoo' alle ioort vgn aes, diel korif onder, d1es;.grbndsi pppécvjakte zirop^
van '‘daé^m'ógén häeleh. ?y„.ajyiy.jn.dip. geval b y ons het gepp, de,yermáerde,én, éyégeen^ gebekte ÍBrs4 yogelen
¿yri* \n:'Égypten^ ' ' Z pe r. vaerdig weeteti ;z y , h y . yersch- opgéwprpén hppgjefns, dé Pierfjy,^, é ñ ^ v de Jcjéine j^lucht-
béllep»uitgéevéhde, ronde gaetjéns pp de .§lyken !;en ;Pankpnj «4e y .P!1 . u‘rSe ? v.^ -.ri*®-.
-íñ^tJyP ’yän^i^tbfeltetjfens weeten z y é ^ te k e g rté, ^yñ^ daí. te.tr teeyegd aes d® ópperylakte ichuilt,
Wa erom '¿y^r (blyvep ze.Pñge|loordJ^riieti.yap dapp-^ujlen YhjpgSn»» YPPit-6^ al.ee^ z y i.öt in a e yerblyfkam^r z é lf van
*t diertje doorgydróhgetí'Zyil, wáer-tpe.:de>ftérkte gn.léngte yan hiín’ kromgeboogeji b ^ hun wondéí'wer te flade.komt.
O p de ftranden ook blykt' hünne '’i>aefdighe¡d, b y ’ c omhaelen van aengeípoelde WierHoopen en andere flabben;
onder dewelken ze er dikwils eerie menigte van Zeepisfebedden [ O nifti, ( f ) ] gewoon is z ig op te houden: Dee zen
£yn..njede ■ een* g e l i i^ ,a ^ v o p r fQ p ^ . r^¡ulp^n.¿> Maer^zoodrae worden.die veelpoptjge, (4 ) ' Infekten niet geftoorden
ohtbioót, ó f z y .weéteni halfiprängende^eniin bochteñ en draeijen-'voortípoedende, z ig in z e e r -körten tyd t’zoek
te maeken: D a n , de W u lp en weeten met genoegzaeme íhelheid toetepikken, en ’er een goed gedeelte van te
verflinden. '
( • ) C. Linnjex Syfl. Nat. Tom. I. Edit. X, p. 14.6.
(*■*) J- T . K le in Ordo Avium, pag. 109.
(§). Falcinelius C. Gesneri. de Avibus. pag. 214. 215.
(§S) Op het hier bovengenoerade Koegras-is, onder anderen, eene verbae-
zende menigte van Pieren, die met kleine, moeite, (doorgaends door
vrouwsperfonen,' hiervan aen de Helder F ie r s te rs genoemd,). worden
E e
uitgedolven ten gebruike voor de visfchers aen hun Hioekwant.^ Deeze
Pieren werpen daer, eveneens als de tuimvormen, kleine hoopjens bo-
v en d en grond o p; e n ’c is vermaekelyk te zien, hoe de Wulpen die
weeten waerteneemen tot hun voordeel. .
( f ) C. L innvei Syft. Nat. Tom. I. Edit. X. pag. 636. Oniscos, Afiluf.;
(i) Zy hebben 'er XIV. Id. ibid.