C U C U X t U S , - c m m w u s :
C U C U L U S,
c A N O R U S ,
K O E K O E K.
y m
£ -J ie hier denUitroeper van ’c faizoen, .waerin de Natuur, door de koude van den Winter als
verftyfd en werkeloosgemaekt, alles op nieuw verlevendigt. Naeulyks begint ons de Lieve Lente
aen te lagchen, of men hoort den K o e k o e k zyn’ ouden zang vemieuwen, bynae in alle oorden van
de wereld. Vreemd ondertuslchen is het, dat een vogel, van-ouds her en overaì zòo gemeenzaem
bekend, zoowelby cenige Schryveren van laeteren tyd, als by .fommigen van vroegereeeuwen,
met zoo veele fabelachtige en beuzelige vctxcllingen befchreeven is geworden.; Van die grollen heefc
de vermaerde Herissänt een beknopt bericht gegeeyen in zyne fraeije verhandeling oyer de Inge-
wanden van deezen P~igei (*); uit welker zonderlinge gefteltenis en geleegcnheid de Hißorießhry-
v er van de Koninglyke Akademie .der IVeetenfihappen te Parys het aenmerkenswaerdig verfchyn-
fel heeft begreepèn te worden opgeheldard, dat de Koekoek zig met het uitbrpeden en opbrengen
van zyne jongenniet bemoeit; .(**1 een verfchynfel anders, naer k':oprded. yan den beroemden
Heer Willughbey (f) zoo ongerymd en. wandrochtelyk, dat hy de waerheid daervan niet geloofd
zou hebben, Indien hy de zelve niet met eigen’oogen had,aenichouvy'd: Het was by hem eene voi-,
flagetf afwykmg van de zoo eindeloos wys verordende Natuurwet, volgens .welke was vaftgefteld,
tìat de Moedervogelen, is ’t noodig, eèn Nèft maeken," teri minften haere eigene Ejjeren.uitbroe-,
den (ff), en voorts haereuitgekoomepejongen..opbrengen. - De dagelyklcljb öndervinding leert
itandvaffig, dat.de Koekoeken eene uitzondering op die NMuurregeì maeken. Z y .kunnen niet
broeden: En hunnejongen koomen voört, zonder dat zy met het aenleggeri van een Neft, en met
de voedirig hunner Kieken zig bezig houden. Hun. eenigit werk daeromtrent is, in een zagt en
gemaklyk neftje van eenig ander vogeltje hun Ey, of hunne twee Éijeren, neder te leggen, en alle
de verdere zorg, van uitbroeden en opvoeden, voor dat andere vogeltje geheelyk over te laeten.
Hetzelve is gemeenlyk een Kwikßaertje, een P ’liegftekertje., een Paepje, of zoodanig ander, het
welk, evengelyk ieder yan deeze drie, eenpaerflig irilektenvangeris, en nae het afloopen van den
aen de broeding en opbrenging vari den Kóèko.ek hefteedden tyd, de geleegenheid nog voor zig
zelf kan overhebben van eigen 'Eijeren uitrebraeden. En het is aenbiddelyk wys, en in de gadeloos
heerlyfce en IclioorieHuishoudinge der Natuur verwonderlyk welgelchikt, dat een vogel, die, oai
andere redeneri, iwerde onbekwaam gelaeten tot de Broeding, met een overleg werdt begiftigd om
dat gebrek.'tè verheljjen, en .längs dén zoo even gezegden weg de voortzetting van zyn geflacht
door dcn dicnlt yan arideren te bevorderen en geregeld te onderhouden.
_ B , , E . S C H R Y V 1 N G.
Terwyl de eene 'Samenfteimaeker de K oe k o e k en eene plaets geeft in de bende der Spechten (§),
fchikt "dè ander hen by de vogelen van het Aekfier geflacht. (§§) Dat zy Twee Foor-en Twee
Achter-vingeren,hebben, is een Kenmerk, welk hen van de Kraeijen, Ravens, Kauwen en
Aekfteren gerioeg óriderfcheidt; en ’t maekfel hunner Bekken en Tongen, zoo mächtig verfchit-
lende van die der Spechten, doet het insgelyks met reden twyfelachtig voorkoomen, of zy by deezen
wel :te recht geranglchikt zyn. Verkeerdelyk ook zyn zy wel eer t’huis gebragt geworden by
het Falken-enSperw.er-gezm. Want ichoon de.Koekoeken, van vooren oppervlakkig aengezien,
yvel wat zweemfel hebben naer den Sperwer, verfchillen zy echter in zeer aenmerkelyke opzichten
yan denzelven- Z y zyn geenRoofvogelen, en onderhouden hun leeven van Infekten. ,,Zoo in
hunne Vingeren, als in ’t maekfel hunner Nebben, wyken zy van den regel af die omtrent de vo-
gelen van het Valkengeflachtliandvaftig plaets heeft. Laeten we hen belchryven, zoo als zy in
dit, naer’t Leeven getekend, voorwerp, aen ons zig vertoonen (§§§). Dekromme Beh, wiens
gaeping van binnen hoog-geel., vry wyd, en in haere lengte tot digt by de oogen uitgeftrektis,
heeft gemeenlyk op de bovennebbe eene donkerer, naer ’t zwart trekkende, koleur dan op de
ondernebbe, en is ook een w.einig langer dan deeze. De Neusgaten Itaen een weinig verheeven
D Z>e Iiet 13 kStukje^erUitgtzaihle rtrhandclingm.vaJiblaSz lo p to c u S .
C J r ? . W illü g h b e y . Ornili,ologùe Lib. II. pag. 62. Inf.
Ci) Comment. de Rebus, in fcientia Nat. & Medicina geftis vol. V I . Part.
IV . pag. 672. Ö73. , - 6- ’
. Ctt) P e ^ W illughbey, dit fchryvende, dacht niet aen het, ook door
hem zeit opgetekende, geval van den Struisvogcl; die zyne Eijeren ter
uitproeding overgeeft aen ’t warme Zand. Ibidem, pag. 105.
en
0) Z y zyn b y den Heer J. T . K le in , Ordo Avium, pag. *9. het IHdo Geflacht
van Spechtvogelen.
(55) D e Heer C. Linnäus tele hen de IIP* familie van Aekftervogelen die
2 vopr-en 2 Achtervingerenhebben. .
(555) Men moet weeten.dat de Koekoeken in koleurfel van vederen verfchei-
den z yn, naer reden van bannen ouderdom.
G g